Mülteci krizine çözüm için Türkiye ile sıkı işbirliğini öngören AB, 7 Mart’ta Ankara’nın masaya getirdiği öneriler temelinde bir anlaşma sağlamakta zorlandı. Gece geç saatlere kadar süren pazarlıklarda AB, Türkiye’nin açılmasını istediği beş başlık konusunda Rum pozisyonunun arkasında durdu. Hürriyet Brüksel Temsilcisi Güven Özalp'in haberine göre, belirlenen ortak pozisyon bugün Başbakan Ahmet Davutoğlu’na iletilecek.
AB bir yandan üye ülkelerinin pakete bakışındaki farklılıkları gidermeye çalışırken diğer yandan da Türkiye’nin kabul edebileceği bir metin oluşturma çabası içine girdi. Gece geç saatlere kadar süren pazarlığın ardından Türkiye’ye sunulacak teklif konusunda ortak bir pozisyon belirleyen AB ülkeleri, nihai metin üzerinde uzlaşamadı. Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’nin Türkiye’nin açılmasını istediği beş başlık konusunda veto kartını masaya sürmesi Brüksel’in işini zorlaştırdı. AB Konseyi Başkanı Donald Tusk, Rum Kesimi’nin esneklik göstermemesi üzerine başlıklar konusuna metinde 7 Mart’taki ön anlaşmanın ötesine geçemeyen bir yaklaşımla yer verdi.
"Hazırlık yapılacak"
Taslak belgede, Türkiye’nin açılmasını istediği enerji (15), yargı ve temel haklar (23), adalet, özgürlük ve güvenlik (24), eğitim ve kültür (26) ile dış, güvenlik ve savunma politikaları (31) başlıklarına yönelik güvence ya da atıf yer almazken sadece, “AB Türkiye’yle beraber, üyelik müzakerelerinde mümkün olan en kısa süre içinde yeni fasılların açılması kararına hazırlık yapacak” şeklinde ifadeyle yetinildi.
Rum Yönetimi lideri Nikos Anastasiadis, “Çıkış yolu sağlayacak başka alternatifler olabileceğine inandığını” söyledi. Rum lider Türkiye’nin yükümlülüklerini yerine getirmemesi halinde veto kullanabileceğini de tekrarladı.
"Baypas çabası"
Görüşmeler sonucunda AB, nihai bir metin üzerinde anlaşmasa da içinde bazı “kırmızı çizgiler” bulunan bir ortak pozisyon belirledi. Pozisyonun bugün Tusk tarafından Başbakan Davutoğlu’na iletilecek. Türkiye metine yeşil ışık yakarsa taraflar bir araya gelecek. Beş başlık konusunda AB’nin tutumunda değişiklik yok ancak Brüksel’in başka bir başlıkla sürece ivme kazandırma teklifi getirebileceği belirtiliyor.
Öte yandan taslağın beklentilerin oldukça gerisinde kalması üzerine Ankara tepki gösterdi.
Merkel: Türkiye ile müzakerelerin kolay olmayacak
Almanya Başbakanı Angela Merkel de zirvenin ardından açıuklamalar da bulundu. Merkel, mültecilerin Yunanistan'dan dönüşü için herhangi bir tarih belirlenmediğini belirtti. Ayrıca Merkel, Türkiye ile müzakerelerin kolay olmayacağını ancak bütün AB üyesi ülkelerin anlaşmayı istediğini söyledi.
Taslakta neler öne çıkıyor?
Türkiye’den Yunan adalarına geçen tüm yeni kural dışı göçmenler geri gönderilecek, uygulama, geçici olacak.
Yunan adalarında Türk görevliler konuşlandırılacak, geri dönüşlerin tüm masrafları, AB tarafından karşılanacak.
Yunan adalarından Türkiye’ye gönderilen her Suriyeli sığınmacı için Türkiye’den bir Suriyeli sığınmacı AB ülkelerine yerleştirilecek.
Sayı bu yıl için 72 bin olacak. Yeniden yerleştirmelerde, daha önce AB’ye yasadışı yollardan girmeyen ve bunu denemeyenlere öncelik verilecek.
Vize muafiyeti için Türkiye, 72 kriterin tamamını nisan sonuna kadar tamamlayacak.
AB Komisyonu görüş bildirecek, muafiyet ile son kararı ise AB Konseyi ve Avrupa Parlamentosu verecek.
