T24 Dış Haberler
"Putin'in tek rakibi", "Muhalefetin son umudu", "Kremlin'in korktuğu tek kişi"... Bu unvanlara layık görülen Rus muhalif lider Aleksey Navalni'nin 2021'de tutuklanmasının ardından cezaevinde öldürülebileceği hep konuşulanlar arasındaydı. Navalni, cuma günü Kuzey Kutup Dairesi'nin yaklaşık 65 kilometre kuzeyinde tutulduğu IK-3 cezaevinde hayatını kaybetti. Ölümüyle ilgili detaylar hala bilinmiyor.
Cezaevi servisinin açıklamaları, Navalni'nin geçmişte verdiği bazı bilgilerle uyuşmuyor. IK-3'ten bir kaynak, perşembe akşamı cezaevinde olağanüstü hal olduğunu ve sabah ani aramalar yapıldığını belirtti. Öte yandan, devlet haber ajanslarının ölüm haberini resmi açıklamadan saniyeler sonra geçmesi dikkat çekti. Navalni'nin açıklanandan önce ölmüş olması da akla gelen ihtimaller arasında.
İşte Navalni'nin ölümüne giden günler ve öldüğü gün hakkında dakika dakika yaşananlar*...
14 Şubat, Çarşamba
Navalni, 27. defa hücrede tecrit edildi. Navalni'nin ekibi, muhalif liderin eşi Yuliya Navalnaya için yazdığı Sevgililer Günü mesajını Instagram hesabından yayımladı. Bu Navalni'nin sosyal medyasından paylaşılan son mesajı oldu:
"Bebeğim, tıpkı o şarkıdaki** gibi aramızda şehirler, havalimanı ışıkları, mavi kar fırtınaları ve binlerce kilometre var. Ancak her saniye yakınımda olduğunu hissediyorum. Seni giderek daha fazla seviyorum"
Hükümlü haklarını savunan STK Gulagu.net'e göre Navalni'nin bulunduğu cezaevine aynı gün Rusya'nın iç güvenlik kurumu Federal Güvenlik Servisi (FSB) ve Federal Cezaevleri Servisi'nden bir grup çalışan geldi.
STK'ya göre FSB çalışanları, cezaevinin güvenlik kameralarını tekrar yapılandırdı.
Gulagu.net, "Navalni'ye 15-16 Şubat'ta olanları kaydedebilecek kamera ve dinleme cihazlarının kapatıldığını düşünmek için gerekçe var" yazdı.
15 Şubat, Perşembe
10.00 Navalni, Vladimir şehrinde yapılan bir duruşma video bağlantı ile katıldı.
RBC'ye açıklamada bulunan mahkemenin basın servisi, "İyi hissediyordu, sağlığıyla ilgili bir şikayette bulunmadı, duruşmada aktifti, kendini savunmak için argümanlarını sundu" dedi.
İnternette paylaşılan görüntülerde, Navalni'nin zaman zaman gülümsediği ve espriler yaptığı görüldü:
"Sayın yargıç, size banka hesap numaramı yollayacağım, böylece dev maaşınızla biraz beni hesabı ısıtabilirsiniz. İşin açıkçası yavaştan param bitiyor.
18.00 Novaya Gazeta'ya konuşan bir hükümlü, rutin akşam kontrollerinin anormal bir hızda yapıldığını belirtti:
"Daha sonra koğuşlara kapatıldık ve koğuşlar arası geçişe izin verilmeyeceği söylenildi. Güvenlik sıkılaştırıldı. Burnunuzu bile dışarı çıkaramıyordunuz."
Hükümlü, "Akşam geç saatlerde ve geceleyin cezaevinin dışından üç defa bazı arabaların geçtiğini duydum. Ama bunların hangi araçlar olduğunu göremedim" dedi.
16 Şubat, Cuma
8.00'DAN ÖNCE Novaya Gazeta'ya konuşan kaynaklara göre gardiyanlar tüm hükümlülerin üstünü aradı ve cep telefonlarına, oyun kartlarına ve su ısıtıcılarına el koydu.
8.00 Novaya Gazeta'ya konuşan hükümlüye göre tüm cezaevi, Navalni'nin öldüğünü öğrendi:
"Bence Navalni açıklanandan çok önce öldü. Bir önceki gece öldüğünü düşünüyorum. Yoksa neden bizi koğuşlara tıkayıp sabahın kötünde arama yaptılar?"
10.30 SULARI Cezaevi yetkililerinin iddialarına göre Navalni, bu saatlerde yürüyüşe çıktı. Muhalif liderin yürüyüşten döndükten sonra fenalaştığı belirtildi.
Ancak Navalni, daha önce yazdığı bir mektupta IK-3'de tecritteki hükümlülerin saat sabah 6.30'da yürüyüşe çıkarıldığını belirtmişti.
11.45 SULARI Devlete ait Interfax haber ajansına göre bu saatte IK-3'e bir ambulans geldi ve "Navalni'ye cezaevi doktorlarının başlattığı hayata döndürme çalışmalarını sürdürdü".
12.17 Navalni'nin öldüğü, yetkililer tarafından annesine bildirildi.
14.19 Yamalo-Nenets Özerk Okrugu cezaevleri servisi, Navalni'nin öldüğünü bir basın açıklamasıyla halka duyurdu.
14.20 Kamu yayıncıları, Navalni'nin ölüm haberini geçti.
14.21 Kremlin'in fonladığı RT, ismini paylaşmadığı bir kaynağa dayandırdığı haberinde Navalni'nin kan pıhtısından öldüğünü yazdı.
14.30 Kremlin'e yakın kaynaklar, Kremlin Sözcüsü Peskov'un Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in de Navalni'nin ölüm nedenini bilmediğini ve haberi Moskova'dayken aldığını belirtti.
AKŞAM (TAM SAAT BİLİNMİYOR) Navalni'nin cesedi IK-3'ün en yakınındaki kasaba olan Labitnangi'ye götürüldü. Novaya Gazeta'ya göre ceset daha sonra bölge başkenti Salekhard'a götürüldü.
Bir ambulans çalışanı, Novaya Gazeta'ya yaptığı açıklamalarda Navalni'nin vücudunda nöbet geçirdiğine işaret eden morluklar bulunduğunu ifade etti.
Mediazona'nın paylaştığı kamera kayıtlarında 21.54 sularında içinde cezaevi servisi minibüsü de bulunan dört araçlık konvoyun Labitnangi ve Salekhard arasında gittiği görülüyor. Navalni'nin cesedinin bu araçlardan birinde olduğuna inanılıyor.
Navalni'nin cesedi, pazartesi günü itibarıyla tüm girişimlere rağmen hala ailesine teslim edilmedi.
* Tüm saatler Moskova saati ile verilmiştir
** Navalni'nin atıfta bulunduğu parça, Sovyet-Polonyalı şarkıcı Anna German'ın Nadejda (Umut) şarkısı.
