Koşuşturmayla geçen günlük hayat, fazla detaycı ve titiz olmak kadınlarda yorgunluk hastalığına yol açıyor. Tıpta 'Fibromiyalji' olarak tanımlanan bu hastalık, özellikle 25-35 yaş arasındaki çalışan kadınları vuruyor…
Son yıllarda adını sıkça duymaya başladığımız, aslında uzun yıllardır hayatımızda olan bir hastalık var: Fibromiyalji. Teşhisi zor ve başka hastalıklarla karıştırılıyor. Yorgunluktan ortaya çıktığı sanılıyor ama vücuda yerleşiyor. Tıp dünyası uzun süre bu ağrıların bir hastalık olup olmadığını tartıştı ve geçtiğimiz yıl bir hastalık olarak onaylandı. Fibromiyaljide, vücudun 9 çift noktasından ağrı yayılıyor. Hastaların yüzde 70-80'ini kadınlar oluşturuyor. Bu hastalığın en çok görüldüğü kadınların ise mükemmeliyetçi, titiz ve her şeyin en iyisini yapma telaşıyla kendilerini büyük stres altına sokanlar olduğu dikkat çekiyor. Acıbadem Maslak Hastanesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Bölüm Sorumlusu Prof. Dr. Reyhan Çeliker Sabah gazetesine, bu hastalık hakkında merak edilenleri ve bilinmeyenleri anlattı.
Fibromiyalji sendromu nedir?
Fibromiyalji sendromu (FMS), vücutta üç aydan uzun süre devam eden kronik ve yaygın ağrıya neden olan bir yumuşak doku romatizmasıdır. Amerikan Romatoloji Koleji (ACR) tarafından 1990 yılında belirlenmiştir. Son derece yaygındır, erişkin nüfusta sıklığı yüzde 5'dir. Kadınlar tüm hastaların yüzde 70-80'ini oluşturur. Ortalama başlangıç yaşı 25-35'dir, ancak 10 ile 55 arasında değişebilir. FMS semptomlarının ileri yaşlarda başlaması FMS'ye eşlik eden başka bir hastalık olabileceğini düşündürmelidir.
Ağrı eşiği düşük
Fibromiyalji sendromu neden oluşuyor?
Hastalığın sebebi tam olarak bilinmiyor. Depresyon, stres ve uyku bozukluklarının etkili olabileceği düşünülüyor. Birçok çevresel faktörün FMS'yi tetiklediği kabul ediliyor. Bunlar fiziksel travmalar, duygusal baskılar, enfeksiyonlar ve endokrin bozukluklar olarak sıralanabilir. FMS hastalarında ağrı eşiği düşüktür, strese yanıt vermede bozukluk vardır. Depresyon ve anksiyete gibi duygu-durum bozuklukları gözlenebilir. FMS'de uykunun derin, dinlendirici döneminde bozukluk olduğu ve bu bozukluğun da hastalık oluşumunda rol oynadığı düşünülüyor.
Fibromiyalji sendromu tanısı nasıl konuluyor?
FMS tanısı, öykü ve fizik muayene bulguları ile konur. Ağrının dağılımı, ağrıya eşlik eden belirtiler ayrıntılı olarak değerlendirilmelidir. Eklem muayenesi ve adale kuvvetleri normal sınırlar içerisindedir. Tanımlanmış dokuz çift hassas noktadan 11'inin ağrılı bulunması FMS tanısı için gereklidir. Bu hassas noktalar ense, boyun, omuz, sırt, göğüs duvarı, dirsek, kalça, bel ve diz bölgesindedir. Bu hastalarda laboratuvar testleri normaldir, ancak FMS'yi taklit eden hastalıkların ayırt edilebilmesi için testler uygulanır.
Bu hastalığın tedavisi var mı, varsa nasıl yapılıyor?
Hastaya hastalığının gerçek olduğu, ağrının şiddetli olabileceği ancak yaşamı tehdit etmediği, şekil bozukluğu ve sakatlığa neden olmadığı anlatılmalıdır. Tedavinin uzun sürebileceği ve düzenli takip gerektirdiği açıklanmalıdır. Tetikleyici faktörler belirlenmeli ve gerekli önlemler alınmalıdır. İlaç tedavilerinin yanı sıra egzersiz ve fizik tedavi uygulamalarının da önemli yeri vardır.
