Çevre

Kediler ölümcül düşüşlerden nasıl kurtuluyor?

BBC’ye konuşan Virginia Tech Üniversitesi’nden Jake Socha, kedilerin büyük sırrını açıkladı

27 Mart 2012 20:46

 

Kedilerin en dikat çekici özellikleri, şüphesiz çok yükseklerden düşmelerine rağmen sadece ufak yaralanmalarla hayatta kalabilmeleri. ABD’nin Boston kentinde haftasonu bir gökdelenin 19’uncu katından düşen ama göğsüne aldığı ufak yaralarla kurtulan Sugar adlı kedi, bu gerçeğin en son örneklerinden biri.
 
Kedilerin çok yükseklerden düşmelerine rağmen hayatta kalmalarının sırrı evrime dayanıyor. Evcil kediler, ağaçlarda yaşayan ve daldan dala sıçrayarak hayatta kalan dev kedilerin, yani aslan, kaplan, çita ve jaguarların soyundan geliyor. Kısaca, çok yükseklerden düşmelerine rağmen hayatta kalmalarını sağlayacak biyolojik özelliklere sahipler. Peki bu özelliklerini nasıl kullanıyorlar?
 
BBC’nin haberine göre kediler, vücut ağırlıklarına oranla daha fazla alan kaplayan canlılar. Bu özellikleri, yere çaptıkları zaman maruz kaldıkları şiddetin azalmasını sağlıyor. Ayrıca, kedilerin düşüş hızı, insan veya at gibi daha büyük canlıların düşüş hızına kıyasla oldukça düşük. Örneğin, havada kol ve bacaklarını gererek çaresizce denge sağlamaya çalışan ortalama büyüklükteki bir kedinin düşüş hızı 96 km iken, yetişkin bir insan için aynı hız 192 km, yani kedinin iki katı.
 
 

Düşüş uzun sürerse daha iyi

 
 
Biyologlar, kedilerin hangi yönün aşağı olduğunu hissetlemelerini sağlayan içgüdüleri olduğunu belirtti. Böylece, kediler aslında havada sadece çaresizce gerilme hareketleri yapmıyor, yeterli zaman bulabilmeleri halinde, yere dört ayak üzerinde inebilmek için vücutlarını çevirebiliyor. Kuyrukları, vücut hareketiyle dönerek ayaklarının pozisyon alması için önemli rol oynuyor.
 
 
Kedilerin hayatta kalmasını sağlayan son özellik, havada devreye giren refleksleri. Ayaklarını en doğru yere basarak, yere iniş anında ortaya çıkan şiddeti vücuda yansımadan emiyor. Dahası, kedilerin kas yapıları kinetik enerjiyi o kadar iyi yayıyor ki, kemikler çarpma şiddetinden dolayı kırılmıyor. İnsan gövdesinden doğrudan uzayan bacaklar yerine, kedilerin bacakları vücutlarından belli bir açıyla uzanıyor.  Böylece, kedilerin bacakları, çarpma anında şiddeti dağıtan ve ölüm riskini azaltan bir diğer faktör oluyor.
 
BBC’ye konuşan Virginia Tech Üniversitesi’nden Jake Socha, çok yükseklerden düşen ancak kurtulan çok sayıda kayıt bulunduğunu belirtti. 1987’de yapılan bir araştırmada, o yıl çok yüksek mesafeden düştüğü için New York acil veteriner kliniğine getirilen 132 kediden 118’inin hayatta kaldığı belirtildi. Bu kedilerden sadece 43’ü acil yardıma ihtiyaç duydu. Hatta bir tanesi, 32’inci kattan düşmesine rağmen sadece birkaç kırık diş ve akciğer hasarıyla kurtuldu ve 48 saat sonra taburcu oldu.