Merkez Bankası’nı şok faiz artırımı sonrasında yeterince hızlı faiz indirmediği için suçlayan Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ile Başkan Erdem Başçı bugün bakanlar kurulu toplantısında bir araya geldi. Başçı, 53 sayfalık sunumunda sürpriz faiz artırım kararı sonrasında neden ölçülü faiz indirimi yapılması gerektiğini üç ayrı grafik üzerinde anlattı. Başçı Haziran ayından itibaren enflasyonlrın düşeceğini savundu.
Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı, Bakanlar Kurulu’na 2014 yılının ilk sunumunu yaptı. Başkan Başçı sunumunda; Gayri Safi Yurt İçi Hasılanın büyüme hızının yüzde 4’e yakın seyrettiğini, enflasyondaki düşüşün Haziran ayı verisinden itibaren başlayacağının tahmin edildiğini belirtti. Faiz konusuna da değinen Başçı kısa vadeli parasal sıkılaştırmanın kurun düşüşünde önemli rol oynadığının altını çizdi. Başçı reel faizler küresel krizden önceki seviyenin altında olduğunu kaydetti.
Faiz için 3 ayrı slayt
Barış Balcı’nın Hürriyet’te yer alan haberine göre, Merkez Bankası Başkanı Başçı sunumunda sert faiz artırımının TL'nin tekrar değer kazanmasında rol oynadığını belirtirken geçici faiz artırımlarının dünyada da enflasyonu düşürmede rol oynadığını, faizlerin kademeli indirilmesi durumunda enflasyon ve faizin birlikte düşeceği belirtti. Başçı bu tabloyu 3 ayrı slaytta anlattı.
Başçı geçmişte gerçekleştirilen geçici faiz artırımlarının ABD, Japonya gibi ülkelerde enflasyonu düşürücü etkisini grafiklerle gösterdi. Grafiklerde ABD ve Japonya ile birlikte AB ve İngiltere'de de geçici politika faiz artırımlarının enflasyonu düşürmede etkili olduğu vurgulandı. (Grafikte sarı çember i.indede politika faiz artışı yapılırken ardından enlasyonda yaşanan düşüş gösteriliyor)
İkinci önemli slaytta ise Başçı Ocak ayındaki sert faiz artırımının TL'nin tekrar değer kazanmada ne kadar etkili olduğu anlattı. Grafiğe göre TL sert faiz artırımı sonrası yüzde 10'un üzerinde değer kazanarak en fazla değer kazanan para birimi oldu.
Bir diğer slaytta ise Başçı sert faiz indirimi yapılması durumunda olabilecek senaryoyu anlattı. Bu senaryoda sert faiz indiriminin ardından önelm alınmaması durumunda faiz ve enflasyonun birlikte artabileceği vurgulanarak kademeli indirimin faydalı olabileceği belirtildi.
Kerim Karakaya'nın wsj.com.tr'de ye alan haberine göre, grafikte dikey eksen faiz oranları, yatay eksen enflasyon oranlarını gösteriyor. “A” noktası enflasyon hedefini, “B” noktası ise bir ekonomik şok öncesinden mevcut durumu gösteriyor. Bir şok nedeniyle enflasyon “C” noktasına çıkıyor. Senaryo çalışmasına göre Merkez Bankası bu şoka karşı bir tepki vermez ve kısa vadeli faizler sabit bırakırsa ülke “D” noktasına yani hem daha yüksek enflasyon hem de daha yüksek faiz noktasına gidiyor. Ancak tıpkı Ocak ayındaki 5 puanlık faiz artışı gibi şok bir faiz artışı yaptığı durumda (önden yüklemeli sıkılaştırma) enflasyondaki artış duruyor. Ardından ölçülü faiz indirimine gidildiğinde hem faizler düşüyor hem de enflasyon hedefe dönüyor. Ancak, Başbakan Erdoğan’ın istediği gibi sert faiz indirimi yapılırsa enflasyon yüksek seviyede kalmaya devam ediyor.
Başbakan eleştirmişti
Köln dönüşünde uçakta gazetecilerin sorularını yanıtlayan Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Merkez Bankası'nın yüksek faiz politikasını beğenmediğini vurgulamıştı. Erdoğan, "Sıcak paranın, reel yatırım için benim ülkeme faydası olduğuna inanmıyorum. Sıcak para ülkemdeki alacağı faiz karşılığında geliyor. Bu faizi başka yerde bulsa zaten Türkiye’ye gelmez, oraya gider. Bizde gördüğü için buraya geliyor. Sen dalga mı geçiyorsun? Yükseltirken 5 puan birden yükseltiyorsun, şimdi geliyorsun yarım puan indiriyorsun. Yarım puan indirmekle ne yapmak istiyorsun. Olmaz böyle bir şey. Böyle bir yaklaşımı doğru bulmak mümkün değil. ‘Efendim işte Merkez Bankası’na müdahaledir bu.’ Niye müdahale olsun? Ben, bu ülkenin Başbakanı isem kanaatimi düşüncemi, söyleyeceğim. O da bu noktada kendisine çeki düzen vermesi lazım" ifadelerini kullanmıştı.
