T24 - ABD'li uzmanlar geliştirdi: 'Nanoparçacık robot'lar kanda seyahat edip kanserli hücreyi buluyor, sonra da içine girip hastalığa yol açan geni bloke ediyor...
Amerikalı araştırmacılar, kanda yaptığı yolculukla kanserli tümörü bularak içine giren ve hastalığa yol açan geni bloke edebilen bir ‘nanoparçacık robot’ geliştirdi. İnsanda kullanılması mümkün olabilecek bu yeni tedavi türüne RNA müdahalesi (RNAi) adı veriliyor. Önde gelen ilaç firmaları kanser, körlük veya AIDS gibi hastalıkların gelişiminde rol oynayan proteinleri üreten genlerin devre dışı bırakılması yöntemi üzerine çok sayıda çalışma yürütüyor.
İlaç devleri işin peşinde
Daha önce de, yağ veya lipidler kullanılarak, tümördeki hedefe varma yöntemleri geliştirilmişti. Pfizer, Roche ve Alnylam gibi ilaç devleri geliştirdikleri RNAi ilaçlarını hedefe götürmeye odaklanmışlardı.
Araştırmaya önderlik eden, kimyasal mühendislik profesörü Mark Davis’in tümörün hedeflenen yere ulaşması ve mekanizmanın işlemesi açısından heyecan verici bir noktada olduklarını belirttiği yöntemde, kanserli hücreyi bulan parçacık içeriye girip müdahale edici RNA veya ‘siRNA’yı bırakıyor. Böylece ‘ribonükleotid redüktaz’ denen ve kanserin büyümesine yol açan proteini üreten gen bloke ediliyor.
Davis, bu tedavinin tümörü küçültüp küçültmeyeceğini henüz bilmediklerini ancak tedavinin güvenliği açısından da henüz bir şey söyleyemeyeceklerini söylüyor.
İlk deneyler başarılı
Çeşitli tipte tümörlere sahip kanser hastalarında birinci aşama klinik deneylerinde hastalara 21 günde dört kez, 30’ar dakikalık seanslarla parçacıkların oluşturduğu ilaç verildi. Daha sonra alınan örneklerde, parçacıkların tümör hücrelerinin içine girdikleri anlaşıldı ve parçacığın yani robotun taşıdığı RNA’nın görevini yaptığı, kanserin gelişimine yol açan proteinin çalışmasını engellediği gözlendi.