Florence kasırgası Amerika Birleşik Devletleri'nin (ABD) doğu yakasına yaklaşırken kuvvetli tropik rüzgârlar ve yağmur Kuzey Carolina eyaleti açıklarındaki adaları etkilemeye başladı. Ülkenin doğu kesimini vurması beklenen Florence kasırgası nedeniyle beş eyalet ile Washington’da olağanüstü hal ilan edildi, 1 milyon 700 bin insan için tahliye kararı verildi.
Maria, Katrina, Harvey, Irma ve Jose son yıllarda etkili olan kasırlardan bazıları.
Peki sıklıkları artan ve dünyanın farklı yerlerinde meydana gelen kasırgaların isimleri nasıl belirleniyor? Kasırgalara genelde kadın ismi mi veriliyor ?
İsim uygulaması Avustralya'dan geliyor
Yaşanan doğal afetler çoğunlukla gerçekleştiği yer ile anılıyor. Ancak her yıl birden fazla yaşanan kasırgaları karıştırmamak için tropik fırtınalara insan ismi verme geleneği Avustralya'dan geliyor. Bu uygulamanın ilk kez 19'uncu yüzyıl sonlarında meteorolog Clement Lindley Wragge tarafından başlatıldığı kabul ediliyor.
Polinezya ve Yunan mitolojisi
Avustralya Kraliyet Meteoroloji Topluluğu'nun kurucu üyelerinden olan Wragge, özellikle Polinezya ve Yunan mitolojisinden aldığı isimleri kasırgaları adlandırmakta kullandı.
1953'de Amerika'da kasırgaları takip eden ve halka gerekli uyarıları yapan "ABD Ulusal Meteoroloji Dairesi" de fırtınalar için kadın isimleri kullanmaya başladı.
Feministlerden 'kadın ismi' tepkisi
Uygulama Kuzey kısa sürede yayıldıysa da, 70’lerde büyüyen kadın hareketiyle beraber feminist gruplar, fırtınalara yalnızca kadın isimleri verilmesinin yanlış olduğunu savunarak isim listesinin değiştirilmesini talep etti.
Ardından liste eşit sayıda kadın ve erkek ismini kapsayacak şekilde genişletildi. 1979 yılına kadın ve erkek adları kasırgalara dönüşümlü olarak verilmeye başlandı.
İsimler nasıl seçiliyor?
Kasırgalara verilen isimler Dünya Meteoroloji Örgütü'nün 6 farklı isim listesinde yer alıyor ve her yıl gözlenen kasırgalara sırasıyla bu listelerden isimler veriliyor. Her 6 yılda bir aynı listeye tekrar dönülüyor.
Bir kasırga çok sayıda can veya mal kaybına sebep olmuşsa o fırtınaya verilen isim listeden çıkarılıyor ve yeni bir isim ekleniyor.
Örneğin, 2005 yılında özellikle New Orleans eyaletinde çok ciddi zarara sebep olan 'Katrina' listeden çıkarılan isimlerden biri.
Kadın ismi taşıyan kasırgalar daha mı kuvvetli?
ABD'de yapılan bir araştırma, kadın isimleri verilen kasırgaların tarihsel olarak erkek isimleri taşıyan kasırgalardan daha çok ölüme neden olduğuna işaret ediyor.
Söz konusu korelasyon, Illinois Üniversitesi'nde yapılan araştırmada incelendi ve 1950 ile 2012 yılları arasında sadece ABD'de etkili olan 94 kasırganın isimleri, şiddetleri ve yol açtığı sonuçlar karşılaştırıldı.
Kadın ismi taşıyan kasırgalarda hayatını kaybedenlerin sayısının, erkek ismi verilen kasırgalara göre daha fazla olduğu tespit edilen araştırmada, aynı şiddette olan ancak kadın isimli kasırgaların neden olduğu ölümlerin daha fazla olduğu ortaya çıktı.
Ancak Atmosfer Araştırmaları Merkezi bu verilerin bilimsel bir temeli olmadığını, sonucun verilerin analiz edilme biçiminden kaynaklanan istatistiksel bir tesadüften ibaret olduğunu söylüyor.
