ABD medyası, Birleşmiş Milletler uzmanlarının raporuna dayandırarak, Kuzey Kore'nin Suriye'ye kimyasal silah fabrikası inşasında kullanılabilecek malzeme tedarik ettiğini yazdı.
Rapor New York Times (NYT), Washington Post ve Wall Street Journal (WSJ) gibi ABD'nin önde gelen gazetelerince haberleştirildi.
Rapora göre Kuzey Kore'den Suriye'ye gönderilen malzemeler arasında aside dayanıklı kiremitler, vana, boru ve termometreler var. Kiremitlerin, kimyasal silah yapılan tesislerin inşaatında kullanıldığı iddia ediliyor.
NYT 2012-2017 yılları arasında Kuzey Kore'den Suriye'ye kayıt dışı en az 40 sevkiyat yapıldığını, gemilerin yasaklı balistik füze parçaları, askeri ve sivil amaçlarla kullanılabilecek malzemeler içerdiğini belirtti.
Wall Street Journal da endüstriyel çapta bir kimyasal silah fabrikasının inşası için Kuzey Kore'den Suriye'ye 50 ton malzeme gönderildiğini yazdı.
Raporda Pyongyang adına çalışan bir Çinli firmanın 2016 sonu ve 2017 başında Suriye'ye 5 gemi malzeme gönderdiği belirtiliyor.
Raporda ayrıca Suriye'deki kimyasal silah ve füze tesislerinde çalışan Kuzey Koreli füze teknisyenlerinin görüldüğü bilgisi de yer alıyor. Suriye hükümeti ise, ülkedeki tek Kuzey Korelilerin sporcu ve antrenör olduğunu iddia ediyor.
Rapor, Kuzey Kore'ye uygulanan Birleşmiş Milletler'in yaptırımlarına uyulup uyulmadığını inceleyen bir grup uzman tarafından yazıldı. NYT, paneldeki 8 uzmanın farklı ülkelerden olduklarını ve kitlesel imha silahları, deniz taşımacılığı, gümrük kontrolleri gibi çeşitli konlarda uzmanlaştıklarını bildirdi.
Raporda Kuzey Koreli ve Suriyeli şirketler arasındaki kontratların kopyaları ve gemiyle gönderilen kargoların içeriğine dair faturalar yer alıyor.
Şam'ın Kuzey Kore'ye ödemeleri bir dizi paravan şirket yoluyla yaptığı belirtiliyor.
200 sayfadan uzun olan rapor henüz yayınlanmadı. Raporun açıklanıp açıklanmayacağı da bilinmiyor.
NYT raporu hazırlayan uzmanların ve raporu görmüş olan BM Güvenlik Konseyi üyelerinin yorum yapmayı kabul etmediğini yazdı.
BM sözcülerinden Stéphane Dujarric ise gazetecilere yaptığı açıklamada "Raporun yayınlanıp yayınlanmayacağını bilmiyorum. Burada asıl mesaj tüm üye ülkelerin yürürlükteki yaptırımlara uyma görev ve sorumluluğu olduğunu hatırlamaları" dedi.
Kuzey Kore'ye nükleer programı nedeniyle bir dizi uluslararası yaptırım uygulanıyor.
Rapor ayrıca Rusya ve Çin'i de petrol, kömür ve lüks tüketim malzelerini kapsayan yaptırımları uygulamak için yeterince çaba göstermemekle eleştiriyor.
NYT "Rapor Suriye ve Kuzey Kore arasındaki ticaretin potansiyel tehlikelerini ortaya koyuyor. Bu ticaret yolu ile Suriye kimyasal silah üretimine devam edebiliyor ve Kuzey Kore de nükleer ve füze programları için gerekli olan parayı elde ediyor" yazdı.
Rapor ortaya çıkmadan birkaç gün önce, Suriye'de Şam yakındalarında muhaliflerin kontrolündeki Doğu Guta'ya hükümet güçlerince klor gazı saldırısı düzenlediği iddia edilmişti.
Kimyasal Silahların Yasaklanması Örgütü, Doğu Guta'daki son kimyasal saldırı iddialarını inceliyor.
Suriye hükümeti kimyasal silahları yasaklayan sözleşmeyi, Guta'da yüzlerce kişinin öldüğü sarin gazı saldırısının ardından 2013 yılında imzalamıştı.
Raporda Suriye ile Kuzey Kore arasında yaklaşık 50 yıldır süren askeri iş birliğine de dikkat çekiliyor.
1960 ve 70'lerde yaşanan Arap-İsrail savaşlarında, Kuzey Koreli pilotlar Suriye Hava Kuvvetleri ile ortak uçuşlar gerçekleştirmişti.
Daha sonraki yıllarda Kuzey Koreli teknisyenler balistik füze yapımı ve plutonyum üretme kabiliyeti bulunan nükleer enerji istasyonu inşasında Suriye'ye yardımcı olmuştu.
Kuzey Koreli uzmanların geçmişte Suriye'ye kimyasal silah yapımında da yardım ettiği biliniyor.
