İstanbul’da son üç yılda operasyonlarla 52 bin 482 tarihi eser ele geçirildi. Tek başına dev bir müze olabilecek bu eserler İstanbul Arkeoloji Müzesi’nin mühürlü depolarında saklanıyor.
Geçen ay içinde İstanbul Emniyet Müdürlüğü, Cumhuriyet döneminin en büyük operasyonuna imza atarak 26 bin 456 eski eser ele geçirdi. Tarihi eserleri ellerinden çıkarma girişiminde bulunan 7 kişi gözaltına alınarak tutuklandı. Hitit, Mısır, Miken, Fenike, Urartu kültürlerinin yanı sıra Helenistik ve İslami döneme ait eserler ile çok sayıda gümüş, altın ve bronz sikke ele geçirildi. Bu eserler İstanbul Arkeoloji Müzesi deposunda incelenmek üzere yediemin olarak mahkeme sonuçlanıncaya kadar muhasara altına alındı. Sadece onlar değil, müzenin mühürlü depolarında son üç yılda elde edilen 50 binin üzerinde eser bulunuyor.
İl Kültür Turizm Müdürü Coşkun Yılmaz, ele geçirilen kaçak tarihi eserleri tuttukları depoları anlattı.
4 gruba ayrılıyor
Hürriyet'ten Ömer Erbil'in haberine göre polis ve jandarmanın operasyonlarıyla yakalanan tarihi eserler İstanbul Arkeoloji Müzesi’ne uzman raporu için getiriliyor. İlk aşamada müzenin önceden belirlediği "Müsaderelik Eserler Komisyonu" mühürlü ambalaj içinde getirilen eserlerin sayımını yapıyor. Daha sonra komisyon üyelerince tasnifleri yapılarak dört ana başlıkta eserlerin ayrımları yapılıyor. 2863 sayılı Kültür Varlıklarını Koruma yasa kapsamında alım-satımı yasak eserler, 2863 sayılı yasa kapsamında yurtiçinde alım satımı serbest eserler, 2863 sayılı yasa kapsamında yeni-modern emtia eserler ve piyasayı yanıltıcı nitelikte sahte eserler kategorilerine ayrılıyor. Yeni-emtia eserler müze kaydına bile alınmadan iade ediliyor. Diğerleri mahkemesi sonuçlanıncaya kadar müze depolarında mühürlenerek koruma altına alınıyor.
7 Bin sahte eser
2015-2017 yıllarında polis ve jandarma aracılığıyla İstanbul Arkeoloji Müdürlüğü’ne 165 dosya içeriğinde 52 bin 482 obje getirildi. İnceleme sonucunda hazırlanan ekspertiz raporlarına göre 928 objenin kapsam dışı yeni emtia olduğu tespit edilerek görevli memurlara iadesi yapıldı.
Geçen ay Kapalıçarşı’daki operasyonda ele geçirilen 26 bin eser arasında bulunan 4 bin yıllık Miken dönemi kılıcı da depoda.
7 bin 317 objenin ise piyasayı yanıltıcı nitelikte sahte eserler olması nedeniyle mahkeme sonuçlanıncaya kadar yediemin olarak müzede muhafaza altına alındı. 43 bin 214 eser 2863 sayılı yasa kapsamında alımı-satımı yasak eser değerlendirmesiyle müzede emanete alındı. 1023 eserin ise yurtiçinde alım-satımı serbest olduğu tespitine varıldı ve bunlar da yediemine alındı.
Elinde eser olanlar müzeye başvursun
İstanbul İl Kültür ve Turizm Müdürü Coşkun Yılmaz, kaçak eserler konusundaki süreci anlattı:
‘‘İstanbul Emniyet Müdürlüğünü tebrik etmek lazım. Dünyanın en büyük eski eser operasyonunu gerçekleştirdi. Tam 26 bin 456 adet eser ele geçirildi. Mevzuat gereği eserler müzemize teslim edildi. Depoda muhafaza ediliyor. Uzmanlarca eserler incelenecek. Orijinal olup olmadıklarına bakılacak. Tarihlenmesi yapılacak. Mahkeme sonuçlandıktan sonra müze envanterine kaydedilerek devlet koruması altına girecek. Müzelerimiz aslında yediemin özelliği taşıyor. Tarihin her dönemine ait kaçırılan eserlerimiz var. 55 ayrı kalemde yurtdışındaki eserlerimizin peşindeyiz. Bakanımız Numan Kurtulmuş eski eserler için özel bir takip istiyor. Elinde tarihi eser bulunanlar en yakın müzelere müracaat etsinler. Orada komisyon kuruluyor. Orada altın, gümüş ayrılarak kuyumcu titizliği ile tartılıyor. Günün rayiç piyasa değerinden önce bir bedeli çıkarılıyor. Daha sonra üstüne tarihi eser değeri eklenip ödeniyor. Böylelikle bir, bir buçuk ay gibi kısa sürede sonuçlandırıyor.”
