Gündem

Mehmet Cengiz kimdir?

Mehmet Cengiz kimdir? İşte detaylar

05 Temmuz 2022 15:00

Organize suç örgütü lideri Sedat Peker'in iddialarının ardından Mehmet Cengiz hakkında sorular aratılmaya başlandı. Peki Mehmet Cengiz kimdir, ne iş yapıyor, nereli?

Peker, eski başbakanlardan Mesut Yılmaz döneminde tutuklandığını ve Yılmaz'a ait kumarhane görüntülerinin karşılığında tahliye olduğunu iddia etti. Peker, akrabası olduğunu iddia ettiği, CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu'nun"5'li çete" diye adlandırdığı iş insanları arasında bulunan Cengiz Holding Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Cengiz'in aracı olduğunu iddia etti.

Mehmet Cengiz kimdir?

Cengiz, Rize'nin Kalkandere ilçesinde 1961 yılında dünyaya geldi. Ekrem Cengiz ve Asım Cengiz adında kardeşi vardır. Çaykur Rizesporun Onursal Başkanıdır.

1980 yılında Cengiz İnşaat olarak faaliyetlerine başlayan şirketinin, günümüzde inşaatın yanı sıra madencilik, enerji, turizm, makine, havacılık ve sigorta sektörlerinde faaliyet gösteriyor. Şirketin Türkiye’nin yanı sıra Azerbaycan, Bulgaristan, Kırgızistan, Irak, Hırvatistan, Özbekistan, Romanya gibi ülkelerde de altyapı, madencilik ve enerji sektörlerinde girişimleri bulunuyor. Şirketin internet sitesinde yer alan bilgilere göre holding, Türkiye’de 7 sektörde, 35 iştirakle ve yaklaşık 30 bin çalışanıyla faaliyet gösterdiği biliniyor.

1980'de altyapı, taahhüt işleriyle başladığı kariyerini 1990'larda turizm yatırımlarıyla devam ettirdiği bilinen Cengiz, 1995 yılında Le Jardin Resort Hotel, Sungate Port Royal Resort Hotel işletmelerini açtı. Cengiz Holding ile inşaat, turizm, madencilik, enerji, sigorta ve havacılık sektörlerinde faaliyetlerini sürdürüyor.

Dünya Bankası 2020 raporuna göre dünyada en fazla kamu ihalesi alan 3. şirket

2020 Dünya Bankası’nın raporuna göre, dünyada kamudan en fazla ihale alan 3. şirket 42.1 milyar dolar ile Cengiz İnşaat oldu. Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) iktidarı döneminde dünyada en çok devlet ihalesi alan şirketlerden biri hâline gelen şirket, yap-işlet-devret modeli dahilinde aldığı hazine garantileri, proje inşaatlarında çalışan işçilerin çalışma koşulları, projelerin ekolojiye verdiği zararlar gibi konularla tartışma konusu oldu.

Mehmet Cengiz'in 2014 yılı başlarında yayınlanan ses kayıtlarında iddia edilen sözlerle tepki çekmişti.

2004 yılında da Eti Bakır A.Ş.'yi bünyesine katan Cengiz, 2005'te de Eti Alüminyum'u da dahil etti. Limak ve Kolin ortaklığı ile Akdeniz, Uludağ ve Çamlıbel elektrik dağıtım şirketinin de sahibi olduğu öğrenilen Cengiz, bunların yanı sıra Kanyon ve MaPa ile birlikte 3. Havalimanı ihalesini de kazandı.

İstanbul Havalimanı projesine, Mapa Holding, Limak Holding, Kolin Holding ve Kalyon Holding ile kurduğu ortak girişim grubuyla dahil oldu. 2013’teki ihaleyi 22,152 milyar euroluk teklifle kazanan grupta Cengiz Holding’in ortaklık payı yüzde 25 oldu.

Havalimanıyla ilgili hazırlanan çevre etki değerlendirmesi (ÇED) raporuyla, projenin çoğunluğunun mevcut ormanın üzerine inşa edilecek olması, inşaat bölgesinde kurutulacak göl alanlarının sulak alan özelliklerini yitirecek olmaları gibi sebeplerle ekolojik sisteme zarar vereceği gündeme geldi.

Projenin inşaat sürecinde de çalışma koşullarının yetersizliği ve işçi ölümlerine dair tartışmalar gündeme geldi. Dönemin Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Cahit Turhan, 30 kişinin iş kazaları ve 25 kişinin doğal nedenlerle hayatını kaybettiğini açıkladı.

Kuzey Marmara Otoyolu projesi dört bölüme ayrılarak ve dört farklı ihaleye açılarak inşa edildi. Yap-işlet-devret modeli projelerinden olan Yavuz Sultan Selim Köprüsü’nü de kapsayan Odayeri-Kurtköy kesimini 20 Nisan 2012’deki ihale ile IC İçtaş-Astaldi Ortak Girişim Grubu, 88 kilometre uzunluğundaki Kınalı-Odayeri kesimini 4 Mayıs 2016 tarihindeki ihale ile Kolin-Kalyon Ortak Girişim Grubu, 169 kilometre uzunluğundaki Kurtköy-Akyazı kesimini 4 Mayıs 2016 tarihindeki ihale ile Limak-Cengiz İnşaat Ortak Girişim Grubu, 45 kilometre uzunluğundaki Başakşehir-Nakkaş kesimini ise 30 Haziran 2020 tarihinde açılan ihale ile REC-Rönesans İnşaat Ortak Girişim Grubu kazandığı öğrenildi.

Elektrik dağıtım sektöründe de girişimi bulunan şirket, 2012’de açılan ihale sonucunda 1 milyar 960 milyon dolara Cengiz-Kolin-Limak ortaklığına satılan Boğaziçi Elektrik Dağıtım Anonim Şirketi (BEDAŞ) için 2011’de de bir yapılmış ihale ve kurum 2 milyar 990 milyon dolar karşılığında satıldığı iddia edildi, ancak ödeme olmayınca ihale iptal edilmişti. 

Şirketin son yıllarda devlet kurumlarından aldığı diğer kamu ihaleleri şunlar:

İstanbul Taksim-4.Levent Metrosu: 2 milyar TL 

İyidere Lojistik Limanı: 1 milyar 719 milyon TL 

Limak, Çanakkale, Yalova, Balıkesir, Bursa Uludağ Elektrik Dağıtımı: 1 milyar 457 milyon TL 

Antalya, Burdur, Isparta Akdeniz Elektrik Dağıtım: 1 milyar 10 milyon TL 

Ankara-İstanbul Hızlı Tren 2. Etap: 1 milyar TL 

Trabzon-Aşkale Yolu Zigana İkmal İnşaatı: 953 Milyon 203 bin TL 11 

Trabzon Atasu Barajı: 874 milyon TL

Şile Ağva Yolu: 527 milyon 40 bin TL 

Artvin Yusufeli Barajı: 486 milyon 80 bin TL 

Trabzon Aşkale Yolu: 484 milyon 50 bin TL 

Seydişehir Eti Aluminyum/Oymapınar HES: 417 milyon 85 bin TL 

Sivas, Tokat, Yozgat Çamlıbel Elektrik Dağıtım: 400 milyon 70 bin TL 

Ordu-Giresun Havalimanı: 300 milyon TL 

Bingöl Genç Yolu: 72 milyon 80 bin TL 

İstanbul Maltepe Dolgu: 65 milyon TL 

Maçka-Karahava yolu: 596 milyon 978 bin TL 

Ankara-İstanbul hızlı tren T26 tüneli: 456 milyon 506 bin TL 

Gayrettepe-İstanbul Metrosu: 4 milyar 845 milyon TL 

Gebze-Halkalı Banliyo Hattı: 8.3 milyon TL 

Ankara-Sivas Demiryolu Projesi: 13 milyar TL 

Bandırma-Bursa-Ayazma Demiryolu : 9 milyar 449 milyon TL 

Yerköy-Yozgat-Sivas Demiryolu: 263 milyon TL 

Yusufeli Barajı ve HES: 486.8 milyon TL 

Urfa Ilısu Barajı ve HES: 4 milyar 851 milyon TL 

Zigana Tüneli: 446 milyon 297 bin TL 

Ovit Tüneli: 1.5 milyar TL 

Ilgaz Tüneli: 572 milyon TL 

Ereğli Limanı: 40 milyon TL 

Hüseyin Avni Paşa Korusu: 31.7 milyon TL 

Atasu Barajı ve HES : 400 milyon TL 

Gümüşhane Çevreyolu 

Çamlıca Tüneli

Gözeler Regülatörü 

Aşağı Kaleköy Barajı ve HES 

Beyhan Barajı ve HES 

Köprü Barajı ve HES 

Beyhan 2 Barajı ve HES 12 

Ankara-İstanbul Hızlı Tren Hattı

Ankara-İzmir hızlı tren Eşme-Salihli kesimi 

Ayder Ilıcası Yolu 

Alanya Yat Limanı 

Hopa Liman