Yapılan bir araştırmaya göre liselilerin yüzde 85’inin dizi izlediği, bunların yüzde 65’lik bölümünün ise günde en az 3 diziyi takip ettiği belirlendi.
Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ) Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Bölüm Başkanı Prof. Dr. Remzi Kıncal’ın, ‘Lise Öğrencilerinin Televizyon Dizilerindeki Mesajları Algılamalarında Medya Okur Yazarlığının Etkisi’ konulu araştırmasında ilginç sonuçlar ortaya çıktı. 40 öğrenciyle yapılan çalışmada, liselilerin yüzde 85’inin dizi izlediği, bunların yüzde 65’lik bölümünün ise günde en az 3 diziyi takip ettiği belirlendi.
Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) ile Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) işbirliği sonrası ilköğretim okullarında seçmeli ders olarak verilmeye başlanan Medya Okuryazarlığı Eğitimi’nin lise öğrencileri üzerindeki etkisini ölçmek amacıyla, ÇOMÜ Eğitim Bilimleri Bölüm Başkanı Prof. Dr. Remzi Kıncal, Eğitim Bilimleri Bölümü Araştırma Görevlisi Osman Yılmaz Kartal ile birlikte bir araştırma yaptı. ‘Lise Öğrencilerinin Televizyon Dizilerindeki Mesajları Algılamalarında Medya Okur Yazarlığının Etkisi’ konulu ‘nitel çalışma’ kapsamında, lise 10'uncu sınıfta öğrenim gören 40 öğrenci çalışma grubu olarak belirlendi. 20’şer kişilik iki eş gruba ayrılan çalışma gruplarına anket uygulanarak dizi izleyip, izlemedikleri araştırıldı. Ankette, liselilerden yüzde 85’inin dizi izlediği, hatta bunların yüzde 65’lik bölümünün ise günde 3 diziyi takip edebilmek için ekran karşısına geçtiği ortaya çıktı. Hiç dizi izlemeyen ya da ayda sadece 1 dizi izleyen öğrencilerin oranı ise yüzde 10 olarak belirlendi.
En çok izlenen diziler arasında ‘Kurtlar Vadisi’ başta olmak üzere, ‘Avrupa Yakası’, ‘Kavak Yelleri’, ‘Arka Sokaklar’ ve ‘Binbir Gece’ yer aldı.
Prof.Dr. Remzi Kıncal, ortaöğretim 10'uncu sınıf öğrencilerinin televizyon dizilerindeki mesajları algılamalarında medya okuryazarlığının etkisini belirlemeyi amaçladıklarını ifade ederek, “Hedefimiz öncelikle, dizi izliyor mu, izlemiyor mu, ya da ne kadar izliyorlar bunu tespit etmekti. Uyguladığımız anketlerde lise öğrencilerinin neredeyse tamamının dizi izlediklerini belirledik. İzlemeyen veya ayda sadece bir kez izleyen öğrencilerin oranının yüzde 10 gibi çok düşük seviyelerde olduğunu tespit ettik” dedi.
Kurtlar Vadisi izlettiler
Araştırmada özellikle en çok izlenen olduğu gerekçesiyle Kurtlar Vadisi adlı dizi üzerinde yoğunlaştıklarını belirten Prof. Dr. Kıncal, “Öğrenciler bu diziyi nasıl algılıyorlar? Ne düşünüyorlar? bunu belirlemeye çalıştık. Öncelikle öğrencilere Kurtlar Vadisi dizisinden bir bölüm izlettik. Daha sonra da 20 kişilik iki grup oluşturduk. Grubun birine 12 saatlik Medya Okuryazarlığı eğitimi verdik. İki hafta sonunda öğrencilerin Kurtlar Vadisi dizisine bakış açılarının, öncekine göre nasıl olduğunu tespit etmeye çalıştık. Sonuçta, eğitim alan öğrencilerin Kurtlar Vadisi dizisine ilişkin özellikle şiddet içeriği konusunda bir takım şeylerin farkına vardıklarını tespit ettik. Diğer grupta ise bir değişiklik olmadığını gördük. Bu çalışmada dikkatimizi çeken ilginç bir özellik, genellikle lise öğrencilerinin şiddet içerikli dizilerin daha çok çocukları ve gençleri etkilediğini söylemeleriydi. Oysa uluslararası literatürde yapılan çalışmalara baktığımız zaman, televizyon ve medya içeriğinin sadece çocukları veya gençleri değil izleyen, ilgilenen herkesi etkilediğini biliyoruz. Verdiğimiz eğitimden sonra bunun da farklılaştığını gördük. Medya okuryazarlığı kapsamında yaptığımız çalışma, Çanakkale’de lise öğrencileri üzerinde yaptığımız bir çalışmadır. Bundan sonraki süreçte farklı iller ve bölgeleri de kapsayacak şekilde devam ettirmeyi düşünüyoruz” diye konuştu.
Tavır aldılar
Eğitim Fakültesi Öğretim Görevlisi Osman Yılmaz Kartal ise, eğitimin işe yaradığını gözlediklerini aktarırken, “Öğrencilere Kurtlar Vadisi’ni izleterek, dizide verilen mesajları nasıl algıladıklarını belirlemeye çalıştık. Verdiğimiz eğitimler sonucunda, çocukların Kurtlar Vadisi’nde iletilen mesajları farklı bir bakış açısıyla irdeleyebildikleri sonucuna ulaştık. Özellikle dizinin şiddet içeriğinin kendileri dahil olmak üzere farklı bireyler üzerinde etkisi olabileceği, dizide seçilen temel karakterlerin niçin o tarzda yansıtıldığı, dizide hangi kültüre eğilim gösterildiği, dizi müziğinin niçin o tarzda seçildiğinin bireyler üzerindeki etkisinin ne gibi sonuçları olabileceği üzerinde durduk.
Sonuç olarak bireyler, dizinin gelir elde etmek amacıyla üretildiği ve bireylere bu amaçla sunulduğunu fark ettiler. Eğitim alan öğrencilerin diğer gruba oranla diziye karşı bakış açıları değişti ve izleyip izlememe konusunda farklı yaklaşımlar sergilediler” dedi.
