Gündem

Murat Yetkin: Montrö tartışması, darbecilik suçlamasına dönüştü, emekli amirallerin açıklaması hükûmeti neden bu kadar öfkelendirdi?

04 Nisan 2021 12:37

Gazeteci-yazar Murat Yetkin, 103 emekli amiralin ortak imza attığı bildiriye ilişkin olarak, "Montrö tartışması ve emekli amirallerin açıklaması Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ve hükümeti neden bu kadar öfkelendirdi? Emekli amirallerin açıklamasında hükümeti bu kadar öfkelendiren acaba, açıklamada Anayasanın temel ilkelerinin -ki burada ima edilenin laiklik ilkesi olduğu sonucu çıkarılabilir- değişmemesi gerektiği söylenmesi mi?" düşüncesini dile getirdi.

Yetkin yazısında, "İsim verilmeden Tuğamiral Mehmet Sarı’nın üzerinde üniformasıyla bir İslami cemaat toplantısına katıldığının ortaya çıkmasına tepki gösterilmiş olması mı? Atatürk’ün Türkiye’ye çizdiği çağdaş rotadan uzaklaşma çabalarının kınanması mı? Muhtemelen Montrö tartışmasının Cemaat toplantısında görüntülenen amiralle aynı metinde yer alması işi şirazesinden, tartışmayı Montrö tartışması olmaktan çıkardı. Yoksa emekli amirallerin ordu içinde 15 Temmuz 2016 askeri darbe girişimine yol açacağı endişesini mi taşıyor hükümet? Ya da bu açıklama üzerinden darbe tehdidini AK Parti (ve belki de MHP ve Saadet) tabanına hatırlatıp anketleri tersine çevirici yeni bir siyasi toparlanma hamlesi mi gözetiyor?" ifadesini kullandı. 

Yetkin şunları kaydetti: 

"Hükümet kanadı açıklamaya imza atan emekli subayları “FETÖ’cü” imasıyla suçluyor. Bu denizcilerin ciddi kısmı Fethullahçı savcı ve hakimlerin marifetiyle Ergenekon-Balyoz davalarında tutuklandığı, yargılanıp mahkûm olduğu için emekliliğe mecbur edilmişlerdi. O davalar sürerken bugün onları “FETÖ’cü” olmakla suçlayan AK Partili siyasetçilerin tamamı “kıblemiz bir” diyerek Fethullahçılara övgüler düzüyordu. Daha ilginci, imzacıların çoğunun “Mavi Vatancı” olması ve Erdoğan’ın son AB Zirvesine dek izlediği Doğu Akdeniz siyasetini desteklemesi.

Montrö Sözleşmesi, 1924 Lozan Antlaşması gibi, Türkiye Cumhuriyeti’nin iki kurucu anlaşmasından biri. Türkiye’nin deniz egemenlik haklarının temeli. Dönemi Dışişleri Bakanı İsmet İnönü başkanlığındaki müzakere heyetinde genç bir deniz subayı olarak yer alan, geleceğin Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk’ün anılarından Montrö’nün neden bu kadar önem taşıdığını bu bağlantıdan okuyabilirsiniz.

Montrö tartışması bundan önce 2019’da Kanal İstanbul nedeniyle de alevlenmişti. Son Montrö tartılması ise Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın kadına şiddete karşı İstanbul Sözleşmesinden çıkma kararı üzerine TBMM Başkanı Mustafa Şentop’un -bir gazetecinin sorusuna verdiği cevap üzerine başladı. Şentop, konuya sadece hukuk tekniği açısından yaklaştığını söylese de kamuoyu algısı açısından tartışma önce Montrö’ye, şimdi de darbeciliğe kaydı.Şimdi herhalde Cumhurbaşkanı Erdoğan nelere muktedir olduğunu gösterip emekli bürokratlara haddini bildirmek için Montrö Sözleşmesi’nden çıkmaya  kalkmayacaktır. Zaten öfkelerini emekli askerlerden çıkaran AK Partililerin çoğu dahi Lozan ve Montrö bağlılıklarını vurguluyor. Gündemi pandemi gibi, ekonomi gibi konulardan AK Parti sularına çeviren bir tartışma sürüyor."

Ne olmuştu?

103 emekli amiral imzasıyla, TBMM Başkanı Mustafa Şentop'un Montrö Boğazlar Sözleşmesi'ne ilişkin sözleri sonrası başlayan tartışmalara ve Deniz İkmal Komutanı Tuğamiral Mehmet Sarı'nın "takke ve cübbe" giydiği bir fotoğrafının basına yansımasına ilişkin olarak ortak bir bildiri yayımlandı. Bildiride "Montrö; sadece Türk Boğazlarından geçişi düzenleyen bir sözleşme değil, Türkiye'ye İstanbul, Çanakkale, Marmara Denizi ve Boğazlardaki tam egemenlik haklarını geri kazandıran, Lozan Barış Antlaşmasını tamamlayan büyük bir diplomasi zaferidir" denilirken, Tuğamiral Sarı'nın görüntülerine ilişkin olarak da "Kabul edilemez nitelikteki bazı görüntüler, haber ve tartışmalar ömrünü bu mesleğe adamış bizler için çok derin bir üzüntü kaynağı olmuştur" ifadesi kullanıldı. Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun bildiriye "Haddinizi bilin" sözleriyle tepki gösterirken, TBMM Başkanı Şentop da bildiri için "darbe çağrışımlı" nitelemesi yaptı.

Bildiriye ilişkin olarak soruşturma başlatıldı. 

TIKLAYIN | 103 emekli amiralden 'Montrö' ve 'tarikattaki amiral' bildirisi, Cumhurbaşkanlığı ve TBMM Başkanı'ndan tepki: Darbe çağrışımlı bildiri, haddinizi bilin!

TIKLAYIN | Emekli amirallerin bildirisine AKP'den tepki yağdı: "Üniforma şerefini emekli olduktan sonra taşımak daha büyük şereftir!"

TIKLAYIN | 'Emekli amiraller' bildirisindeki imzacılardan ilk açıklama Atilla Kıyat'tan geldi: Suçlayanlar utanç duyacak

TIKLAYIN | 103 emekli amiralin 'Montrö' ve 'tarikattaki amiral' bildirisine soruşturma başlatıldı

3 Nisan 2021 Cumartesi saat 22.54'te, imza listesindeki emekli amirallerden Cem Gürdeniz, Turgay Erdağ ve Ali Sadi Ünal'ın da yazarları arasında bulunduğu VeryansınTV'de paylaşılan, 103 emekli amiralin adı eşliğinde yayımlanan 4 Nisan tarihli bildiride şu ifadelere yer verildi:

"Yüce Türk Milletine,

Son zamanlarda gerek Kanal İstanbul, gerekse Uluslararası Antlaşmaların iptali yetkisi kapsamında Montrö Sözleşmesi'nin tartışmaya açılması endişe ile karşılanmaktadır.

Türk Boğazları, dünyanın en önemli suyollarından biri olup, tarih boyunca çok uluslu antlaşmalara göre yönetilmiştir. Bu antlaşmaların sonuncusu ve Türkiye'nin haklarını en iyi şekilde koruyan Montrö; sadece Türk Boğazlarından geçişi düzenleyen bir sözleşme değil, Türkiye'ye İstanbul, Çanakkale, Marmara Denizi ve Boğazlardaki tam egemenlik haklarını geri kazandıran, Lozan Barış Antlaşmasını tamamlayan büyük bir diplomasi zaferidir. Montrö, Karadeniz'e kıyıdaş ülkelerin güvenliğinin temel belgesi olup Karadeniz'i barış denizi yapan sözleşmedir. Montrö, Türkiye'nin herhangi bir savaşta, savaşan taraflardan birinin yanında istemeden savaşa girmesini önleyen bir sözleşmedir. Montrö, Türkiye'nin II. Dünya Savaşında tarafsızlığını korumasına imkân yaratmıştır. Bu ve benzeri nedenlerle, Türkiye'nin bekasında önemli bir yer tutan Montrö Sözleşmesinin tartışma konusu yapılmasına/masaya gelmesine neden olabilecek her türlü söylem ve eylemden kaçınılması gerektiği kanaatindeyiz.

Diğer taraftan; son günlerde basında ve sosyal medyada yer alan kabul edilemez nitelikteki bazı görüntüler, haber ve tartışmalar ömrünü bu mesleğe adamış bizler için çok derin bir üzüntü kaynağı olmuştur. TSK ve özellikle Deniz Kuvvetlerimiz son yıllarda; çok bilinçli bir FETÖ saldırısı yaşamış ve çok değerli kadrolarını bu hain kumpaslara kurban vermiştir. Bu kumpaslardan çıkarılacak en önemli ders; TSK'nin, anayasanın değişmez, değiştirilmesi teklif edilemez temel değerlerini titizlikle sürdürmesi zaruretidir.

Bu gerekçelerle, TSK ve Deniz Kuvvetlerimizi bu değerlerin dışına çıkmış, Atatürk'ün çizdiği çağdaş rotadan uzaklaşmış gösterme çabalarını kınıyor ve tüm varlığımızla karşı çıkıyoruz. Aksi halde, Türkiye Cumhuriyeti, tarihte örnekleri olan, bunalımlı ve bekası için en tehlikeli olayları yaşama risk ve tehdidi ile karşılaşabilecektir.

Türk Milletinin bağrından çıkan şanlı bir geçmişe sahip, Ana ve Mavi Vatan'ın koruyucusu Deniz Kuvvetleri Komutanlığı personelinin Atatürk ilke ve devrimleri doğrultusunda yetiştirilmesi elzemdir. Ülkemizin her köşesinde denizde, karada, havada, iç güvenlik bölgesinde ve sınır ötesinde fedakârca görev yapan, Mavi Vatandaki hak ve menfaatlerimizin korunması için Atatürk'ün gösterdiği yolda canla başla çalışan cefakâr Türk Denizcilerimizin yanındayız."

İmza atanlar:

  • 1. E. Amiral Ergun MENGİ
  • 2. E. Amiral Alaettin SEVİM
  • 3. E. Amiral Nazif ÖZDAĞDEVİREN
  • 4. E. Amiral Işık BİREN
  • 5. E. Amiral Ahmet ŞENOL
  • 6. E. Amiral Hasan HOŞGİT
  • 7. E. Amiral Vedat ERSİN
  • 8. E. Amiral Metin AÇIMUZ
  • 9. E. Amiral Atilla KEZEK
  • 10.E. Amiral Nurhan KAHYAOĞLU
  • 11.E.Amiral Önder ÇELEBİ
  • 12.E.Amiral Metin POYRAZLAR
  • 13.E.Amiral Mücahit ŞİŞLİOĞLU
  • 14.E.Amiral Engin BAYKAL
  • 15.E.Amiral Hüseyin ÇİFTÇİ
  • 16.E.Amiral Atilla KIYAT
  • 17.E.Amiral Vehbi ALPMAN
  • 18.E.Amiral Celal PARLAKOĞLU
  • 19.E.Amiral Mustafa Ekmel ÖZDENGİL
  • 20.E.Amiral Serdar DÜLGER
  • 21.E.Amiral Abdullah METE
  • 22.E.Amiral Ertan DEMİRTAŞ
  • 23.E Amiral Orhun ÖZDEMİR 
  • 24.E.Amiral Ersin GÜLER
  • 25.E.Amiral Nadir KINAY
  • 26.E.Amiral Hüseyin HOŞGİT
  • 27.E Amiral İlker GÜVEN
  • 28.E.Amiral Baha EREN
  • 29.E.Amiral Abdullah GAVREMOĞLU
  • 30.E.Amiral Şükrü BOZOĞLU
  • 31.E.Amiral Hakan ERCAN
  • 32.E.Amiral Mesut ÖZEL
  • 33.E.Amiral Taner EZGÜ
  • 34.E.Amiral İbrahim AKIN
  • 35.E.Amiral Ömer AKDAĞLI
  • 36.E.Amiral Mehmet OTUZBİROĞLU
  • 37.E.Amiral Taner BALKIŞ
  • 38.E.Amiral İzzet ARTUNÇ
  • 39.E.Amiral Hakan ERAYDIN
  • 40.E.Amiral Mehmet Ali ÇINAR
  • 41.E.Amiral Deniz DAĞLILAR
  • 42.E.Amiral Yalçın ERTUNA
  • 43.E.Amiral Türker ERTÜRK
  • 44.E.Amiral Aydın CANEL
  • 45.E.Amiral Sami ÖRGÜÇ
  • 46.E.Amiral Yalçın KAVUKÇUOĞLU
  • 47.E.Amiral Nazım ÇUBUKÇU
  • 48.E.Amiral Ahmet AKSOY
  • 49.E.Amiral Can ERENOĞLU
  • 50.E.Amiral Doğan HACİPOĞLU
  • 51.E.Amiral Abdullah AKGÜL
  • 52.E.Amiral Aziz ÖZTÜRK
  • 53.E.Amiral A.Serdar AKINSEL
  • 53.E.Amiral İlker GÜVEN
  • 54.E.Amiral Mustafa İPTEŞ
  • 55.E.Amiral Caner BENER
  • 56.E.Amiral Nejat BERKSUN
  • 57.E.Amiral Kadir SAĞDIÇ
  • 58.E.Amiral Tayfun TANSAN
  • 59.E.Amiral İskender YILDIRIM
  • 60.E.Amiral Ali Yüksel ÖNEL
  • 61.E.Amiral Uğur YİĞİT
  • 62.E.Amiral Mustafa ÖZBEY
  • 63.E.Amiral Cem GÜRDENİZ
  • 64.E.Amiral Bülent BOSTANOĞLU
  • 65.E.Amiral Murat BİLGEL
  • 66.E.Amiral Cengiz ALPÖZÜ
  • 67.E.Amiral Serdar Okan KIRÇİÇEK
  • 68.E.Amiral Tufan MİMİR 
  • 69.E.Amiral Turgut TUFAN
  • 70.E.Amiral Turhan ÖZER
  • 71.E.Amiral Alper TEZEREN
  • 72.E.Amiral Mustafa ÜLTANUR
  • 73.E.Amiral Ruhsar SÜMER
  • 74.E.Amiral Cemal ÜREN
  • 75.E.Amiral Gündüz Alp DEMİRUS
  • 76.E.Amiral Deniz CORA
  • 77.E.Amiral Gürkan İNAN
  • 78.E.Amiral Atilla TONGUÇ 
  • 79.E.Amiral Mustafa KARASABUN
  • 80.E.Amiral Erol YÜKSEL
  • 81.E.Amiral Özbek GÜRGÜN
  • 82.E.Amiral Bülent OLCAY
  • 83.E.Amiral Nejat GÜLDİKEN 
  • 84.E.Amiral Turgay ERDAĞ
  • 85.E.Amiral İsmail TAYLAN
  • 86.E.Amiral Aydın GÜRÜL 
  • 87.E.Amiral Raif NALDEMİR
  • 88.E.Amiral Numan ALANSAL
  • 89.E.Amiral Tanzar DİNÇER
  • 90.E.Amiral Erol ADAYENER
  • 91.E.Amiral Haluk Sayın 
  • 92.E.Amiral Ferhat FERHANOĞLU 
  • 93.E.Amiral Mehmet Ali ÖZGÜVEN 
  • 94.E.Amiral Ali Sadi ÜNSAL 
  • 95.E.Amiral Doğan DENİZMEN
  • 96.E.Amiral Taner AKKAYA
  • 97.E.Amiral Necati KURT 
  • 98.E.Amiral Tayfun URAZ 
  • 99.E.Amiral Engin HEPER
  • 100.E. Amiral Hayati Bilgiç
  • 101.E. Amiral Hasan Nihat DOĞAN
  • 102.E. Amiral Ömer Bayram ÇETİN
  • 103.E.Amiral Mithat Kemal ALGÜL

VeryansınTV'de yayımlanan metine; daha sonra yapılan güncellemeyle "Deniz Şehitlerimizi anarak Saygıyla duyururuz" ifadesi eklendi.