T24 Haber Merkezi
Diyarbakır'da bir araya gelen insan hakları kuruluşları, Türkiye'deki cezaevlerinde artan hak ihlâllerine dikkat çekmek amacıyla ortak bir basın açıklaması yaptı. Diyarbakır Barosu Cezaevi İzlem Komisyonu, Özgürlük İçin Hukukçular Derneği Diyarbakır Şubesi, İnsan Hakları Derneği Diyarbakır Şubesi ve Tutuklu ve Hükümlü Aileleri ile Yardımlaşma Derneği'nin katılımıyla yapılan açıklamada, cezaevlerindeki ihlâllerin son bulması çağrısında bulunuldu.
Açıklamada, Türkiye hapishanelerinin insan temel hak ve özgürlüklerine getirilen kısıtlamaların en yoğun yaşandığı yerler olmaya devam ettiği vurgulandı. Hapishanelerin ölüm oruçları, açlık grevleri, şiddet ve işkenceyle anıldığı belirtilerek, idare ve gözlem kurullarının keyfi kararlarıyla tahliyesi engellenen mahpuslar ve ağır hasta tutukluların yaşam hakkı riskinin sürdüğü ifade edildi.
20 cezaevine 40'tan fazla ziyaret
Hak ihlâllerini yerinde incelemek amacıyla Diyarbakır Kampüs Cezaevleri, Elazığ Kampüs Cezaevleri, Erzincan T Tipi ve L Tipi Cezaevleri, Erzincan Kadın Cezaevi, Erzincan Yüksek Güvenlikli Cezaevi, Erzurum Dumlu 1 ve 2 No'lu Cezaevleri, Erzurum Oltu T Tipi Cezaevi, Erzurum H Tipi Cezaevi ve Malatya Akçadağ T Tipi Cezaevleri olmak üzere toplam 20 cezaevine 40'tan fazla ziyaret gerçekleştirildi. Bu ziyaretler sonucunda hazırlanan raporda, hapishanelerdeki tecrit sistemiyle derinleşen sorunlara dikkat çekildi.
"Hak ihlalleri son bulmalı"
Basın açıklamasında, Türkiye'deki cezaevlerinde yaşanan insan hakları ihlâllerinin sonlandırılması ve ağırlaşan infaz koşullarının düzeltilmesi talep edildi. İmralı Yüksek Güvenlikli Kapalı Ceza İnfaz Kurumu'nda tutulan Abdullah Öcalan, Ömer Hayri Konar, Hamili Yıldırım ve Veysi Aktaş üzerindeki tecrit koşullarına son verilerek aile ve avukat görüşmelerinin sağlanması istendi.
Kürt meselesine demokratik çözüm talebiyle cezaevlerindeki siyasi tutuklular tarafından başlatılan açlık grevi ve diğer protesto eylemlerinin hapishane idareleri tarafından sürgün, disiplin cezaları ve fiziki saldırılarla sınırlandırıldığı belirtildi.
"Hasta mahpuslar serbest bırakılsın"
Ağır hasta tutukluların yaşamlarını tek başına idame ettiremedikleri için serbest bırakılarak infazlarının ertelenmesi gerektiği vurgulandı. Hasta tutukluların hastane sevklerinde yaşadıkları sorunlara ve insanlık onuruyla bağdaşmayan uygulamalara son verilmesi çağrısı yapıldı.
"Temel ihtiyaçlar karşılanmıyor"
Cezaevlerinde su sıkıntısı başta olmak üzere temel ihtiyaçların karşılanamadığı, hijyen ve sağlık koşullarının yetersiz olduğu ifade edildi. Mahpusların yeterli ve sağlıklı beslenme hakkının sağlanması gerektiği belirtildi.
"İşkence ve kötü muameleye son verilsin"
Açıklamada, mahpuslara yönelik işkence ve kötü muamele uygulamalarının derhal son bulması ve hukuka aykırı fiiller gerçekleştiren kamu görevlileri hakkında etkin soruşturma mekanizmalarının işletilmesi istendi.
Bağımsız denetim mekanizmaları talebi
İnsan hakları kuruluşları, Türkiye'nin taraf olduğu uluslararası sözleşmeler gereği "bağımsız" ulusal denetim mekanizmalarının oluşturulması için hükümete çağrıda bulundu. İşkence ve kötü muamele iddialarının etkin bir şekilde incelenmesi ve cezaevlerindeki hak ihlâllerinin önlenmesi için gerekli adımların atılması gerektiği vurgulandı.
Sorunların çözümü için öneriler sunuldu
Açıklamada, cezaevlerindeki hak ihlâllerinin son bulması için şu öneriler sıralandı:
Mahpus Haklarına Saygı: Cezaevi idarelerinin ve personelinin, mahpusların temel haklarına saygı göstermesi ve hukuka aykırı uygulamalardan vazgeçmesi,
Etkin Soruşturma: Hukuka aykırı tutum ve davranışta bulunan görevliler hakkında etkin soruşturma mekanizmalarının işletilmesi,
Sağlık Haklarının Sağlanması: Hasta tutukluların sağlık hizmetlerine erişimlerinin engellenmemesi ve uygun koşullarda tedavi görmelerinin sağlanması,
Temel İhtiyaçların Karşılanması: Su, hijyen ve beslenme gibi temel ihtiyaçların eksiksiz olarak karşılanması,
İnsan Onuruna Uygun Muamele: Mahpuslara ve ziyaretçilerine insan onuruna yaraşır muamelede bulunulması, onur kırıcı arama ve uygulamalardan vazgeçilmesi,
Sosyal Hakların Sağlanması: Mahpusların sosyalleşebilmeleri için ortak alan faaliyetlerine erişimlerinin engellenmemesi.
İnsan hakları kuruluşları, cezaevlerindeki mevcut sorunların çözümü ve mahpusların haklarının korunması için yetkilileri göreve davet etti.
Raporun tamamını okumak için tıklayın.
