ABD'nin Irak'ın başkenti Bağdat'ta düzenlediği hava saldırısıyla İranlı general Kasım Süleymani'yi öldürmesinin ardından İran intikam alacağını açıkladı. Peki İran ordusunun gücüyle ilgili neler biliniyor? BBC Reality Check inceledi
05 Ocak 2020 20:30
ABD'nin Irak'ın başkenti Bağdat'ta düzenlediği hava saldırısıyla İranlı general Kasım Süleymani'yi öldürmesinin ardından İran intikam alacağını açıkladı.
Peki İran ordusunun gücüyle ilgili neler biliniyor?
İran ordusu ne kadar büyük?
İngiltere merkezli Uluslararası Stratejik Çalışmalar Enstitüsü'ne İran ordusunda 523 bin aktif personel olduğunu tahmin ediliyor.
Bunların 350 bini ordunun ana gövdesinde, 150 bini Devrim Muhafızları'nda, 20 bini ise Devrim Muhafızları'nın donanma birliklerinde bulunuyor.
Bu sonuncu grubun Hürmüz Boğazı'nda silahlı olarak nöbet tuttuğu ve 2019'daki tanker kaçırma vakalarının arkasında olduğu düşünülüyor.
Devrim Muhafızları, Besiç milis güçlerini de kontrol ediyor.
Gönüllülerden oluşan bu birlikler ülke içindeki isyanları bastırıyor.
Besiç milislerinin de yüz binlerce milisi mobilize etme gücü var.
Devrim Muhafızları'nın kendi hava kuvvetleri de var. Muhafızlar İran'ın stratejik silahlarını kontrol ediyor
Devrim Muhafızları 40 yıl önce İslam Devrimi'ni korumak için kuruldu ve o tarihten beri askeri, siyasi ve ekonomik bir güç haline geldi.
Ordudan daha az mensubu bulunsa da İran'daki en etkili askeri güç olarak görülüyor.
Yurt dışı operasyon kapasitesi nasıl?
General Kasım Süleymani'nin yönettiği Kudüs Gücü, ülke dışında operasyonlar yürütüyor. Bu yapı, doğrudan İran Ruhani Lideri Ayetullah Ali Hamaney'e bağlı.
Kudüs Gücü'nün 5 bin kişiden oluştuğu düşünülüyor.
Bu birliğin mensupları Suriye'ye de gönderildi, Suriye Ordusu'na ve Devlet Başkanı Beşar Esad yanlısı milislere danışmanlık yaptılar.
Irak'ta ise, IŞİD'in yenilmesine yardımcı olan ve Şiilerin kontrolünde bulunan bir milis gücüne destek verdiler.
ABD, Kudüs Gücü'nün Orta Doğu'da terörist ilan ettiği yapılara fon sağladığını savunuyor. Bunlar arasında Lübnan'daki Hizbullah ve Filistin'deki İslami Cihat da var.
İran Devrim Muhafızları 2019'da İngiltere bandıralı petrol tankerini alıkoymuştu
Ekonomik sorunlar ve yaptırımlar, İran'ın silah ithalatını etkiledi. Bölgesindeki diğer ülkelere kıyasla İran çok az petrol ithal edebiliyor. Örneğin Suudi Arabistan'ın yüzde 3,5'i kadar.
Evet. İran'ın füzeleri ordusunun önemli bir parçası. Özellikle de Suudi Arabistan ve İsrail gibi rakipleriyle hava kuvvetleri bakımından rekabet edememesi, füzelerin önemini artırıyor.
ABD Savunma Bakanlığı'nın hazırladığı bir rapora göre İran, Orta Doğu'da en fazla füzeye sahip olan ülke. Bunların çoğu kısa ve orta menzilli.
Raporda İran'ın kıtalararası balistik füze üzerinde çalıştığı da belirtiliyor.
Bu çalışmalar 2015'teki nükleer anlaşma ile durma noktasına gelmişti. Fakat ABD'nin bu anlaşmadan çekilmesiyle İran tekrardan bu faaliyetlerine başlamış olabilir.
Suudi Arabistan ve Körfez ülkeleri İran'ın mevcut kısa ve orta menzilli füzelerinin hedefinde. Muhtemelen İsrail'deki bazı noktalar da...
ABD geçen yıl İran ile gerilimin artması üzerine Orta Doğu'ya Patriot füze savunma sistemi göndermişti.
ABD İran'ın Yemen'deki Husilere İHA temin ettiğini belirtiyor
BBC Savunma ve Diplomasi Muhabiri Jonathan Marcus'a göre İran'ın İHA programının bir diğer özelliği de, bölgedeki müttefikleri ve vekillerine bu araçları satmakta istekli olması.
2019'da Suudi Arabistan'da iki önemli petrol üretim tesisine İHA'lar ve füzelerle saldırı düzenlendi.
Hem ABD hem de Suudi Arabistan bundan İran'ı sorumlu tutsa da Tahran suçlamaları reddetti.
2010'da İran'ın nükleer tesislerine düzenlenen büyük bir siber saldırının ardından İran siber kapasitesini yükseltme kararı aldı.
Devrim Muhafızları'nın içinde bir siber komutanlık olduğu ve bu birimin ticari ve askeri sırları çalmakla uğraştığı tahmin ediliyor.
2019'da yayımlanan bir ABD askeri raporuna göre İran havacılık, savunma, enerji ve doğal kaynaklar konusunda faaliyet yürüten şirketleri hedef alıyor.
2019'da da Microsoft İran kökenli ve İran hükümetiyle bağlantılı bir hacker grubunun ABD başkanlık seçimi kampanyasını hedef aldığını ve ABD hükümet üyelerinin hesaplarına sızmaya çalıştığını açıklamıştı.
