Emeklilikte yaşa takılanlarda (EYT) durum netleşti. Prim ödeme gün sayısını, sigortalılık süresini tamamlayanlar yaş şartı aranmadan emekli olabilecek. İlk etapta da 2 milyon 250 bin kişi EYT düzenlemesinden yararlanıp hemen emekli olabilecek. Peki, kimler düzenlemeden yararlanacak, ilk emekli maaşları ne zaman yatacak? Hürriyet yazarı Noyan Doğan, bugünkü yazısında EYT konusunda merak edilen soruları yanıtladı.
İşte bazı sorular ve yanıtları şöyle:
Borçlanma hakkı tanınacak mı?
Prim gün sayısı eksik olanlar sosyal güvenlik sisteminde belirli doğum, askerlik, yurtdışı çalışma gibi koşullar nedeniyle borçlanma yaparak, prim gün sayısını artırabilir. Bu yeterli olursa, EYT düzenlemesinden yararlanıp, emekli olabilecek.
1999 öncesi Bağ-Kur’lu olarak işe başladım, sonrasında SSK’lı oldum, emekli olabilecek miyim?
Hizmet birleştirmeyi yapacaksınız ve prim gün sayısını, çalışma yılını tamamlamışsanız ve en son hangi sigorta sistemindeyseniz, düzenlemeden yararlanıp, oradan emekli olabileceksiniz.
1999 Eylül öncesi sigorta girişliyim ama prim gün sayım yeterli değil EYT’den yararlanamayacak mıyım?
Askerlik ve doğum borçlanması yapsanız da prim gün sayınız eksikse ya da borçlanma yapamıyorsanız prim gün sayısını doldurduğunuzda EYT düzenlemesinden yararlanıp, emekli olabilirsiniz. Örneğin, borçlanma yaptınız yine de 500 gününüz eksik. Eksik prim gününüzü tamamladığınızda -ki, bu da yaklaşık 17 ay ediyor- düzenlemeden yararlanıp yaş şartı aranmadan emekli olabileceksiniz.
Eylül 1999 öncesi sigorta girişim var, prim günüm doldu ancak çalışma yılım eksik emekli olamayacak mıyım?
Çalışma yılını tamamladığınızda EYT düzenlemesinden yararlanıp, emekli olacaksınız. Örneğin, 1999’un ağustos ayında işe giren erkek bir çalışanın çalışma yılı 2024’te doluyor. Bu durumda 2024’te EYT’den yararlanıp emekli olunacak.
Pandemi döneminde kısa çalışma ödeneğinden yararlandım, primlerim yatmadı emekli olabilecek miyim?
Pandemide hem kısa çalışma ödeneği alanların hem de nakdi ücret desteğinden yararlananların bu süreler içinde sigorta primleri yatmadığı için emeklilikleri uzadı. İş kanunu, kısa çalışma ödeneği ve nakdi ücret desteği süresince ödenmeyen primler için çalışanlara bu primleri borçlanarak ödeme imkânı tanımıyor. Yani, bu süreleri borçlanarak, prim gün sayınızı tamamlayamazsınız. Bu durumda prim gün sayısını tamamladığınızda EYT düzenlemesinden yararlanıp emekli olacaksınız.
EYT düzenlemesinden yararlanmak istemeyen çalışan ne yapacak? İşveren, çalışanı EYT kapsamında emekli edebilir mi?
Emeklilik nedeniyle iş sözleşmesini sonlandırma hakkı çalışana ait bir haktır. İşveren, çalışanı zorla emekli edemeyeceği gibi çalışanlar da EYT’den emekli olmayabilir.
EYT’liler ne zaman emekli olabilir?
EYT düzenlemesi, 2023’ün ocak ayının ilk yarısında Meclis’e gelir. Yasal düzenleme de ocakta çıkarsa, EYT’liler hemen başvurabilir. İlk emekli maaşları da şubat ya da en geç mart başında hesaplara yatar.
Yazının tamamını okumak için tıklayın.
