Murat Kök
Anayasa Mahkemesi’nin, “basın açıklaması yapmaları engellenemez” yönündeki kararlarına rağmen İstiklal Caddesi’nde kayıp yakınlarını bulabilmek için basın açıklaması yapmaları düzenli olarak engellenen Cumartesi Anneleri ile ilgili garip bir “yasaklama” kararı daha ortaya çıktı.
1995’ten bu yana her cumartesi basın açıklaması yaptıkları İstanbul İstiklal Caddesi’ne çıkmaları bile kaymakamlık kararı gerekçe gösterilerek engellenen ve gözaltına alınan Cumartesi Anneleri’nin, 26 Ağustos’taki 961. buluşması öncesi, Beyoğlu Kaymakamı’nın tayin olması nedeniyle, eski tarihli karar gerekçe gösterilerek gözaltına alındıkları anlaşıldı. Polis, gözaltılara, tayin olan kaymakamdan o haftaya ilişkin karar gelmediği için, haftalar öncesinde verilen, 4 Ağustos tarihli yasaklama kararını gerekçe gösterdi.
Cumartesi Anneleri’nden Maside Ocak ile Gülseren Yoleri, 1995’ten bu yana sivil ve barışçıl eylem yaptıkları İstiklal Caddesi’nde açıklama yapmalarının yasaklanması ve gözaltına alınmaları nedeniyle Anayasa Mahkemesi’ne ayrı ayrı başvurular yapmışlardı.
Anayasa Mahkemesi, iki ayrı kararında Cumartesi Anneleri’nin basın açıklaması yapmalarının engellenmesinin hak ihlali olduğunu belirtmişti. Ancak Anayasa Mahkemesi’nin bu kararına rağmen, Beyoğlu Kaymakamlığı’nın her hafta verdiği “yasaklama” kararları gerekçe gösterilerek Cumartesi Anneleri’nin İstiklal Caddesi’ne çıkmaları engelleniyor. Basın açıklaması yapmak için gelenler gözaltına alınıyor.
Kararlar verilmiyor
Son olarak geçtiğimiz cumartesi günü gözaltına alınanlara ve avukatlarına, bütün ısrarlarına rağmen Beyoğlu Kaymakamlığı’nın yasaklama kararı, “nüshası olmadığı” gerekçesi ile verilmedi.
Eski karar tedavüle sokuldu
Avukatlara, bunun yerine, 26 kişinin nasıl gözaltına alındığına dair Beyoğlu Emniyeti tarafından hazırlanan “yakalama tutanağı” gösterildi. Ancak tutanak, Beyoğlu Kaymakamlığı’nın o haftaya dair yeni bir yasaklama kararı olmadığını da ortaya koydu.
Gözaltına alınan 26 kişinin isim ve kimlik numaralarının yer aldığı tutanakta, Cumartesi Anneleri/İnsanları’nın Galatasaray Meydanı’nda açıklama yapabileceklerinin sosyal medya üzerinden öğrenildiği belirtildi. Kayıp yakınlarına dağılmaları için uyarılar yapıldığı, dağılmaları için yeterli zaman ve imkan tanındığı fakat buna rağmen dağılmamakta ısrar ettiklerinin iddia edildiği tutanakta, “Çevik Kuvvet unsurları tarafınca güvenlik koridoru oluşturularak yakalama işlemlerine cinsiyet özellikleri gözetilerek başlatılmıştır” ifadeleri kullanıldı.
Tutanakta tebliğ edildiği iddia edilen yasaklama kararının sayısı ise dikkati çekti. Beyoğlu İlçe Emniyet Müdürlüğü’nün hazırladığı tutanağı inceleyen kayıp yakınlarının avukatları, Beyoğlu Kaymakamlığı’nın yasaklama kararının sayısının Cumartesi Anneleri/İnsanları’nın 5 Ağustos’taki basın açıklamasına yönelik Beyoğlu Kaymakamlığı tarafından 4 Ağustos’ta alınan E-34255955-81381-2023080413541119791 sayılı yasaklama kararı ile aynı olduğunu fark etti. Avukatlar, yakalama tutanağında engelleme ve gözaltılara dayanak olarak gösterilen yasaklama kararının süresi 5 Ağustos 23.59’da son bulduğunu fark etti. Avukatlara, güncel bir karar iletilmedi. Böyle bir kararın olup olmadığı da söylenmedi.
Eski yasaklama kararı, Kaymakam Demirelli’nin tayin olduğu haftaya denk geldi
Eski tarihli kararın kullanıldığı haftanın, yasaklama kararlarını veren Beyoğlu Kaymakamı’nın 24 Ağustos 2023’te yayımlanan kararname ile bir başka kente atandığı haftaya denk gelmesi dikkati çekti.
Cumartesi Anneleri’nin eylemlerinin engellenmesi için daha önce de farklı ilçelerin kaymakamlarının vekaleten verdikleri kararlar gerekçe gösterilmişti.
