İsrail-Filistin gerginliği Al Jazeera, Sky News Arabia ve Al Arabiya kanallarında nasıl aktarıldı?
13 Mayıs 2021 18:25
Orta Doğu'da Arapça yayın yapan önde gelen televizyon kanalları; İsrail'in hava, yanıt olarak da Filistin'den yapılan roket saldırıları ile birlikte Gazze ve Kudüs'te tırmanan gerginliği okuyucularına farklı şekillerde aktardılar.
Bazı ülkelerin en çok izlenen haber programları, sürelerinin büyük bölümünü bölgede yaşananlara ayırdı.
BBC İzleme Servisi; Katar, Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri'nden yayın yapan televizyon kanallarının yayınlarını takip etti.
Al Jazeera
"Katar'ın amiral gemisi" olarak bilinen Al Jazeera'nin Arapça kanalı, 12 Mayıs'ta 24 saat canlı yayın yaparak Gazze ve Kudüs çevresindeki gelişmeleri izleyicilerine aktardı, bölgesel ve küresel diğer gelişmeleri geri plana attı.
Merkezi Katar'ın başkenti Doha olan kanal, İsrail tarafının görüşlerini de çeşitli konuklar ve haberlerle yansıtmaya çalıştı ancak yayınlarında ağırlıklı olarak Filistin yanlısı bir ton kullandı.
Haberlerde "İsrail'in Gazze Şeridi'ne saldırısı", "[İsrail] savaş uçaklarının istilası" ve "Filistin direnişi" gibi ifadelere sıklıkla başvuruldu. İsrail'e muhalif gruplara atıf yapan "Filistin direnişi" ifadesi kanalın İsrail muhabiri tarafından da kullanıldı. İsrail saldırılarında yaşamını yitiren Filistinlilerden "şehitler" olarak bahsedildi.
Kanal Gazze'de yaralıların çoğunun tedavi gördüğü Şifa Hastanesi'nden düzenli olarak röportaj ve yayın yapmayı sürdürdü, Salı gecesinden Çarşamba günü öğle saatlerine kadar neredeyse saat başı hastanedeki muhabire bağlanıldı. Buradaki Filistinliler ile yapılan röportajlarda yaralıların çok fazla olmasının yarattığı zorluklar anlatıldı, yayına katılan bir doktor "suç işleyen bu düşman cezalandırılmalı" çağrısı yaptığı sırada kamera hastaneye yeni getirilen yaralıları gösterdi.
Filistinli grupların açıklamaları ile yeni roket saldırılarına hazırlanırken çekilmiş görüntülere sık sık yer verildi.
Sky News Arabia ve Al Arabiya
Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) merkezli Sky News Arabia ile Suudi Arabistan'ın Al Arabiya televizyon kanalları, 12 Mayıs'ta Al Jazeera'dan farklı olarak İsrail ve Filistinliler arasında tırmanan gerilimi özel yayınlarla izleyicilerine aktarmadı.
İki kanal da, ana haber programlarını Kudüs ve Gazze'deki gerginlik ile İsrail'deki protestolarla ancak 10-15 dakikalık kısa yayınlardan sonra başka gündem maddelerine geçtiler.
Al Arabiya, Viyana'da düzenlenen İran'la ilgili nükleer görüşmeler ile Suudi Arabistan'ın 2015'ten beri öncülük ettiği Husi isyancılara yönelik askeri operasyon ve Yemen'deki barış görüşmelerine odaklandı.
Sky News Arabia ise İsrail tarafına ağırlık verecek şekilde, İsrailli yetkililerin açıklamaları ve ülkede yaşananlara dikkat çeken yayınlar yaptı. İsrail'deki kentlerde Filistinlilerin düzenlediği protestolar ve yaşanan şiddet olayları haberleştirildi. Kanal, İsrail Cumhurbaşkanı Reuven Rivlin'in, şiddetin tırmanması sonucu olağanüstü hal ilan edilen İsrail'in Lod kentinde "Arap çetelerin İsraillilere organize saldırı düzenlediği" yönündeki açıklamasını yayına aldı.
İsrail polisi, Lod şehrinde Yahudi mahallelerinden gelen kalabalık bir grubun saldırısında ölen bir Arap için 11 Mayıs'ta düzenlenen törende polisle çatışma yaşanması sonrası "özel bir olağanüstü hâl" ilan edildiğini Twitter hesabından duyurmuştu.
Sky News Arabia, Al Jazeera'dan farklı olarak daha ihtiyatlı bir dil kullanarak "İsrail ve Filistin arasındaki şiddet" gibi genel ifadelerle yaşananları aktardı.
Hem Al Arabiya hem de Sky News Arabia, daha çok "İsrailli güçler", zaman zaman da "işgal güçleri" ifadesini kullandı.
Al Arabiya haberlerinde, hem İsrail saldırılarının, hem de Lod'da olağanüstü hâl ilan edilmesi gibi gelişmelerin bölgede görülmemiş türden adımlar olduğuna vurgu yaptı, "Gazze Şeridi sınırı" gibi ifadeler kullanırken, sınırın iki tarafında kimler olduğuna ilişkin net ifadelerden kaçındı.
İsrail'in Gazze'deki hava saldırılarının görüntüleri kullanılırken, "İsrail saldırılarının daha önce görülmemiş bir şekilde siviller ve güvenlik bölgelerini hedef aldığı" yorumunu da paylaştı.
Al Arabiya sunucusu: 13 çocuk nasıl hedef alındı, nasıl öldü?
Al Arabiya sunucusu yayına aldığı bir Gazzeli gazetecinin bölgedeki sivil ölümlerini hatırlatması üzerine konuğun sözünü kesti ve "Burada asıl soru şu: İsrail her zaman saldırılarında askerleri ya da emniyet güçlerini hedef aldığını, Hamas ve Filistinli gruplara yoğunlaştığını söylüyor. Ancak 13 çocuk öldü. O zaman nasıl hedef alındılar, nasıl öldüler?" sorusunu yöneltti.
Kanalın başka bir sunucusu, daha sonraki bir yayında Gazze'den de son zamanlardaki en yoğun saldırıların gerçekleştirildiğine dikkat çekti. Aynı sunucu, İsrail'de Başbakan Binyamin Netanyahu'nun hükümeti kurma konusunda başarısız olduğunu hatırlatarak yaşanan siyasi çalkantılara değindi, Netanyahu'nun en büyük rakibi Yair Lapid'in hükümeti kurmak için gösterdiği çabaları engellemek ve yeniden seçim yapılmasını sağlamak amacıyla gerginliğin tırmanmasını kullandığına yönelik görüşlere yayınında yer verdi.
