Denizlerin seviyesinin gelecek 100 ila 200 yıl zarfında en az bir metre yükselmesi kaçınılmaz görünüyor. Amerikan Uzay ve Havacılık Dairesi (NASA) Yer Bilimi Bölümü Direktörü Michael Freilich’in açıkladığı son araştırma verilerine göre, bu yüzden bazı ada devletler ve Tokyo ile Singapur gibi dev şehirler gibi deniz seviyesine yakın bölgeler de sular altında kalma tehlikesiyle karşı karşıya. Freilich, çoğunluğu Asya kıtasında olmak üzere 150 milyondan fazla insanın şu anki deniz seviyesinden en fazla bir metre yükseklikte yaşadığına dikkat çekiyor.
Şaşmaz ölçümler
Freilich’in çizdiği bu tablo, deniz seviyesinin gelişimini inceleyen yeni uydu verilerine dayanıyor. NASA ve Fransız Uzay Ajansı (CNES) 1992 yılından bu yana uzaydaki uydular aracılığıyla veri topluyor. Ölçümlerin doğruluğu konusunda NASA Yer Bilimi Bölümü Direktörü şu ifadeyi kullanıyor: “Cihazlar o kadar duyarlı ki, 1200 metre yükseklikte uçan bir yolcu uçağına monte edilmiş halde, yeryüzünde duran 10 sentlik madeni paranın neden olduğu yükseltiyi ölçebiliyorlar.”
Uydu verilerine göre okyanuslar 1992’den bu yana ortalama 7,6 santimetre yükselmiş. Hatta bazı bölgelerde bu yükselme 23 santimetreden fazla. Deniz seviyesinin yükselmesinde özellikle buzulların erimesi etkili oluyor. Ancak okyanusların ısınması ve buna bağlı olarak deniz suyunun genişlemesi de bir etken. Grönland’da kaydedilen erime de araştırmacıları endişelendiriyor. Son 10 yılda burada yılda ortalama 303 gigaton, yani 303 milyar ton buzun eridiği bildiriliyor. Antarktika’da eriyen buz miktarının ise yılda ortalama 118 gigaton olduğu kaydediliyor.
Süreç hızlanıyor
NASA Okyanus Bilimi uzmanı Josh Willis, ellerindeki verilerin ışığında buzulların daha önce beklenenden daha büyük bir hızla eridiğinin tespit edildiğini belirtiyor. Bu sürecin giderek hızlanmak üzere olduğu uyarısında bulunan Willis, “gelecek 20 yıl zarfında deniz seviyesinin ortalama yükselme hızının artması ihtimali var, o yüzden hazırlıklı olmalıyız” diyor.
Bu sürecin bir bilinmeyeni ise, buzdağlarının tamamen çökmesi durumunda ortaya çıkacak olası sonuçlar. NASA Kriyosfer uzmanı Tom Wagner buz katmanlarının hızla çökmesi durumunda deniz seviyesinin gelecek 100 ila 200 yıl zarfında üç metreye kadar yükselmesinin bile mümkün olabileceğine dikkat çekiyor.
Öngörüler karanlık
Ancak NASA'nın bugüne kadar kaydettiği buz erimesinin de insanlığı ciddi sorunlarla karşı karşıya bıraktığı belirtiliyor. NASA'nın deniz seviyesinin yükselmesini inceleyen araştırma ekibinden Steve Nerem, şu ana kadarki küresel ısınmanın bile, deniz seviyesinin bir metreden fazla yükselmesine neden olacağının görüldüğünü söylüyor. Örneğin ABD'de Florida Eyaleti'nin bu yüzden sular altında kalma tehlikesi ile karşı karşıya olduğunu vurgulayan Nerem, “Gelecekte muhtemelen durum daha da kötü olacak” şeklinde konuşuyor.
