T24 - 83 yaşındaki Ali Doğan, Başbakan'ın "Gerekirse özür dileriz" açıklamasından sonra Dersim katliamında öldürülen yakınları için ilk tazminat davasını Köşk aleyhine açtı.
İsmail Saymaz'ın Radikal gazetesinde yer alan haberine göre; Dersim katliamı ile ilgili Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın, “Gerekirse özür dileriz” açıklamasının ardından 8 yaşında katliamdan ağır yaralı kurtulan Ali Doğan ilk tazminat davasını açtı. Bugün 83 yaşındaki Doğan’ın açtığı 1 milyon liralık tazminat davasının muhatabı Cumhurbaşkanlığı.
Tunceli Asliye Ceza Mahkemesi Hâkimi Özgür Karaca davayı kabul etti ve Cumhurbaşkanlığı’na tebligatta bulunup iki hafta içerisinde cevap verilmesini istedi. Hakim ayrıca Başbakanlık’tan, elinde Dersim katliamına dair bütün evrakların; İçişleri ve Milli Savunma Bakanlığı ile Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü’nden de Doğan Ailesi’nin öldürüldüğüne dair ellerinde bir belge varsa gönderilmesini karara bağladı. Düzpelit Köyü’nden Ali Doğan, Dersim katliamı sırasında sekiz yaşındaydı. Tüm köy Temmuz 1938’de Geyiksuyu Köyü’nde inşa edilen askeri kışlanın yapımında çalışıyordu. Köylerinde çıkan kireci at ve katırlarla kışlaya taşıyorlardı.
Önce bir grup asker, kireç taşıyanları tutukladı. Daha sonra Düzpelit’e giderek, köylüler meydanda toplandı. Ali Doğan, annesi Fayime, dört ve iki yaşındaki kardeşleri Şıh Hasan ile Ali Rıza, dedesi Seyit Ali, amcası Haydar’ın da aralarında olduğu 20 kişi birbirine bağlanarak şimdiki adı Buzlupınar, eski adı Kergene olan mevkiye götürüldü. Grupta bir tek Ali Doğan’ın babası eksikti. Çünkü o, kışla inşaatında çalışıyordu. Kafile iki saatlik yolun sonunda, iddiaya göre, süngülenerek öldürüldü.
Süngüden yaralı kurtuldu
Ali Doğan süngülerden payını aldı. Sol arka omzundan ve başından süngülendi. Sol kolu ve sol bacağı yerinden çıktı. Ali baygın düştü. Uyandığında, kanlar içinde ve cesetlerin ortasındaydı. Ali, üç gün boyunca orada kaldı. Dördüncü gün Kergene’den tesadüfen geçen akrabası Veysel Yalçın, Ali’nin sesini duyarak imdadına yetişti. Yaralı haldeki Ali’yi sırtlayıp kurtardılar. Yaklaşık beş gün daha dağlarda saklandılar. Ardından Ali babasına kavuştu. Hayatta kalan Düzpelitliler, yakınlarının cesetlerini, öldürüldükleri Kergene’de topluca gömdüler. Ve başlarına ortak bir mezar taşı diktiler.
Ali Doğan çok sonra İzmit’e yerleşti. Katliamın tartışılmaya başlandığı günlerde Avukat Barış Yıldırım’a başvurdu. Yıldırım da 27 Ocak 2012’de Tunceli Asliye Hukuk Mahkemesi’ne başvurarak, Türkiye Cumhuriyeti’ni temsil etmesi bakımından Cumhurbaşkanlığı’nın aleyhine 1 milyon TL’lik manevi tazminat davası açtı. Yıldırım, dava dilekçesinde, Dersim Katliamı’nda insanlığa karşı suç işlendiğini ve bu açıdan zamanaşımı kavramının işlemeyeceğini savundu.
Tunceli Asliye Hukuk Mahkemesi Hakimi Özgür Karaca, dilekçeyi 30 Ocak 2012’de kabul etti. Hemen aynı gün ‘davalı’ Cumhurbaşkanlığı’na tebligat yapıp, “İki hafta içerisinde iddialara karşılık yanıt vermesini” istedi. Ayrıca Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü, İçişleri Bakanlığı ve Milli Savunma Bakanlığı’ndan da Ali Doğan’ın akrabalarının öldürüldüğü iddiasına ilişkin bir kayıt olup olmadığını sorup varsa gönderilmesini karara bağladı. Son olarak da Başbakanlık’tan, elinde bulunan Dersim’deki askeri harekâta dair evrakların iletilmesini kararlaştırdı.
Süngülenenler aynı yere gömüldü
Ali Doğan henüz 8 yaşındayken 1938 yılında 19 akrabası ile birlikte birbirine bağlanarak askerler tarafından Kergen’e götürülmüş. İddiaya göre, askerler köylüleri süngülerle öldürmüş. Küçük
Ali ise süngü yarası almasına karşın hayatta kalabilmiş. Üç gün yaralı halde cesetlerle birlikte kalan Ali’yi akrabaları tesadüfen bulmuş. Daha sonra köylüler, öldürülenleri aynı yere gömmüşler ve hepsinin isminin yazılı olduğu bir de ortak mezar taşı dikmişler.
Avukat Cangı: Bu dava yeni içtihat yaratacak
Ali Doğan’ın Tunceli Asliye Hukuk Mahkemesi’nde açtığı ve mahkemenin de kabul ettiği davayı Radikal’e değerlendiren Avukat Arif Ali Cangı, bugüne kadar ilk kez böyle bir davayla karşılaştığını söyledi. Avukat Cangı, bu dava ile esasen yeni bir hukuk içtihadının oluştuğuna dikkat çekti.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nde (AİHM) bile devlet adına hükümetin muhatap alındığını savunan Cangı, şöyle dedi:
“Cumhurbaşkanlığı’nın temsili bir görevi var, icrai görevi bulunmuyor. Bence muhatap, Milli Savunma ya da İçişleri Bakanlığı olması gerekirdi. Tabii usule göre, davalı tarafın kim olduğuna Cumhurbaşkanlığı’ndan ve bu davanın diğer taraflarından yanıtlar geldikten sonra, öninceleme yapılarak, karar verilecek. Davacı taraf, Ali Doğan, dilekçesinde, devleti temsilen Cumhurbaşkanlığı’nı göstermiş. Bence içtihat yaratacak bir uygulamadır. Bugüne kadar böyle bir dava görmedim.”
Avukat Bayram Bahri Belen de Cumhurbaşkanlığı’nın vereceği yanıtta zamanaşımı vurgusu yapması halinde davanın düşme ihtimali olduğunu belirterek, “Bence de hukuk davalarında zamanaşımı, tazminat açısından söz konusu olabilir” dedi. Belen, TCK’da ‘insanlığa karşı suç’ düzenlemesinin 2005’te getirildiğini, bu tarihten önceki olaylar bakımından tartışmalı bir hal bulunduğunu ifade etti.
