Londra swap piyasalarında gecelik TL faizi yüzde 1160'a kadar çıktı.
Londra swap piyasası 2019 yılında da gündeme gelmişti. Türk bankalarının Londra piyasalarına TL akışını kesmesiyle Nisan 2019'da TL swap faizleri yüzde 1200'e kadar çıkmıştı.
Ardından Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) bankaların bu tür işlemlerine özkaynaklar üzerinden sınırlama getirmiş ve işlem hacimleri de çok düşük seviyelere inmişti.
Swap faizinin yükseltilmesiyle yabancı yatırımcıların TL borçlanarak Türk Lirası karşısında açığa satış pozisyonu almasının maliyeti yükseltiliyor.
Bu yolla TL'nin değer kaybetmesinin önüne geçilmesi hedefleniyor. Ancak bu yöntemin serbest piyasa dinamikleriyle örtüşmediği ve yabancı yatırımcının TL cinsi varlıklara olan güvenine uzun vadeli zarar verdiği eleştirilieri yapılıyor.
Dün ABD Doları karşısında yüzde 10 değer kaybeden TL, bugün yatay hareket ediyor. Dolar/TL kuru 7,80 seviyesinde.
Swap nedir?
TCMB'nin (Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası) terimler sözlüğünde swap şu şekilde açıklanıyor:
"İki tarafın bir varlık veya yükümlülüğe bağlı olan nakit akışını aralarında değiştirdikleri işlemdir. Örneğin 10 yıllık sabit faizli borca sahip bir firma ile benzer ancak dalgalı faizli borca sahip bir firma birbirlerinin yükümlülüklerini değiştirebilir.
https://www.youtube.com/watch?v=4FycbislVeY&feature=youtu.be
"Swap işlemlerinde, faiz oranları ile döviz kurlarındaki değişmeler sonucunda ortaya çıkan riski en aza indirmek amaçlanmaktadır."
Swap, TCMB'nin terimler sözlüğünde de aktarıldığı gibi özellikle döviz kurlarında oynaklığın yaşandığı zamanlarda yatırımcının bu oynaklıktan kaynaklanan riskinin önünü alması için önemli bir araç olarak ortaya çıkıyor.
2019'da ne olmuştu?
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), 2019'un Ağustos ayında Türk Lirası'nda yaşanan hızlı değer kaybının ve oynaklığın önüne geçmek için bankaların swap işlemlerine kısıtlama getirmişti.
Bankaların yurt dışı yerleşiklerle yaptığı bir ayağı döviz diğer ayağı TL olan para swaplarının ve swap benzeri işlemlerinin, bankaların yasal özkaynaklarının yüzde 25'ini geçemeyeceğini açıklamıştı.
Bu sınırlamaya, bankaların vadeli TL alım yönünde gerçekleştirecekleri forward, opsiyon ve benzeri swap dışındaki türev işlemlerin de dahil edildiği belirtilmişti.
BDDK'nın aldığı bu önlem, TL'nin kayıplarını geri almasında ön ayak olmuştu.
