Türkiye-Suriye sınırı 800 kilometre uzunluğunda. Bu sınırın kontrolünün çok zor olduğuna dikkat çekiliyor. Ve tam da bu sınır üzerinden birçok Suriyeli mülteci kontrolleri aşarak Türkiye'ye geçmeyi deniyor.
'Tek başına sınırı geçmek mümkün değil'
Ömer, vatanı Suriye’yi terk edip etmeme konusunda önce epeyce ayak sürümüş. Ancak bundan birkaç ay önce Suriye devleti Ömer’i askere çağırmış. Bu durumda Suriye diktatörü Beşar Esad saflarında cephede çarpışmak zorunda kalacakmış. Ömer ise böyle bir şeyi istememiş ve çözümü ülkesinden kaçmakta bulmuş. “Tek başına sınırı geçmek mümkün değil, bir kaçakçı organize etmen gerekiyor” diye konuşuyor ve kaçış macerasını anlatmaya başlıyor: “Çok para ödemek zorunda kaldım, yaklaşık 200 dolar kadar. Bir nehri ve üç-dört kadar tepeyi aşmak durumundaydık. Ve ilerde hep Türk askerlerinin nöbet tuttuğu yerleri görebiliyorduk. Çok tehlikeli ve riskli bir şeydi yaptığımız.”
Ömer’in organize ettiği insan taciri, Ömer ile birlikte diğer mültecileri hava karardığında sınıra yaklaştırmaya çalışıyormuş. Özellikle de karanlıkta tehlikenin daha da arttığına değiniyor. Bir ara kaçarken Türk askerlerinin kendilerini fark ettiğini, ateş açtıklarını, ama kaçmayı becerdiklerini anlatıyor.
Gruplar halinde yakalananlar oluyordu
Saklandıkları yerde zaman geçmek bilmemiş Ömer için. Burada aklına hep internette izlediği fotoğraflar, videolar geliyormuş. O görüntülerde Türk askerlerinin mültecileri yakaladıkları anlar yer alıyormuş. Ömer, “Sınırdaki askerler tarafından gruplar halinde yakalananlar oluyordu. Bu daha çok grup içinde yaşlılar ve çocuklar olduğunda meydana geliyordu. Zira onların bir yerlere kaçıp saklanmaları mümkün olmuyordu” diye konuşuyor.
Ancak Ömer’in yola koyulduğu gece askerler ne Ömer’i, ne de diğer mültecileri yakalayabilmişler. Ömer, “askerlerin ciple önümüzden geçip gitmesini bekledik, ondan sonra da pır, oradan ayrıldık” diye anlatmaya devam ediyor.
İnsan Hakları İzleme Örgütü'nün Türk hükümetinden talebi
Türkiye-Suriye sınırındaki durumu inceleyen İnsan Hakları İzleme Örgütü (Human Rights Watch), gittikçe artan sayıda Suriyeli mültecinin ülkelerindeki savaştan kaçıp Türkiye'ye geçmek isterken başarısızlığa uğradığını saptıyor. Human Rights Watch'dan Emma Sinclair-Webb şunları söylüyor: “Bazı mülteciler hemen sınırda yakalanıp ülkelerine geri gönderiliyor ya da daha sınıra gelmeden yakalanıyorlar. 50 veya daha fazla kişilik gruplar halinde yakalanan ve cezaevlerine atılanlar da var. Bunlar daha sonra Suriye sınırından ülkelerine sınırdışı ediliyorlar.”
İnsan Hakları İzleme Örgütü, Suriyeli mültecilerin Türkiye makamları tarafından ülkelerine, savaş bölgelerine sınırdışı uygulamasını eleştiriyor ve Türk hükümetine çağrı yaparak bu uygulamaya son vermesini talep ediyor.
Ömer'in öyküsü tatlıya bağlanıyor
20 yaşındaki Ömer ise sınırdan geçmeyi başarmış ve sınır yakınındaki büyük bir kentte kendisini mülteci olarak kaydettirmiş. Ömer, kayıt sırasında bir sorun çıkmadığını, ilgili memurun, “Senin kim olduğunu bilmiyoruz ama burada kalabilirsin” diyerek Ömer'e mülteci kayıt belgesini verdiğini anlatıyor.
Türkiye'nin Ömer gibi mültecileri kabul etmeye hazır olduğu belirtilirken, ancak onların ülkeye giriş yapmasının gün geçtikçe güç bir hale geldiğine de dikkat çekiliyor.
