Güngör Uras
(Milliyet, 23 Mayıs 2012)
Limonata (Suyu Arjantin’den kokusu Brezilya’dan)
Eskiden limonatayı evde yapardık. Evde limonata yaparken limonun suyunu sıkarız. Buna bir miktar su ekleriz. Limonataya limon tadını vermesi için limonun kabuğunu ezer, kabuktaki limon esansının suya geçmesini sağlarız. Keyfe göre de şeker ekleriz veya eklemeyiz. Ev limonatası budur.
Bursa’daki Uludağ Gazoz fabrikası ilk defa olarak 2007 yılında limonatayı şişelemeyi becerdi. Ambalajlanmış limonata ilgi görünce büyüklü küçüklü çok sayıda firma ambalajlı limonata satmaya başladı.
İyi de acaba şişelerde kutularda satılan limonata ev limonatası gibi mi? Limonata, diğer meyvelerin suları nasıl şişeleniyor ise, aynı metot ile şişeleniyor. Şişede ve karton kutuda satılan limonata, limon konsantresinden yapılıyor. 12-15 kg. limondan 1 kg. limon suyu konsantresi ve yüzde 1 kabuk yağı (limon esansı) çıkarılıyor.
1 kg. limon suyu konsantresi yaklaşık 5 kg su eklenerek 6 kg limon suyu haline getiriliyor.
Limonatada yüzde 10 oranında limon (meyve) suyu kullanma zorunluluğu var. Limonata yapan tesisler 6 kg limon suyundan 60 litre limonata üretiyor.
Sulandırılıyor, limonata oluyor
Limon suyu konsantresinden limonata yapan firmaların kendi konsantre fabrikaları yok. Meyve suyu konsantresi yapmak ayrı bir iş. Şişeleme firmaları limon suyu konsantresini bunu yapan tesislerden aldıktan sonra belli oranlarda sulandırıyor. Bazıları içine şeker katıyor, bazıları katmıyor.
İyi de limonata yapımında kullanılan limon suyu konsantreleri hangi limonlarla yapılıyor? Azı bizim ülkedeki limonlarla, çoğu Arjantin’in limonlarıyla yapılıyor. Hele hele limonataya koku veren limon esansının tamamı yurtdışından getiriliyor.
Bizde limon var limon suyu konsantresi yapan tesislerimiz var, limon esansı çıkaran tesisimiz yok. Limon suyu konsantresini bizde limon bulunmadığı için değil, bizim limonlarla yapılan konsantrenin pahalı olması nedeniyle ithal ediyoruz.
Dünyada limon üreten ülkelerin başında Arjantin geliyor. Yıllık üretimi 1 milyon 250 bin ton. Biz 780 bin ton üretiyoruz. Limon ağaçlarının yüzde 93’ü Akdeniz bölgesinde. Ürettiğimiz limonun 400 bin tonunu ihraç ediyoruz.
Esansı Brezilya’dan getiriliyor
Geliniz görünüz ki limon suyu konsantresi yapan tesisler düzenli ürün alımı yapamadıkları için ve ürün fiyatı pahalı olduğu için Arjantin’de limon suyu konsantresi üreten firmalarla rekabet edemiyor.
Türk halkı da Arjantin limon suyu konsantresi ve Brezilya limon esansı ile yapılmış “Törkiş Limonata” içiyor.
Normal olarak limonatada en az yüzde 10 limon suyunun bulunması gerekmektedir. Bu tanım ile Türk Gıda Kodeksi’ne göre limonata “meyveli içecek”tir.
Bana verilen bilgiye göre 2007 yılında Uludağ Gazoz Fabrikası şişeli limonatayı piyasaya sürdüğünde yıllık tüketim 1 milyon 290 bin litre iken halk şişeli limonatayı beğendi. Bir yılda üretim 14 milyon litre oldu. Şimdilerde 60 milyon litre şişeli ambalajlı limonata satılıyor. Pazar her yıl yüzde 10 büyüyor. (60 milyon litre limonata 12-15 bin ton limondan elde edilen meyve suyu konsantresi ile yapılıyor. Bizim toplam limon üretimimiz 780 bin ton.)
