Birleşik Metal-İş Sendikasınca yapılan araştırmada, "Eylül 2008-Şubat 2009 arasındaki 6 ayda işten çıkarılanların resmi rakamlara yansımasının 500 bini geçtiği ve işten çıkarmaların yarıdan fazlasının Marmara Bölgesi'nde yaşandığı" bildirildi.
Alınan bilgiye göre, Sendikanın Araştırma Dairesi, Sosyal Güvenlik Kurumu ve İŞKUR Eylül 2008-Şubat 2009 verilerini kullanarak son dönemde yaşanan işten çıkarmaların iller düzeyindeki yansımalarıyla ilgili bir araştırma yaptı.
Araştırmada, krizin etkilerinin hissedilmeye başlandığı Eylül 2008'den Şubat 2009'a kadar işten çıkarmaların en yoğun yaşandığı illerin oransal olarak Bilecik, Tekirdağ, Bursa, Kırklareli, Niğde, Denizli, Uşak, Manisa, Kayseri, Kütahya ve Kocaeli olduğu ifade edildi.
Bilecik'te işten çıkarılan işçilerin, ildeki toplam işçi sayısına oranının yüzde 12,89 olduğuna dikkat çekilen araştırmada, bu oranın Tekirdağ'da yüzde 12,10, Bursa'da yüzde 10,18, Kocaeli'de yüzde 6,66 düzeyinde gerçekleştiği belirtildi.
Araştırmada, "Türkiye genelinde işten çıkarılanların oranı toplam işçilerin yüzde 5,57'si oldu. 165 bin kişiyle en çok işten çıkarmanın yaşandığı İstanbul'da çalışan sayısı fazla olduğu için bu oran yüzde 6 düzeyinde gerçekleşti. İşten atılmaların ortalamanın üzerinde gerçekleştiği diğer iller ise Siirt, Gaziantep, İzmir, Eskişehir, Çankırı, Adana, Yalova ve Aksaray oldu" denildi.
Araştırmaya göre, İstanbul'dan sonra sayı olarak en fazla işten çıkarmalar 46 binle Bursa, 38 binle İzmir, 28 binle Ankara, 20 binle Tekirdağ'da görüldü. Manisa, Adana, Antalya ve Denizli'de de işten çıkarılanların sayısının 10 binin üzerinde gerçekleştiği ifade edildi.
En az işçi çıkaran iller
İşten çıkarmaların en az yaşandığı illerin Ardahan, Bayburt, Hakkari, Şırnak ve Ağrı olduğu ifade edilen araştırmada, bu illerde işten çıkarılanların oranının toplam işçi sayısının yüzde 1'i düzeyine ulaşmadığına dikkat çekildi.
Araştırmada, işsizlik ödeneği için İŞKUR'a müracaat edenlerin sayısının 6 aylık dönemde 317 bin, işten ayrılmak zorunda kaldığı için iş müracaatı yapanların sayısının da yaklaşık 185 bin olarak gerçekleştiği belirtildi. Araştırmada, şunlar kaydedildi:
"Buna göre işten çıkarılanların resmi rakamlara yansıması 500 binin üzerine çıktı. İşten çıkarılanların yarıdan çoğu (yaklaşık 276 bin kişi) Marmara Bölgesi'nde bulunuyor. Bu bölgede her 100 işçiden 7'si işten çıkarılırken, Ege Bölgesi'nde bu oran yüzde 6,17, İç Anadolu'da yüzde 4,4, Güneydoğu Anadolu'da yüzde 4,32, Akdeniz'de yüzde 4,19, Karadeniz'de yüzde 3,3 olarak gerçekleşti. İşten çıkarmaların en az yaşandığı bölge ise Doğu Anadolu oldu. Bu bölgede söz konusu oran yüzde 2,97'de kaldı."
Kriz en çok imalat sanayinde hissediliyor
Araştırmanın değerlendirme bölümünde, Türkiye'de küresel ekonomik krizin ağırlıklı olarak imalat sanayinde hissedildiği belirtildi.
Bu nedenle ekonomik krizin sanayi kentlerini daha çok etkilediğine yer verilen değerlendirmede, şunlar kaydedildi: "Özellikle Bilecik, Bursa, Tekirdağ, Uşak, Manisa, Denizli, Gaziantep gibi kentler krizin yıkıcı etkisi ile karşı karşıyadır. İşten çıkarmalara karşı köklü tedbirler almak yerine geçici tedbirlerle sorun çözülmeye çalışılmakta, sermaye çevrelerine uygulanan teşviklerle sorunun halledileceği sanılmaktadır.
Sermaye çevreleri ise krizi kendileri açısından en az hasarla atlatmanın derdindedir. Krizin bedeli, 1 yılda 5 yıllık ücretlerinin karşılığını üreten emekçilere çıkartılmaktadır. Ücretsiz izinlerle emekçiler ciddi gelir kayıpları yaşamakta, işten çıkartmalar devam etmektedir. Çoğu işveren kriz bahanesiyle işçilerin sendikal örgütlülüklerini kırmaya çalışmakta, yüksek ücretlileri işten çıkarıp yerine düşük ücretle işçi almaktadır. Hükümet derhal emekçileri kollayan düzenlemeleri gündeme getirmelidir. Yoksa, krizin uzun vadeye yayılması, söz konusu kentlerde yaşanan trajedinin artmasına neden olacaktır.
