İzmir Damızlık Koyun Keçi Yetiştiricileri Birliği, alt yapı hizmetlerinin bulunmadığı kırsal, dağlık bölgede hayvancılık yapanlar ile çobanlara güneş enerjisinden elektrik üreten sistemi hayata geçirdi. Yerine göre yerleşik, yerine göre de seyyar olarak eşek sırtında taşınabilen sistem sayesinde çobanlar cep telefonlarını, diz üstü bilgisayarını şarj edip radyo dinleyebiliyor, elektriğin her türlü nimetinden faydalanabiliyor.
İlla eşek sırtında olmak zorunda değil
Eşeğin sırtında bir güneş paneli görüntüseyle tanıtılan sistem, aslında mutlaka eşek sırtına kurulmak zorunda değil. Ağıl üstünde veya herhangi bir yere güneş enerjisi sistemi kurulabiliyor. Ar-Ge çalışmaları sonucunda üreticilere hitap edecek şekilde tasarımlarda bulunduklarını, “Çoban Çantası”, “Göçer Set”, “Çiftlik Seti” diye 8 ayrı model ürettilmiş durumda. “Çoban Çantası” seti tamamen portatif ve istenilen yere taşınabiliyor. Güneş enerjisinin ise süt katiletisini artırmaktan çobanların iletişim ihtiyacını karşılamaya, doğumda hayvan ölümlerini azaltmaktan hırsızların önüne geçmeye kadar pek çok alanda olumlu etkisi var.
Süt kalitesi arttı, masraflar azaldı
İzmir Damızlık Koyun Keçi Yetiştiricileri Birliği Başkanı Özer Türer’in verdigi bilgiye göre güneş enerjisiyle elektrik üretimi, çok kolay ve basit. Üretim alanının büyüklüğüne ve ihtiyaca göre bir, iki, 5, 10 güneş paneli kurularak 1-10 kilovat arasında elektrik elde edilebiliyor.Aküde depolanan enerjinin kullanıma hazır hale geliyor. Ağılın çatısına veyahut herhangi bir yerine kurulan sistem sayesinde hemen elektrik üretimine geçilebiliyor:
"Bu projeyle birlikte artık dağın başına da ağıllara da teknoloji girdi. Kırsalda, alt yapı hizmeti olmayan yerlerde kurulan bu sistem sayesinde verimlilik, süt ürünlerinin kalitesi de arttı. Çünkü eskiden işletmede elektrik olmadığı için süt saklanamıyordu. Şimdi güneş enerjisiyle sağlanan elektrik sayesinde soğutma tankları, süt depolama tankları alındı. Süt gayet iyi bir şekilde muhafaza edilmeye başlandı. Televizyon, buzdolabı gibi elektrikli aletlerle yaşam kolaylaştırıldı. Çalışanların sıcak suyla banyo yapması sağlandı. Ayrıca hayvanların doğum mevsiminde kırsalda elektrik olmadığı için doğumu göremediğiniz, farkedemediğiniz ölümler yaşanıyor. Bu da işletmeye zarar demek. Geceleri aydınlatmada tüp kullanılıyordu ki bu da ayrı bir masraftı. Bu proje sayesinde işletmenin maliyetleri de azaltıldı. Sabaha kadar aydınlatma sağlandı. En önemlisi de bizim üreticilerimizin iletişim problemi. Herkesin cep telefonu var. Dağda yaşayan, kırsalda yaşayan çobanların da bu sorunu var. Dağda, kırsaldaki üreticilerimizin 4-5 hatta 10 tane telefon bataryası olanlar var. Bunlar 10-15 günde bir şehire inip şarj edebiliyorlar, iletişim sorunu yaşıyorlar. Şimdi bu sorun da kalkmış oldu, güneş enerjisinden elde edilen elektrikle şarj edebiliyorlar."
Güneş enerjisini elektriğe dönüştüren sistemin seyyar olarak da kullanılabildiğini dile getiren Türer, "Üreticilerimiz mevsime göre yer değiştiriyorlar. Bu bölgede ot bitti mi başka bölgeye gidiyorlar. Onların kullandıkları daha küçük panel. 1-2 panel ve bataryasıyla birlikte yanlarına alıp götürebiliyorlar. Ulaşamadığımız, taşıyamadığınız yerlerde eşekle taşıyabiliyorsunuz. Teknik kurulumu da çok basit, alıp, taşıyıp kurabiliyorsunuz. Öyle bir profesyonelliğe de gerek yok" dedi.
Günde 5-6 saat tv izliyor, telefonunu şarj ediyor
Güneş enerjisi sistemini üreten firmanın genel müdür yardımcısı Uğur Polat 2500-3 bin lira civarında olan yeni nesil çoban çantasına şarj cihazı, iki tane priz ve radyo eklediklerini ifade eden Polat, şunları söyledi:
"Çobanlarımız bundan oldukça memnunlar. Elektriğin olmadığı yerde günde 5-6 saat televizyon izleyebiliyor ve dünyadan haberleri oluyor. Radyosunu açıp müziğini dinleyebiliyor. Telefonunu şarj edebiliyor, ayrıca bilgisayar tablet alanlar da oldu onu da kullanabiliyor. Sürüsünü görmesi için aydınlatma büyük önem taşıyor. O ihtiyacını da karşılıyor. Bu setin ilk teslimatında aracın çıkmadığı bir yere eşekle taşıdık. Daha sonra çoban bunu her yere eşeğiyle götürmeye başladı. Eşeğin heybesine aküyü koyuyor, semere de paneli sarıyor. Gittiği yerde hem şarjını yapıyor hem de ihtiyaçlarını görüyor. Çok da maliyetli birşey değil."
Ağılda güneş enerjisi farkı
Seferihisar ilçesi kırsalındaki ağılında 500 keçisi bulunan İbrahim Özoğul ise ağılına kurdurduğu güneş enerjisi sisteminden oldukça memnun. Eskiden karanlıkta olduklarını, elektrikli hiçbir şeyi yapamadıklarını, sütlerini sağdıktan sonra hemen arabayla mandıraya götürmek zorunda olduklarını anlatan Özoğul, "Bu sistemden sonra çiftliğimizin komple aydınlatmasını yaptık. Buzdolabımız, televizyonumuz çalışıyor. Süt soğutma tankı aldık ve sütümüzü muhafaza etmeye başladık. Eskiden taşıma suyu kullanıyorduk şimdi hidroforla her yere otomatik su veriyoruz. Ayrıca 6'lı sağım makinesi aldık. Keçileri daha önce elle sağıyorduk şimdi sağım makinesiyle. Çok büyük rahatlama sağladık" dedi.
