Gazeteci-yazar Murat Yetkin, "Çin, Kuzey Kore ve aslında Rusya’ya karşı bir dünyanın en geniş istihbarat cephesini oluşturacak şekilde genişliyor" değerlendirmesinde bulunduğu 'Beş Göz' istihbarat ağına Japonya'nın da katılma noktasına geldiğini ifade etti.
İstihbarat ağının eski NSA çalışanı Edward Snowden'in sızdırdığı belgeler sonucunda kamuoyu tarafından tanındığını ifade eden Yetkin, 'Beş Göz' hakkında bir yazı kaleme aldı.
Yetkin'in yazısının ilgili bölümü şöyle:
Yakın zamana dek sadece istihbarat örgütlerinin üst yönetimleri tarafından bilinen “Beş Göz” örgütlenmesinin varlığı ABD’nin elektronik istihbarat servisi Ulusal Güvenlik Ajansı’nın sözleşmeli elemanı Edward Snowden’ın kaçırıp yayınladığı belgeler ile 2013’ten itibaren dünya kamuoyunca bilinir oldu.
Beş Göz, İngilizcesiyle “Five Eyes” diye bilinen elektronik istihbarat paylaşım örgütlenmesinin temeli 1946’da ABD ile İngiltere’nin imzaladığı UKUSA anlaşmasıyla, ikili eksende atılmıştı. 1955’te bu örgütlenmeye İngiliz Uluslar Topluluğu üyesi Kanada, Avustralya ve Yeni Zelanda da katılmış, tamamının ana dili İngilizce olan ülkelerden oluşan, FVEY kod adlı “Beş Göz” kurulmuştu; dünyayı beş koldan gözetlemeye başladılar. Önceleri sadece telefon dinleme ağlarını birleştirmekle başlayan çalışma önce uydu teknolojisinin, sonra dijital ve internet teknolojisinin gelişmesiyle bütün elektronik haberleşmeyi kapsadı.
Beş Göz istihbarat yetkilileri, medyaya yansıdığı kadarıyla Temmuz 2018’de yaptıkları bir toplantıda, bu istihbarat ağının artık yalnızca ana dili İngilizce olan ülkelerle sınırlı kalmaması gerektiğine, Çin ve Rusya’nın yükselişi karşısında yeni üyelerin katılmasının gerektiğine karar verdi. Adaylar Fransa, Almanya ve Japonya idi. (Rus kaynaklar İsrail’in de bu şebekeye dâhil edileceğini iddia ediyor. İsrail adı Beş Göz’e dair yayınlarda sık sık geçiyor, ama resmen katılacağına dair bir kayıt henüz yok.) Yeni istihbarat ağı yayınlarda “Beş Göz +3” olarak geçmeye başladı.
Japonya’nın Güney Kore ile istihbarat anlaşmasını uzatması, o nedenle istihbarat dünyasında küresel kamplaşmaya, istihbarat savaşlarının küresel boyuta sıçramasına imkân verecek bir gelişme.
Yetkin'in yazısının tamamına buradan ulaşabilirsiniz
