Fransız yazar Michel Houellebecq’in, 2022 yılında Fransa’da Müslüman bir devlet başkanının seçilmesini anlattığı “Soumission” (Teslimiyet) romanın sahne uyarlaması, Ortadoğulu sığınmacıların yoğun olduğu ve İslam kültürüne dair önyargıların arttığı Almanya’da ciddi bir başarı yakaladı.
Kültür Servisi’nin haberine göre, Hamburg’daki gösteriminin biletleri tükenen oyun, geçtiğimiz hafta sonu İslamofobik sokak hareketi PEGIDA’nın (Batı’nın İslamlaşması’na Karşı Vatansever Avrupalılar) doğduğu Dresden’de gösterildi; nisan sonunda ise Berlin’de gösterilecek.
Charlie Hebdo saldırısı
“Soumission”, 7 Ocak 2015 tarihinde Fransa ve Almanya’da eşzamanlı olarak yayımlanmış, aynı gün gerçekleşen Charlie Hebdo saldırısı nedeniyle büyük yankı uyandırmıştı. Katliamdan hemen önce yayımlanan Charlie Hebdo sayısının kapağında da, romana eleştirel bir biçimde yer verilmişti. Fransa’nın şeriat kurallarıyla yönetildiği distopik bir gelecekte bir akademisyenin çaresizliğini anlatan romanın yazarı, daha önce de İslamofobik söylemleri nedeniyle eleştirilmiş, 2001 yılında bir röportajda “İslamiyet’in en aptal din olduğunu” söylediği için ırkçılık suçlamasıyla hâkim karşısına çıkmış ancak beraat etmişti. “Soumission”un Avrupa’daki Müslümanlara yönelik saldırıları destekleyen fikirlere sahip olduğu konuşulurken, Ali Baddou “romandaki İslamofobi karşısında kusmak istediğini” söyledi. Yazarın önceki kitaplarını Türkçeye çeviren Can Yayınları ise, bu kitabı henüz yayımlamadı.
Almanya’nın önemli yayınlarından Die Zeit, oyunda, pre-modern İslam ideolojisinin Batı toplumunu alt üst edişinin ve kadın haklarının reddinin anlatıldığını yazdı:
“Bu size bir şeyi hatırlatıyor mu? Belki de, özellikle geçen Noel arifesinden sonra yükselen, sığınmacıları İslam ve Batı dünyaları arasındaki savaşın ajanları olarak gören sesleri.”
Almanya, geçtiğimiz Noel’de Köln’deki kutlamalarda çoğu Kuzey Afrikalı erkeklerden oluşan bir grubun yüzlerce kadını taciz ettiği kaotik görüntüler karşısında şoke olmuş, Avrupa’nın 2. Dünya Savaşı’ndan beri yaşadığı en büyük göçmen krizine karşı ciddi bir korku dalgası yükselmişti.
Bataclan ve Köln
Tüm bunların yanında, yönetmen Malte C. Lachmann oyunun kesinlikle İslam düşmanı olmadığını söylüyor. Monolog şeklinde yazılan oyunun ana karakterini canlandıran Edgar Selge ise, oyunda yer almaya dair şüphe duyduğu tek anın, 13 Kasım’daki Bataclan katliamı olduğunu ifade ederken “Gerçekliğin bizi ele geçirdiğini düşündüm. Ama aynı zamanda, yeni bir bilince de ulaştım. Bence, Bataclan ve Köln olayı yaşandığında -ki bu ikisi tamamen farklı şeyler-, bizi paralize ettiğinde ve bunlarla nasıl baş edeceğimizi bilemediğimizde, tiyatro bize soğukkanlı bir alan açıyor; sorunlarımızla oyuncu, hatta mizahi bir biçimde uğraşacağımız bir alan” diye konuştu.
