Macaristan’ı Avrupa Birliği (AB) içerisindeki temel siyasi haklarından yoksun bırakabilecek tasarı Avrupa Parlamentosu’nda (AP) yapılan oylama ile kabul edildi. Çarşamba günü yapılan oylamada göç karşıtı politikalarıyla bilinen Başbakan Viktor Orban yönetimindeki Macar hükümetinin AB içindeki karar alma süreçlerinde oy kullanma hakkının elinden alınabilmesi için ilk adım atılmış oldu.
Toplamda 448 "evet” oyuna karşılık, 197 "hayır” oyu ve 48 çekimser oyla kabul edilen karar, AB anlaşmasının 7’inci maddesine dayanıyor. Bu maddeye göre eğer bir üye devletin AB’nin temel değerlerini düzenli olarak ihlal ettiği tespit edilirse, o zaman o üye devlet karar alma süreçlerinde oy kullanma gibi bazı haklarından mahrum bırakılabiliyor.
"Önemsiz bir intikam”
Oylama sonrasında Macaristan’ın başkenti Budapeşte'de bir açıklama yapan Macaristan Dışişleri Bakanı Peter Szijjarto, "Bugün Avrupa Parlamentosu’nda alınan karar, Macaristan’a karşı olan göç yanlısı siyasetçilerin önemsiz bir intikamından başka bir şey değil” dedi. Szijjarto ayrıca oylamanın "Avrupa anlaşmalarına ters olarak hileli bir şekilde” yapıldığını iddia etti.
Oylama, Yeşiller partisinden AP parlamenteri olan Hollandalı Judith Sargentini’nin hazırladığı rapora dayanıyor. Raporda Macaristan’daki yargının bağımsızlığı, yolsuzluk, ifade özgürlüğü, akademik özgürlükler, dini özgürlükler, azınlıklar ve göçmenlerin hakları konularında endişelerin olduğu belirtiliyor.
Oylama sonrası gazetecilerin karşısına geçen Sargentini, oylamayı "bu parlamentonun sorumluluk alıp harekete geçmek istemesi açısında olumlu bir gösterge” olarak değerlendirdi. Orban hükümetini, "AB’nin üzerine inşa edildiği değerleri ihlal etmekle” suçlayan Sargentini, "Hükümete yakın bireyler, arkadaşları ve aile üyeleri, Macar ve Avrupalı vergi mükellefleri pahasına zengin oluyorlar” diye konuştu.
Oylama öncesinde Salı günü AP'ye seslenen Başbakan Orban, ülkesine karşı yapılan “şantajı” kabul etmediğini belirtti ve Macaristan’ın göç alan bir ülke olmayı kabul etmemesi nedeniyle cezalandırıldığını söylemişti. "Sizin kararınız ne olursa olsun, Macaristan bu şantaja boyun eğmeyecek” diyen Orban, “Macaristan sınırlarını koruyacak, yasa dışı göçü durduracak ve haklarını koruyacak” diye konuşmuştu.
Macaristan’ın haklarını elinden almak ne kadar mümkün?
Her ne kadar AP'de kabul edilen karar, Macaristan'ı AB içindeki temel haklarından mahrum bırakmak için ilk adım olsa da, bunun gerçekleşmesi olası gözükmüyor. AB Konseyi’nde görüşülecek bu kararın uygulanması için 28 üye devletin hepsinin onayına ihtiyaç duyuluyor. Ancak Macaristan hükümeti ile yakın ilişki içerisinde olan Polonya yönetimi, böyle bir kararı veto edebileceğini belirtmişti.
AP’de alınan karar, AB anlaşmasının 7'inci maddesinin bir üye devlete karşı işletilmesi için bu kurumda alınan ilk karar olma özelliğini taşıyor. Polonya'ya karşı, ülkedeki yargı bağımsızlığının tehlike altına girdiği iddiasıyla bu maddeye dayanarak 2017’de benzer bir süreç başlatılmıştı, ancak bu süreci AB Komisyonu başlatmıştı.
2010 yılından bu yana iktidarda olan Viktor Orban ve sağ milliyetçi Fidesz Partisi, 2018’de yapılan genel seçimlerde oyların yüzde 50’sine yakınını alarak üst üste üçüncü defa iktidara seçilmişti.
rtr,AFP/DÇÜ,BÖ
© Deutsche Welle Türkçe
