Libya gelecek ay seçimlere gitmeye hazırlanırken ülkenin yönetim zirvesinde siyasi gerilim artıyor. 24 Aralık'ta seçimlere hazırlanan ülkede Ulusal Birlik Hükümeti ile devlet başkanlığı görevlerini üstlenen Başkanlık Konseyi arasında ayrılık yaşanıyor.
Libya'da hükümet, Dışişleri Bakanı Necla Menguş’un Başkanlık Konseyi tarafından açığa alınması kararını reddetti. Konsey, Menguş'u dış politikayı tekeline almakla suçluyor.
Ulusal Birlik Hükümeti'nden yapılan açıklamada Başkanlık Konseyi'nin Menguş'u açığa alma yetkisine sahip olmadığı belirtilerek Bakan'ın çabaları övüldü.
Açıklamada Menguş'un geçen ay Trablus'ta yapılan uluslararası toplantıdaki çalışmalarının genel seçimler öncesi ülkedeki sorunları aşma girişimi olduğu belirtilerek hükümet görevlilerinin soruşturulması veya açığa alınması gibi kararların başbakanın yetkisinde olduğu kaydedildi.
Ülkenin yeni devlet başkanı seçilene kadar devlet başkanlığı görevini yerine getiren Başkanlık Konseyi, Cumartesi gecesi Menguş'u görevden almış ve Bakan'a yurt dışına çıkış yasağı getirmişti. Menguş'u dış politika kararlarını Konsey'e danışmadan almakla suçlayan Başkanlık Konseyi, kararın arkasındaki nedenleri açıklamadı.
Öte yandan Libya Ulusal Yüksek Seçim Kurulu 24 Aralık seçimleri için Pazartesi günü aday kayıtlarını açacağını duyurdu.
Reuters haber ajansı üst düzey bir Ulusal Birlik Hükümeti kaynağına dayandırdığı haberinde Başbakan Muhammed Dibeybe'nin devlet başkanlığı seçimlerine aday olacağını duyurdu.
Libya'nın doğusundaki güçlerin komutanı Halife Hafter’in de aday olması bekleniyor. Hafter Eylül ayında devlet başkanlığı seçimlerinde aday olabilmesini sağlayacak şekilde askeri görevlerinden geçici olarak ayrıldığını açıklamıştı.
Seçimlerin önündeki engeller
BM'nin Libya'da çözüm için belirlediği yol haritasına göre başkanlık ve parlamento seçimlerinin 24 Aralık'ta yapılması planlanıyor. Ancak uzun zamandır beklenen seçimlerin önünde başka engeller de var. Ülkenin seçim yasalarının nasıl olması gerektiği, silahlı gruplar arasındaki çatışmalar, yabancı güçlerin ve paralı askerlerin çekilmesinin sağlanması halen çözüm bekleyen konular arasında.
Paralı savaşçıların ve yabancı birliklerin varlığı Libya'da istikrarın önündeki başlıca engeller arasında. Birleşmiş Milletler'in açıklamalarına göre geçen yılın Aralık ayı itibarıyla Libya'da 20 bin yabancı savaşçı bulunuyor. Yabancı güçler Kremlin bağlantılı özel askeri şirketi Wagner'den, Afrikalı, Suriyeli para savaşçılara ve Türk birliklerine kadar çeşitlilik gösteriyor.
Kaddafi sonrası süreç
2011 yılında Muammer Kaddafi'nin devrilmesi sonrasında iç savaşa sürüklenen Libya, Birleşmiş Milletler'in tanıdığı Trablus merkezli Ulusal Mutabakat Hükümeti (UMH) ve Tobruk merkezli Temsilciler Meclisi olmak üzere iki ayrı yönetim bölgesine bölünmüştü. Ekim 2020'de taraflar arasında ateşkes imzalanmıştı.
Şubat ayı başında Birleşmiş Milletler himayesinde İsviçre'nin Cenevre kentinde toplanan Libya Siyasi Diyalog Forumu, Abdülhamid Muhammed Dibeybe'yi geçici başbakan ve Muhammed Yunus Menfi'yi üç üyeli Başkanlık Konseyi'nin başkanlığına seçmişti. Geçici hükümet, ülkedeki hizmetleri iyileştirmek, devlet kurumlarını birleştirmek ve Aralık ayında yapılacak seçimleri düzenlemekle görevlendirilmişti. Mart ayında geçiş sürecini hazırlamak üzere kurulan birlik hükümeti göreve başlamıştı.
