Gündem

İnsani Gelişme Endeksi 2021 raporu: “Çok Yüksek İnsani Gelişme” sıralamasında Kadıköy birinci oldu

20 Aralık 2022 16:35

İnsani Gelişme Endeksi – İlçeler (İGE – İ) 2021 raporuna göre Kadıköy Belediyesi, “Çok Yüksek İnsani Gelişme” sıralamasında Türkiye birincisi oldu.

İnsani Gelişme Vakfı'nın (İNGEV) ilçelerde insani gelişmeyi desteklemek üzere ilçelerin uzun, sağlıklı, yaratıcı bir hayat yaşaması; bilgi ve eğitim alabilme imkânına sahip olması ve insana yaraşır bir hayat için gerekli kaynaklara erişebilme kriterlerini dikkate alarak hazırladığı, belediyelerin karnesi olarak nitelenebilecek İnsani Gelişme Endeksi – İlçeler (İGE-İ) 2021 raporu 20 Aralık Salı günü çevrimiçi gerçekleşen bir toplantıda açıklandı.

İGE-İ Endeksi’nde ilçeler, Çok Yüksek İnsani Gelişme, Yüksek İnsani Gelişme, Orta İnsani Gelişme ve Düşük İnsani Gelişme olmak üzere 4 ana kümede toplanıyor. 2021 raporunda Çok Yüksek İnsani Gelişme bölgesinde 40 ilçe yer almaktadır. 2021 Çok Yüksek İnsani Gelişme Bölgesi (Yeşil Bölge) kapsamındaki ilçeler şunlar: 

Toplam İnsani Gelişme Endeksi’nin yanı sıra çalışmada 9 alt endeks de yer alıyor.

İGE-İ 2021 Endeksinde toplam sonuçları oluşturan İnsani Gelişme Endeksi’nin yanı sıra yerel yönetim faaliyetlerinin yönlendirilmesinde önem taşıyan 9 alt endeks yayınlanmaktadır. Bunlar Yönetişim ve Saydamlık, Sosyal Kapsama, Ekonomik Durum, Eğitim, Sağlık, Sosyal Yaşam, Çevresel Performans, Ulaşım ve Erişilebilirlik ve Toplumsal Cinsiyet Eşitliği başlıkları altında toplanmakta.

 

Ana Endeks ve 9 Alt Endeks dışında, bu sene “Geçen Yıldan Sıçrama Yapanlar” adı altında yeni bir bölüm de rapora eklendi, buna göre bu sene 9 ilçe belediyesi, çok yüksek insani gelişme olarak da geçen “Yeşil Bölge”ye geçiş yaptı.

İnsani Gelişme Endeksi – İlçeler çalışması hakkında

İnsani Gelişme Endeksi, Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) tarafından 1990 yılından beri ülkeler düzeyinde yayımlanmaktadır. Kişi başına düşen gelir, doğumda beklenen yaşam süresi, okur-yazar ve okullaşma oranları dikkate alınarak hesaplanan İnsani Gelişme Endeksi, gelirin yanında eğitim ve sağlık verileriyle insani gelişmeyi ölçmeyi ve ülkeleri karşılaştırmayı amaçlamaktadır.

İnsani gelişme için yerel yönetimlerin ve mikro uygulamaların önemi artıyor. İnsani Gelişme Endeksi, yerel düzeyde insani gelişmenin yönlendirilmesini amaçlamaktadır. Yerelleşmenin giderek arttığı günümüzde, insani gelişmeye etki eden yerel politika araçları da çeşitlenmektedir. Veriye dayalı yönetim araçlarının mikro ölçekte yerel yönetimler tarafından etkin kullanılması, başta merkezi yönetimler olmak üzere diğer paydaşlar tarafından da desteklenmesi yaşam kalitesini yükseltmektedir.

İNGEV günlük hayata etki yapabilecek yönetilebilir değişkenleri önemsemektedir. İGE-İ 2021 Raporu ve Endeksi 177 ilçeyi kapsıyor. İGE-İ olarak adlandırılan İnsani Gelişme Endeksi – İlçeler 2021 raporu, Türkiye’deki 32 şehirde, büyükşehir ve il sınırları içinde kalan 150 bin nüfus üzeri 177 ilçeyi kapsama almış, 2021 Faaliyet Raporunu yayınlamayan ve/veya İNGEV ile paylaşmayan 17 İlçe Belediyesi kapsam dışı bırakılmıştır.

2021 Çalışmasında İGE-İ 9 Alt Endeks ve 81 Değişkenden Oluşuyor. İlçe düzeyinde sosyal, ekonomik ve çevresel faktörlere yönelik bileşenlerden oluşan İGE-İ modeline Yönetişim ve Saydamlık, Sosyal Kapsama, Ekonomik Durum, Eğitim, Sağlık, Sosyal Yaşam, Çevresel Performansalt endekslerinin dışında, 2020 çalışmasında Toplumsal Cinsiyet Eşitliği ve Ulaşım ve Erişilebilirlik Endeksleri de eklenmiş, alt endeks sayısı 9’a, değişken sayısı da 81’e yükselmiş, buna ek olarak 121 gösterge için veri toplanmıştır. Yerel yönetim faaliyet raporlarının detaylı incelenmesi, merkezi istatistiklerin analizi, belediye web sitesi ve sosyal medya hesapları analizi ile birlikte, 2021 raporunda ayrıca “gizli vatandaş” çalışması genişletilmiş ve toplam 16 konuda “gizli vatandaş” senaryoları ile belediyelere başvurulmuş ve cevap verme düzeyleri de endekse dahil edilmiştir.