İtalya, Başbakan Matteo Renzi ve ülkenin Avrupa Birliği içindeki kaderinin belirleneceği referandum için sandığa gidiyor. Referandum yerel saatle sabah saat 7.00'de başladı oy verme işlemi gece 11.00'e kadar devam edecek. Sonuçların Pazartesi sabahı açıklanması bekleniyor. Senato'nun yetkilerinin kısıtlanmasını öngören anayasa değişikliği referandumu, İtalya Başbakanı Matteo Renzi için aynı zamanda bir güvenoyu niteliğinde. Sandıktan "hayır" kararı çıkması halinde, Renzi görevi bırakacağını söylüyor. İtalya ise euro bölgesinden ayrılma yoluna girebilir.
Referandumda 51 milyona yakın seçmenin oy kullanma hakkı bulunuyor ve sandıklar TSİ 09.00-01.00 arasında açık kalacak. İlk sonuçların yarın sabah gelmesi bekleniyor.
Referandum, 1948 tarihli anayasanın 139 maddesinden 47'sinin değiştirilmesi için yapılıyor. Değişiklik önerilerinin en önemlileri arasında, parlamentonun üst kanadı Senato'nun yetkilerinin azaltılması yer alıyor.
Halen parlamentonun iki kanadı, Temsilciler Meclisi ve Senato, eşit yetkilere sahip. Oylamaya sunulan reform paketi ise yasaları onaylama ve hükümete güvenoyu verme yetkisini sadece Temsilciler Meclisi'ne bırakıyor. Senato'nun ancak tavsiyede bulunma ve anayasa değişikliği ile AB anlaşmaları gibi istisnai konusunda yasama yetkisi kalıyor.
Senatör sayısı da 315'ten 100'e indiriliyor. Halk tarafından doğrudan değil, yerel yöneticiler arasından seçilecek senatörlerin yalnızca yerel yönetimdeki görevleri için maaş alması öngörülüyor.
Başbakan Matteo Renzi yönetimi, bu değişikliklerle 500 milyon euro tasarruf sağlanacağını öne sürüyor. Renzi, son 70 yılda 63 hükümet değiştiren İtalya'da siyasi istikrar için de bu reformların şart olduğunu söylüyor.
Halen her bir yasa değişikliğinin parlamentonun her iki kanadı tarafından da onaylanması gerektiği için, yasal düzenlemeler defalarca Temsilciler Meclisi ve Senato arasında gidip gelebiliyor.
Hükümet, İtalya'nın kalkınmasını sağlayacak reformların hızla hayata geçirilebilmesi için eşit yetkili iki meclis sisteminin kaldırılması gerektiğini savunuyor.
Öte yandan muhalifler, Senato'nun yetkilerinin elinden alınmasıyla bir kontrol mekanizmasının devreden çıkarılmış olacağı ve merkezi hükümetin eline aşırı güç verileceği gerekçesiyle reformlara karşı çıkıyor.
Renzi ve Anayasal Refomlar ve Parlamento ile İlişkiler Bakanı Maria Elena Boschi'nin mimarlığını yaptığı reform paketi, parlamento tarafından onaylanmış olmasına rağmen 3'te 2'lik oy çoğunluğuna ulaşamadığı için referanduma gidiliyor.
Renzi, referandumda "hayır" kararı çıkması halinde istifa edeceğini söyleyerek kendi siyasi geleceğini oylamanın sonucuna bağladı. İtalyanların reform paketine karşı oy kullanması halinde Renzi'nin istifa sözünü tutması bekleniyor.
Bu durumda Cumhurbaşkanı Sergio Mattarella'nın istifayı kabul etmeme, hükümet kurma görevini iktidardaki Demokratik Parti'den başka bir isme verme, bir teknokratlar hükümeti kurulması kararı alma ya da erken seçime gidilmesini isteme ihtimali bulunuyor.
Olası bir "hayır" sonucu ve Renzi'nin istifası halinde ülkenin yeni bir siyasi belirsizliğe sürüklenmesi ve yaşanan krizin ekonomiye de yansımasından korkuluyor.
Erken seçimlere gidilmesi halinde popülist 5 Yıldız Hareketi'nin güç kazanabileceği tahmin ediliyor.
AB'ye şüpheyle yaklaşan, euro'dan ayrılma konusunda referandum düzenlenmesini isteyen 5 Yıldız Hareketi'nin, euro bölgesinin en büyük 3. ekonomisinde iktidara gelmesi halinde küresel piyasaların sarsılabileceğinden endişe ediliyor.
Referandumda Renzi'nin olası mağlubiyetinin, popülist 5 Yıldız Hareketi'nin zaferi olarak algılanacağı ve bunun da popülizmin yükselişte olduğu diğer Avrupa ülkelerinde de yansımaları olabileceğine dikkat çekiliyor.
