Kültür-Sanat

M.Ö 6 bininci yıldan izler

Efes'in kuzeydoğusundaki Çukuriçihöyük'te başlayan kazılarda arkeolojik açıdan çok önemli bulgulara rastlandı.

05 Ağustos 2008 03:00

İzmir'in Selçuk ilçesinde Efes Kazıları'nı yürüten Avusturyalı ekibin başkan yardımcısı Dr. Sabine Ladstatter, kazı programına bu yıl dahil edilen Çukuriçihöyük'te arkeolojik açıdan çok önemli bulgulara rastlandığını bildirdi. Ladstatter, bronz ve bakır döneminden başlayarak orta çağa kadar uzanan birçok kazı alanında çalışma yürüttüklerini, bunlar içinde en ilgincinin Efes'in güneydoğusunda yeni başlayan Çukuriçihöyük kazıları olduğunu söyledi.

Arazi sahibinin izniyle bu yıl başlatılan kazıda, MÖ 6 bininci yıldan 3 bininci yıla kadar yerleşimin bulgularına ulaştıklarını anlatan Dr. Ladstatter, bir arkeolog olarak bu bölgedeki yürütülen çalışmaları ''heyecan verici'' bulduğunu kaydetti. Çukuriçihöyük'ün yanı sıra, Efes'in içinde, liman bölümünde kazılar bulunduğunu, bu yıl ayrıca Efes'te jeofizik araştırmaları ve alan
çalışmalarına da geniş zaman ayırdıklarını anlatan Ladstatter, kazılarla paralel yapılan koruma ve restorasyon çalışmalarının, kazıların Ekim sonunda tamamlanmasının ardından, yıl sonuna kadar süreceğini söyledi.

Efes Büyük Tiyatro’da konser

Dr. Ladstatter, özellikle İzmir basınında sıkça gündeme gelen Efes Büyük Tiyatro'da konserlerin başlayıp başlamayacağı konusuna ilişkin şöyle dedi: ''Kişisel olarak Büyük Tiyatro'da konser izleme isteğini çok iyi anlıyorum. Söz veriyorum, çalışmalarımızı olabildiğince hızlı yürütüp
tamamlayacağız. Gelecek 2-3 yıl içinde çalışmaları tamamlamayı istiyoruz, ancak bunun için büyük işbirliği, Avusturya ve Türk makamları arasında tam bir işbirliği gerekiyor. Buranın restorasyonu, arkeologlar ve restorasyon uzmanları için devasa nitelikte bir iş. En önemlisi
güvenlik. Tiyatroyu güvenli hale getirebilirsek, 90'lardaki gibi yüksek sesli konserler olmasa da, akustik konserlerin, ya da tiyatro gösterimi benzeri etkinliklerin yapılmasında sorun olmaz. Biliyorum ki, Türkiye'nin olduğu kadar, buraya ziyarete gelen turistlerin de isteği bu
yönde, umarım en kısa zamanda olur.''

Kazılarda tempo yoğun

Kültür ve Turizm Bakanlığı Efes Kazıları Temsilcisi Dr. Soner Ateşoğulları ise bu yıl Avusturya Arkeoloji Enstitüsünün kazı başkanını geç ataması nedeniyle kazıların geç başlamasına karşın yoğun tempoyla çalışıldığını söyledi.

Bir arkeolog olarak, Efes'te bu yıl kendisini en çok Çukuriçihöyük'teki çalışmaların heyecanlandırdığını ifade eden Ateşoğulları, ''Buradaki bulgular, Efes Prehistoryası açısından birçok yeni bilgiye ulaşmamızı sağlıyor'' diye konuştu.
Çukuriçihöyük kazılarının Efes'in tarihini bilinenden de geriye götürdüğünü söyleyen Ateşoğulları, tüm arkeologların Efes'te çalışmaktan mutluluk duyacağını vurguladı. Ateşoğulları, ''Bu, benim ikinci temsilciliğim, 2001 yılında da Efes kazılarına temsilci olarak
atanmıştım. Buradan çok şey öğreniyorum'' dedi.

Efes'in şu anda yüzde 13'lük bölümünün gün ışığına çıkarıldığını anlatan Dr. Ateşoğulları, tamamının kaç yıl içinde çıkarılabileceği yönündeki soruyu şöyle yanıtladı:
''Arkeoloji zaman gerektiren bir meslek. En kolay iş kazmak, ama restore edemiyorsanız bu iyi değil. Bakanlık olarak, çok kazı taraftarı bir yaklaşımımız yok, çıkarılan eserlerin restorasyonu da yapılsın istiyoruz, koruma önlemi alınsın istiyoruz. Restore edemeyecekseniz, restorasyonu tamamlayamayacaksanız, toprak altında bırakmak daha iyidir. Teknolojiler değişiyor, en azından bizden sonraki nesillere geçmişi aydınlatmak için bir şeyler bırakabiliriz.''