Çeviri: Varsan Çekiç
Müzik tarihinin en popüler ve etkileyici grubu kabul edilen The Beatles'ın 1970 yılında dağılması, neredeyse grubun müziği kadar efsane oldu. Grubun solisti John Lennon 44 yıl önce, 20 Eylül 1969'da The Beatles'dan ayrılacağını gruba söylemiş, grubun gitaristi Paul McCartney, 10 Nisan 1970 yılında grubun dağıldığını basına açıklamıştı.
The Beatles'dan ayrılma kararını aslında 12 Eylül tarihinide alan Lennon, ancak grubun menejeri Allen Klein tarafından sessiz kalması konusunda ikna edilmişti. Grup için EMI/Capitol plak şirketi ile yeni bir kontrat anlaşması sağlamaya çalışan Klein, Lennon'ı rüyanın bittiğini bir süre daha inkar etmenin, herkesin çıkarına olacağı konusunda aklını çelmişti. The Beatles yeni kontratı, Lenon ayrılma planını açıklamasından biraz önce, 20 Eylül günü imzalamıştı.
Yeni Kontrat
Mayıs 1969'dan beri Klein, telif oranının artması için tartışıyordu. Klein'a göre, The Beatles'ın finansal durumu tehlikelideydi ve daha iyi bir anlaşma sağlamak, EMI'nin menfaatineydi. The Beatles, sayısız hit olmuş single'la, "Magical Mystery Tour" kayıdıyla, çift albüm olarak çıkan The Beatles'la (Beyaz Albüm), "The Yellow Submarine" film müziği ve en çok satan "Sgt Pepper's Lonely Hearts Club Band" albümü ile Ocak 1967'de imzalanan kontratdaki anlaşmaları neredeyse tamamlamıştı.
Kasım 1968'de piyasaya sürülen Beyaz Albüm EMI'nin, İngiltere müzik piyasasındaki hisselerini yüzde 28'den, yüzde 40'a çıkarmıştı. EMI ayrıca albüm satışından, 900 bin poundu geçen prim almıştı. Üstelik The Beatles, kısa bir süre sonra "Abbey Road" albümünü çıkartıcaktı, bu durum Klein'ı güçlü bir pazarlık pozisyonuna koymuştu.
The Beatles'ın EMI ve Capitol ile var olan anlaşması, gruba ABD'deki toptan satışların yüzde 17 buçuk oranını veriyordu. Klein bu oranı yüzde 25'e yükseltti. Klein, eğer şirket buna itiraz ederse, grubun onlar için albüm yapmayı bırakacağını ileri sürmüştü.
Yeni anlaşma, The Beatles'a ilk defa müziklerinin nasıl üretileceği ve satılacağı hakkında karar verme imkanı sağladı. 1971'de The Beatles'ın bütün geçmiş listesi, grubun ilk şirketi Apple Records'a açıldı. The Beatles'ın kişisel geliri büyük oranda arttı ve Apple, 1976 yılına kadar düzenli bir gelir kazandı.
The Beatles toplantısı
Kontrat 20 Eylül günü Paul McCartney, John Lennon, ve Ringo Starr tarafından imzalandı. O tarihte annesini ziyaret eden George Harrison, imzasını bir kaç gün sonra attı. Apple şirketinin Londra'daki genel merkezinde gerçekleşen toplantıda John Lennon, McCartney ve Starr'a gruptan ayrılacağını şöyle açıkladı:
"Toronto'dan döndüğümde bir kaç görüşme yaptım ve Allen "Sakin ol" dedi, çünkü The Beatles için işle alakalı yapılacak çok şey vardı. Sonra ofiste Paul'le birşeyleri tartışıyorduk, Paul bir şeyler yapmamızı söylüyordu ve bende söylediği her şeye 'hayır, hayır, hayır' deyip duruyordum. Öyle bir noktaya geldik ki bir şey söylemem gerekiyordu, bende "Grup bitti, ben ayrılıyorum" dedim. Allen ordaydı ve önceden 'söyleme' demişti. Paul'le bile söylememi istemedi. Ancak durduramadım, dışarı çıktı. Paul ve Allen kararımı duyurmayacağım için memnun olduklarını söylediler, sanki hakkında etkinlik verecekmişim gibi. Paul'ün "Kimseye söyleme" deyip, demediğini bilmiyorum ancak söylemediğim için çok mutluydu. Paul, "Eğer bir şey söylemeyeceksen aslında hiç bir şey olmadı demektir" dedi. İşte bu oldu"
The Beatles Antoloji kitabında Paul McCartney, Lennon'ın kararı hakkında tepkisini şöyle açıklıyor:
" Bence küçük konserlere geri dönmeliyiz. Gerçekten harika bir küçük grup olduğumuzu düşünüyorum. Temel köklerimizi bulmalıyız, daha sonra ne olacağını kim bilir? Belki ondan sonra çökebiliriz ya da bizde hâlâ bir şeyler olduğunu düşünebiliriz" demiştim. John gözlerimin içine baktı ve "Ben de senin aptal olduğunu düşünüyorum. Capitol anlaşması imzalana kadar sana söylemeyecektim ama ben grubu bırakıyorum!" dedi. Alan ve benim görülür şekilde rengimiz soldu ve çenemiz biraz gevşedi.
Yoko ile aşırı ilişkisi yüzünden bu açıklamanın bir noktada gelebileceğini düşünmeliydik. John'un, kendisi ve Yoko arasındaki ilişki için boşluğa ihtiyacı vardı. John gibi biri, The Beatles dönemini bitirmek ve Yoko dönemini başlatmak ister ve hiç birinin diğerine müdahale etmesini istemez. Ancak çok akıllıca olmayan şey, "Yeni kontratı imzalayıncaya kadar sana söylemeyecektim" fikri. Canım John, pat diye söylemeliydi ve işte o kadardı. Önemli bir üyeden "Ben grubu bırakıyorum"u duyduğunuzda söylenebilecek çok fazla şey yok.
Ne diyeceğimi bilemedim. Bunu yapmasına karşı ona tepki göstermeliydik. Durumun kontrolünü ele almıştı. John'un "bu garip, sana gruptan ayrılacağımı söylüyorum ancak bir yönden de çok heyecanlıyım" dediğini hatırlıyorum. Tıpkı Cynthia'ya boşanmak istediğini söylediği gibi. Söylediğinde çok neşeliydi, o yüzden pek bir şey yapamadık: "Ayrılmaktan mı bahsediyorsun? Grup bu kadarmış o zaman.." dedik. Daha sonra gerçek bastırınca, durum gerçekten çok üzücü bir hal aldı.
Antolojide Ringo Starr da, Lennon kararını şöyle ifade ediyor:
Toronto'da 'Plastic Ono Band'in konserinden sonra Savile Row'da toplandık ve John kafasından geçeni söyledi. "Buraya kadar arkadaşlar, hadi bitirelim" dedi ve hepimiz de "Evet" dedik. Bittiği için 'Evet' dememe rağmen (eğer tavır bu yöndeyse zaten grubu beraber tutamazsın), 'bitirelim' dermiydim bilemiyorum. Galiba bir kaç yıl daha kalırdım.
Ancak hepimiz ofiste toplandığımızda, bunun iyi olacağını biliyorduk. somurtkan değildik ve gerçekten de tartışmıyorduk. Odaya giren bir fikir gibiydi ve herkes söylediğini söyledi. John, grubu dağıtcağımız gerektiğini düşünmedi. Durum 'ben ayrılıyorum, sen ayrılıyorsun' gibi değil, "Buraya kadar! bu kadar yeter, Ben şunu yapmak istiyorum..." gibiydi.
Eğer bu durum 1965 ya da 1967'de olsaydı, büyük bir şok olurdu. O zaman "hadi şu boşanmayı bitirelim" durumuydu. Ve John birşeyleri çivileme konusunda en cüretli olan kişiydi.
Kaynak: beatlesbible.com
