İran ve 5+1 ülkeleri arasındaki nükleer görüşmeler 7 Temmuz'a uzatıldı

İran ve 5+1 ülkeleri arasında bir süredir devam eden nükleer görüşmelerin bitiş tarihi 7 Temmuz'a ertelendi. Göörüşmelerdeki ilk bitiş tarihi bugün olarak belirlenmişti ancak görüşmelere katılan yetkililer, "uzun süreli bir sonuca ulaşmayı sağlayacak görüşmelere daha çok zaman vermek amacıyla" tarihi ertelediklerini açıkladı.

İran ile Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin (BMGK) daimi üyeleri (ABD, Rusya, Çin, İngiltere, Fransa) ve Almanya'dan oluşan P5+1 ülkeleri arasında yürütülen nükleer müzakerelerde, tarafların aralarındaki anlaşmazlıkların üstesinden gelmeye çalıştıkları belirtildi. 

Konu hakkında açıklama yapan ABD Dışişleri Bakanlığı Üst Düzey Stratejik İletişim Danışmanı Marie Harf, uzatma kararının "müzakerelerin uzun dönemli çözüme ulaşması için" alındığını söyledi. 

Anlaşmalarda neler tartışılıyor?

5+1 ülkeleri, İran'ın barışçıl nükleer faaliyetler içerisinde olduğu kanıtlanıncaya kadar yaptırımların sürmesini ve bu kapsamda Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) denetçilerinin onaylamasını takiben kademeli olarak yaptırımların kaldırılmasını savunuyor. Bu nedenle anlaşmaya varılırsa, yaptırımların kaldırılması en az bir yıl zaman alacak ve eğer İran anlaşmayı ihlâl ederse yaptırımlar yeniden uygulamaya sokulacak. Uzmanlar, yaptırımların karmaşıklığı nedeniyle hızlıca kaldırılması veya uygulanmasının pratikte zor olacağı görüşünde.

İran'a yönelik yaptırımlar ABD, Avrupa Birliği (AB) ve BM tarafından üç ayrı kategoride uygulanıyor. AB ve BM tarafından uygulanan yaptırımlar kaldırılsa bile ABD tarafından uygulanan yaptırımların kaldırılmasının sorun olması bekleniyor. ABD Kongresi'nde çoğunluğu ele geçiren Cumhuriyetçilerin yaptırımların kaldırılmasını engelleme ihtimali sorunu derinleştiriyor.

Yaptırımların kaldırılması hedefini ABD iç siyasetine kurban etmek istemeyen İranlı diplomatlar, ABD yönetiminden yaptırımların kaldırılması konusunda garanti istiyor. İran bütün yaptırımların kaldırılmasını savunurken ABD insan hakları, teröre destek ve balistik füze programına ilişkin yaptırımların devam etmesinde ısrar ediyor.