Suriye’de IŞİD, Kuzey Irak’ta PKK hedeflerine yönelik operasyon yürüten Türkiye’nin Kuzey Atlantik Antlaşması’nın 4’üncü maddesinin aktive edilmesini talep etmesi üzerine NATO üyesi ülkelerin daimi temsilcilerinden oluşan Kuzey Atlantik Konseyi (NAC), NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg başkanlığında toplandı. "Güvenli bölge" tartışmalarına değinen NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, "NATO bu çabaların bir parçası değil. İkili olarak Türkiye ve ABD arasındaki görüşmelerin konusu" dedi.
Toplantıda bazı ülkeler daimi temsilci düzeyinden daha düşük bir seviyede temsil edildi. Türkiye’yi NATO Daimi Temsilcisi Büyükelçi Fatih Ceylan yerine Daimi Temsilci Yardımcısı Gülin Dinç temsil etti.
Bilgilendirme ve istişare amaçlı toplantının başlangıcında bir açıklama yapan Stoltenberg, Türkiye’nin ciddi güvenlik durumu nedeniyle talep ettiği toplantının haklı ve zamanlı yapıldığını vurgulayarak, “Terör hangi şekliyle olursa olsun hoş görülemez ve haklı çıkarılamaz” dedi. Toplantıda Türkiye’nin yanı başındaki ve NATO’nun sınırındaki istikrarsızlığın ele alınacağını vurgulayan Stoltenberg, “NATO gelişmeleri çok yakından izliyor. Müttefikimiz Türkiye’yle çok yakın dayanışma içindeyiz” ifadelerini kullandı.
'Daha fazla yardım talebi gelmedi'
Stoltenberg, toplantı kapsamında düzenlediği basın toplantısında ise, "Terörle mücadele konusunda elimizden gelen yardımı yapıyoruz. Türkiye NATO'dan daha fazla yardım talep etmedi" dedi.
NATO lideri, "İttifak'ın güvenliği bölünemez ve Türkiye ile güçlü dayanışma içindeyiz. NATO'nun Güneydoğu sınırındaki gelişmeleri çok yakından izlemeyi sürdüreceğiz" diye konuştu.
Stoltenberg, "NATO Konseyi’nde bugünkü toplantı çerçevesinde bazı tartışmalı konuların da olduğu söz konusu. Güvenlik kaygıları artarsa, Türkiye askeri destek talebinde bulunursa NATO bu desteği sağlayabilir mi?" şeklindeki soruya şu yanıtı verdi:
"Toplantıda tam antlaşma söz konusuydu. Bütün müttefikler Türkiye’ye güçlü desteğini ifade etti. Ve hep birlikte, bir arada dayanışma içerisindeyiz Türkiye’yle. Bütün müttefikler terörizmi bütün şekilleriyle kınadılar."
Güvenli bölge
Stoltenberg, "Türkiye’nin açıklamakta olduğu güvenli bölge konusunda NATO’nun tutumu ne şekilde?" sorusuna ise, "NATO bu çabaların bir parçası değil. İkili olarak Türkiye ve ABD arasındaki görüşmelerin konusu… Ve Burada Türkiye’nin çabalarını memnuniyetle karşılıyorum. Türkiye hali hazırda katlı sağlamakta. Ilımlı muhalefetin eğitimi konusunda katkı sağlamakta" diye yanıt verdi.
Türkiye, şu ana dek NATO’dan herhangi bir askeri destek talebinde bulunmadı, ancak bu hakkını ileride durumun kötüleşmesi ya da ihtiyaç duyulması halinde devreye sokmak üzere hakkını saklı tutuyor.
Dördüncü madde
NATO’nun 4’üncü maddesi, “Taraflardan herhangi biri, taraflardan herhangi birinin toprak bütünlüğü, siyasi bağımsızlığı ya da güvenliğinin tehdit edildiğini düşündüğü zaman, tüm taraflar birlikte danışmalarda bulunacaklardır” ifadelerini içeriyor.
Danışma amaçlı 4’üncü madde geçtiğimiz yıllarda Türkiye tarafından iki kez aktive edildi. Türkiye bu madde bağlamında 2003 ve 2012’de NATO’yu toplantıya çağırırken son olarak Polonya da 2014’te aynı yönde talepte bulundu.
