İran Meclisi Yolsuzluk Meclisi Üyesi: Zencani'nin kayıp 5 milyar dolarının bir kısmı Reza Zarrab'ın elinde

İran Meclisi Yolsuzluk Komisyonu Üyesi Emir Abbas Sultani, ekim ayında hâkim karşısına çıkacak olan tutuklu Babek Zencani ile 17 Aralık soruşturmasının kilit ismi Reza Zarrab'ın bağlantısını anlattı. İran yargı makamlarının, bu büyük dosya üzerinde uzun süredir çalıştığını belirten Sultani, iddianamenin tamamlandığını açıkladı. Zencani'nin servetinin 5 milyar dolar olduğunu ancak üzerine hiçbir mal varlığının bulunmadığını belirtti ve “Zarrab ve Zencani birbirinden ayrı düşünülemez. Birlikte iş yaptılar ve benim elimdeki verilere göre Zencani'nin İran'ın peşinde olduğu o kayıp malvarlığının bir kısmı Zarrab'ın elinde…” dedi.

Zencani-Zarrab ilişkisini gösteren belgelere ulaştıklarını ifade eden Sultani, “Zencani yalnız başına yolsuzluk yapan bir tüccar değil. Arkasında çok güçlü bir mafya grubu ya da mafyatik bir güç odağı var, soruşturmanın ilerlemesini engelliyor.” diye konuştu. Zerrab ve Zencani'nin mal varlıklarını Türkiye'ye transfer ettiklerini ve bu para Türk ekonomisi içinde dolaşımda olduğu için de Türk makamlarının kendileriyle işbirliği yapacağına ihtimal vermediğini söyledi.

Zaman'dan Doğan Ertuğrul'un sorularını yanıtlayan (17 Ağustos 2015) Sultani'nin açıklamaları özetle şöyle:

Zencani-Zarrab ilişkisi İran için bir koz mu?

İran'ın ‘ekonomik besici'si Babek Zencani, 2,8 milyar dolar kayıp petrol parası nedeniyle ekim ayında hakim karşısına çıkacak. Hükmü rejim içindeki güç mücadelesi belirleyecek. İdam da edilebilir, serbest de kalabilir. Biliyorsunuz, Zencani'nin ‘çalışanım' dediği 17 Aralık zanlısı Reza Zarrab, şu aralar tatilde ve su sporları yapıyor. Türkiye'de şu aşamada mümkün görünmüyor ama Zencani soruşturması Zarrab'a da ulaşır mı? Bu soruyu İran Meclisi Yolsuzluk Komisyonu üyesi Emir Abbas Sultani'ye sorduk. Sultani, Zencani-Zarrab ilişkisini, iki ismin de hem Türkiye'de hem de İran'da neden ve kimler tarafından korunduklarını ve davaların geleceğini anlattı.

Savcılık, İran'ın kayıp 2,8 milyar dolarlık kayıp petrol parasının izini buldu mu?

İran yargı makamları bu büyük dosya üzerinde uzun süredir çalışıyor. Bu süre içinde çok sayıda insan gözaltına alındı ya da tutuklandı. Bazı zanlılar daha sonra serbest bırakıldı. Aslında soruşturma aşamasının biraz uzadığını söylemeliyim. Ama çok kapsamlı bir dosya… İddianame tamamlandı, mahkeme tarihi belli oldu. İran Yargı Erki Sözcüsü Ejei, Zencani tutuklandığı günden bu yana hiç işbirliği yapmadığını açıkladı. Dolayısıyla para tahsil edilemedi.  Yargı mercileri, Zencani'nin bu süreçte 3 farklı kimlik kullandığını tespit etti. Ancak bu kimlikler üzerine bir mal varlığı bulunamadı.

Zencani ambargo listesinden çıkarılmasına rağmen paranın izine ulaşılamadı mı?

Zencani birkaç ay önce ambargo listesinden çıkarıldı. Biz ‘tamam artık para gelecek' diye bekledik ama dediğim gibi Zencani üzerine ciddi bir mal varlığı tespit edilemediği için para da gelmedi. Tahminimiz tutuklanacağından haberi olduğu için hesaplarını önceden boşalttı. Yargı makamlarına göre Zencani yaklaşık 5 milyar dolarlık bir servete sahip. Kendi ifadelerinde de bu tahmini doğrulayan şeyler var ama bilinen mal varlıkları bu rakamın çok altında. Biz bu mal varlığının değişik isimler üzerine aktarıldığını ya da bilinmeyen ortakları olduğunu sanıyoruz. Petrol Bakanı Zengene de “Kazanılan petrol parası düşünülürse bu servet çok küçük bir miktar.” açıklaması yaptı. Maalesef bu süre içinde Zencani sadece “Serbest bırakın borcumu ödeyeyim.” dedi.    

Anladığım kadarıyla yargı süreci beklediğiniz kadar verimli ve hızlı işlemiyor…

Bence bu dosyanın daha hızlı ilerlemesi gerekiyordu. Gecikme Zencani'nin işine yarıyor çünkü o, zamana oynuyor. Vakit kazanmaya çalışıyor ki birlikte olduğu isimler yapmak istedikleri şeyler için fırsat bulsunlar. Eminim ki Babek Zencani hiçbir şekilde işbirliği yapmayacak. Sürekli ifade değiştiriyor ve bilgi vermiyor. Biz konuyu gündemde tutmaya çalışıyoruz ama yargı makamları, benden dosyayı medyayla çok paylaşmamamı istedi. Oysa bu, milletvekili olarak benim anayasal hakkım ve görevim.

Kısa süre önce komisyon olarak Zencani ile görüşeceğiniz medyaya yansımıştı...

Evet, birkaç hafta önce Zencani ile görüşmek için girişimde bulunduk. Ama yargı makamları bize geri dönmedi. Sözlü olarak tamam dediler ama yazılı izin çıkmadı.

Yargı makamları dosyanın incelenmesini, ilerlemesini zorlaştırıyor mu?

Dediğim gibi yazılı izin hâlâ çıkmadı. Oysa anayasaya göre buna hakkımız var. Biz milletin hakkını gözetmekle görevliyiz. Meclis'te de dile getirdim. Bu soruşturmanın Zencani ile sınırlı kalmaması gerek. Soruşturma bu trafikte ismi geçen herkese ulaşmalı. Mesela Reza Zarrab'a ulaşmalı. Ama ailesi iki milletvekili aracılığıyla benden Zarrab'ı bu dosyada gündeme getirmememi istedi. Ama bu konuda belgelere ulaştık.

Zarrab-Zencani ilişkisini gösteren ne tür belgelere ulaştınız?

Bazı belgelere ulaştık ama şu aşamada açıklamam doğru olmaz. Bizim başından itibaren Türkiye'ye giderek bu ilişkiyi araştırmamız gerekiyordu.  

Türk makamlarıyla Zencani-Zarrab ilişkisini mi konuşmak istiyorsunuz?

Evet, çünkü bize göre Reza Zarrab ve Babek Zencai birbirinden ayrı düşünülemez. Birlikte iş yaptılar ve benim elimdeki verilere göre Zencani'nin İran'ın peşinde olduğu o kayıp mal varlığının bir kısmı bugün Reza Zarrab'ın kontrolünde. Zencani'nin parasının bir kısmı Reza Zarrab'ın elinde…      

Bu bir öngörü ya da tahmin mi yoksa elinizde belge var mı?

Bir kısmı elimde olan ama tamamı elimizde olmayan belgelere göre diyeyim.

Ulaştığınız belgeler arasında mesela Zarrab'ın para trafiğini yürüttüğü söylenen Kamelya Cemşidi'nin Zencani ile ilişkisi var mı? Bu isme ulaştınız mı?

Tabii ki... Hatta Zencani'nin tutuklanmadan önce Zarrab'ın Türkiye'deki işlerini yürüten Kamelya Cemşidi'nin hesabına yaklaşık 30 milyon dolar aktardığını da biliyoruz.

Kamelya Cemşidi ismi kapatılan 17 Aralık soruşturmasında da sık sık geçiyor…

Olabilir çünkü bu trafikte Zencani'ye en yakın isimlerden biri… Hatta bir süre Zencani'nin yanında çalıştığını, müdürlüğünü yaptığını da biliyoruz.

İran makamları bu bilgiler üzerine Türkiye'den işbirliği talebinde bulundu mu?

Maalesef ne dışişleri ne de yargı makamları bu işbirliğine dair hiçbir talepte bulunmadı. Ankara'dan soruşturmaya dair hiçbir şey istemediler.

İran'da bazı odaklar bu soruşturmaların ilerlemesini engelliyor mu?

Mutlaka böyle bir şey var. Bir engelleme olduğu kesin.

Zencani dosyasıyla İran eski dönemi mi yargılıyor? Engellenme nedeni bu mu?

Görünen o ki o dönemde görev yapan bazı yetkililer ya da halen görev başındaki bazı isimler bu soruşturmanın ileri gitmesini istemiyor ve engelliyor. Meclis konuşmamda da söyledim. Babek Zencani yalnız başına yolsuzluk yapan bir tüccar değil. Arkasında çok güçlü bir mafya grubu ya da mafyatik bir güç odağı var.  Bu mafya grubu ya da odak, soruşturmanın daha da ilerlemesini engelliyor.

Zarrab dosyası da aynı akıbeti yaşadı. Sizce benzer bir odak mı engelledi?

Benim söylemek istediğim tam da bu. Bu mafyatik yapılanma o kadar büyük ve güçlü ki Türkiye'de Zarrab, İran'da Zencani soruşturmasını engelleyebiliyor. Demek ki her iki tarafı da yani hem Reza Zarrab'ı hem de Babek Zencani'yi aynı anda kontrol edebiliyor.

İran'daki yapı ile Türkiye'deki yapı arasında bir ilişki var mı sizce?

İlişkileri olmaması mümkün değil. Bildiğim kadarıyla Türk makamları da yargı erki ya da başka alanlar da şu anda Reza Zarrab'ı çok ileri düzeyde koruyorlar.

Zarrab soruşturması hükümete darbe girişimi olduğu gerekçesiyle kapatıldı.

Oysa geçen süre içinde iki ülkenin yetkili makamları hatta kamuoyu daha fazla işbirliği yapsaydı, iki dosya da bugün bu aşamada olmaz, daha rahat ilerlerdi.

‘Zencani serbest de bırakılabilir idam da edilebilir' deniyor. Sizce iki ihtimal de mümkün mü?

Halkın ve milletvekillerinin genel kanaati şu yönde. Eğer mahkemeye çıkarsa ve doğru dürüst bir yargılama yapılırsa alacağı en az ceza idam olur. Çünkü suç yolsuzluk… Kamu kaynaklarını suiistimal…  Serbest bırakılması akla yakın bir ihtimal değil.

Zarrab, Zencani'den daha mı fazla korunuyor ki hakkında işlem yapılmadı?

Reza Zarrab İran'da değil. Bu nedenle onunla ilgili büyük bir kamuoyu baskısı yok. Zencani de kamuoyundan ve milletvekillerinden gelen baskılar sonucu tutuklandı.   

Dosyayı takip eden isimlerden milletvekili M. Jevad Kolivend ‘Zarrab İran'a gelirse tutuklanır.' dedi. Sizce de tutuklanır mı?

Tutuklanır mı bilemem ama soruşturma dosyasındaki yakın ilişkiler nedeniyle mutlaka gözaltına alınır. Sonrasını bilmem mümkün değil. Belgelere, delillere bakar…

Zarrab konusunda siyasî bir baskı geldi mi, bir talepte bulunan oldu mu?

Hayır, aile üyeleri, bazı milletvekilleri aracılığıyla ricalarını bildirdiler. O kadar…

Zarrab ve Zencani, birilerinin canını yakabilecek şeyler bildikleri için mi korunuyorlar?

Buna kesinlikle inanıyorum. Korunmalarının birçok nedeni olabilir ama bence en önemli nedeni konuşmalarından korkulması. Çünkü çok şey biliyor olabilirler.

 

'Zencani, parasını Zarrab aracılığı ile Türkiye'ye transfer etti'

 

Petrol Bakanı Zengene, Zencani dosyasına neden ‘müfsid-i fi'l-arz' dedi?

Sadece Zengene değil Cumhurbaşkanı 1. Yardımcısı Cihangiri de, yüzlerce insan da aynı ifadeyi kullanıyor. Çünkü İran'ın en büyük yolsuzluk dosyası…

Cumhurbaşkanı Ruhani olmasa soruşturma yine de başlar mıydı?

Yargı makamları bağımsızdır. Belki soruşturma bu kadar bile büyümez ve direkt değil de dolaylı olarak yürütülürdü ama bu kadar büyük yolsuzluk mutlaka soruşturulurdu. Biliyorsunuz mahkeme, eski Cumhurbaşkanı Yardımcısı Rahimi dahil çok sayıda ismi tutukladı. Rahimi, 5 yıla mahkûm edildi.

Ambargoların kalkması yargı sürecini etkiler mi?

Hayır, ikisi arasında bir ilişki yok… Bu dosya fazla uzadı, bu kadar uzamaması gerekiyordu ama yine de yargı makamları, mahkemeler bu fesada gerekli cezayı verecektir.

Zencani dosyası için Türkiye'ye bir yargı heyeti gitti mi?

Hayır, kimse gitmedi.

Türk makamlarıyla hiç ilişki kurulmaması şaşırtıcı…

Nedeni Türk makamlarının işbirliği yapacağına yeterince ikna olmamanız olabilir mi?

Açıkçası Türk makamlarının Zencani ve Zarrab dosyalarında bizimle işbirliği yapacağına pek ihtimal vermedik. Yaparlar diye düşünmedik. Çünkü bizdeki bilgilere göre Zarrab ve Zencani mal varlıklarını Türkiye'ye transfer ettiler ve bu para halen Türk ekonomisi içinde dolaşımda… Bu para için gidersek Türk makamlarının mahkemelerinin bize yardımcı olmayacağını biliyoruz. Ama size şunu söyleyeyim, kim engellemeye çalışırsa çalışsın, bu iki dosya da er ya da geç yargı önüne çıkacak. Bu sağlanırsa iki taraf açısından devrim olur.

Sizce bu dosyanın çözülme ihtimali var mı? Yoksa tamamen kapatılacak mı?

Er ya da geç bu iki dosya da çözülecek.