Malezya'da geçmişte 22 yıl boyunca başbakanlık yapmış olan Mahathir Muhammed'in liderlik ettiği muhalefet ittifakı, seçimlerde 60 yılı aşkın süredir iktidarda olan iktidarı yenilgiye uğrattı. Çoğu kişinin beklemediği sonuç, tarihi bir zafer olarak yorumlandı.
Merkez sol "Pakatan Harapan" yani "Umut İttifakı" adını taşıyan ittifak, Perşembe günkü seçimlerde meclisteki 222 sandalyenin 121'ini kazanarak parlamenter çoğunluğu elde etti.
Ülkeyi altmışı aşkın yıldır yönetmekte olan sağcı "Barisan Nasional" (BN) yani "Milli Cephe" partisi ise sandalyelerin 79'unu kazandı. Tabanı büyük oranda ülke nüfusunun çoğunluğunu oluşturan etnik Malaylara dayanan BN, 2013 seçimlerinde 133 koltuk kazanmıştı. BN ülkeyi 1957'de Malezyalılar İngiltere'den bağımsızlığını kazandığından beri yönetiyordu.
Muhalefet nasıl kazandı?
Mahathir sözkonusu ittifakı, eski "çırağı" olan, şu anda tutuklu bulunan politikacı Enver İbrahim'le kurmuştu. Mahathir-İbrahim ittifakı, sözkonusu başarıyı, giderek artan hayat pahalılığı ve 2015'ten bu yana başbakan olan Necip Rezak'ın peşini bırakmayan milyar dolarlık yolsuzluk skandalı nedeniyle elde etti.
Mahathir, seçimi kazandıkları takdirde 2015'te hapse giren Enver için bir "kraliyet affı" talep edeceğini ve Enver serbest kalır kalmaz istifa ederek başbakanlığı kendisine devredeceğini vaat etmişti.
Singapur'daki S. Rajaratnam Uluslararası Çalışmalar Okulu'nda analist olarak görev yapan Raşit Ali, Malay oylarında "ciddi bir kayma" olduğunu söyledi. BN iktidarının etnik Malaylara ihalelerde kolaylık sağladığı, ucuz konut politikası güttüğü ve üniversite kabullerini garanti ettiği biliniyordu. Dünkü sonuçların ardından, tabanını genellikle şehirlilerin oluşturduğu ve etnik Çinli ve Hintlilerden de destek alan "Umut İttifakı"nın, Mahathir aracılığıyla BN'nin sadık seçmeninin oyunu kazanma taktiği işe yaramış gözüküyor.
ASEAN ülkelerinde faaliyet gösteren KRA Grubu Danışmanlık Şirketi'nde araştırma şefi olarak görev yapan Keith Leong, "Bu ülkede tarih yazıldığına tanıklık ediyoruz" şeklinde konuştu.
Roma'daki John Cabot Üniversitesi'nde Güneydoğu Asya uzmanı olarak görev yapan Bridget Welsh ise, geçmişte "ülkenin demokratik kurumlarına zarar veren" Mahathir'in "siyasi kurtarıcı" olarak geri dönmesinin "son derece ironik" olduğunu söyledi. Welsh, "Mesele yalnızca bir geri dönüş değil. Mesele, hatalarını telafi etmek ve Malezya'yı ileri taşımak" dedi.
Halk sokağa indi
Binlerce muhalefet destekçisi, sonuçlar açıklandıktan sonra Kuala Lumpur kent merkezinde toplanarak bayrak, korna ve sloganlarla hükümet değişimini kutladı. Gazetecilere açıklamalarda bulunan genç bir Malezyalı kadın olan Asife Hanife, "Değişim zamanı gelmişti ve iktidardakilerin bunun farkına varmasını umuyorum" şeklinde konuştu.
Sonucu muhalefet bayrağını sallayarak kutlayan Malezyalı vatandaş Zarini Nacibuddin ise, "Çok mutluyum. Umarım şimdi daha iyi bir Malezyamız olur. Malezya yeniden doğdu!" dedi.
"İntikam değil hukuk devleti istiyoruz"
Sonuçların açıklanmasının ardından yaptığı zafer konuşmasında "ulusal barış" sözü veren Mahathir Muhammed, "İntikam istemiyoruz, hukuk devletini yeniden kurmak istiyoruz" dedi.
Ülkede 1981-2003 yılları arasında başbakanlık yapan 92 yaşındaki Mahathir Muhammed, Perşembe günü Kuala Lumpur'daki Kraliyet Sarayı'nda düzenlenen törende Malezya'nın yedinci başbakanı olarak yemin ederek görevine başladı. Böylece Mahathir, dünyadaki en yaşlı devlet başkanı unvanını kazanmış oldu.
Törenin ardından konuşan Mahathir Muhammed, "Hükümeti hiç gecikmeden kurmalıyız. Yapacak çok işimiz var. Ülkenin nasıl bir karışıklık içinde olduğunu biliyorsunuz ve bu karışıklıkla hemen ilgilenmek durumundayız, yani bugünden itibaren" ifadelerini kullandı.
Çok uluslu bir ülke olan Malezya'da 32 milyonluk toplam nüfusun yaklaşık 20'sini Budistler, yüzde 9'unu Hristiyanlar ve yüzde 6'sını Hindular oluştururken, nüfusun geri kalanı olan yaklaşık yüzde 60'ı ise Müslüman inancına sahip. Etnisite açısından ise Malezyalıların yaklaşık yüzde 30'u Çin, yüzde 10'u ise Hint kökenli.
© Deutsche Welle Türkçe
rtr,dpa,epd/BÜ,ÖA
