İngiltere'de 'Başbakanlık'ta Covid kurallarına uyulmadı' tartışması büyüyor: Boris Johnson'ın basın danışmanı da hedefte

İngiltere'de hükümet geçen yıl Aralık ayında ülkede çok sıkı kapatma kuralları ilan etmiş ve herkesten Noel ve Yılbaşı partilerini iptal etmesini istemişti. O dönemde Başbakanlık'ta kalabalık partiler yapıldığı iddialarına her gün yenileri ekleniyor. Suçlamaların odağında bu kez Johnson'ın basın danışmanı Jack Doyle var.

Jack Doyle'un 18 Aralık 2020'de, koronavirüs vaka sayısının endişe verici düzeylere ulaşması üzerine konulan sosyal mesafe yasakları ve kapatma kuralları başladığında, Başbakanlık'ta verilen bir Noel partisinde konuşma yaptığı ve ödüller dağıttığı anlaşılıyor.

İki gün önce yine geçen yıl hükümetin kendi kurallarını çiğnediği tartışmasında ismi öne çıkan Başbakan Johnson'ın eski basın danışmanının istifasını açıklamasından sonra Doyle'un konumu da tartışmalı hale geldi ancak Başbakan bugün danışmanının arkasında olduğunu söyleyerek destek verdi.

BBC'ye konuşan kaynaklar, o sırada İletişim Başkan Yardımcısı olan Jack Doyle'un konuşma yaptığı partide 20-30 kişinin bulunduğunu söylüyor.

Başbakanlık'tan yapılan son açıklamada "Devam eden bir soruşturma var ve bu sürdüğü müddetçe konuyla ilgili yorum yapmayacağız" denildi.

Sözü edilen parti, başbakanlık ve hükümet mensuplarının katıldığı söylenen ve İngiltere'nin en kıdemli bürokratı Simon Case tarafından Covid kurallarını ihlal edip etmediği soruşturulan üç etkinlikten biri.

Bu yılki Noel partisi iptal edildi

Bu tartışmalar ve öfkeli tepkiler devam ederken sürerken Başbakanlık'dan bu yılki Noel partisinin iptal edildiği açıklandı.

Fakat Başbakan Boris Johnson geçen yıl, Covid yasaklamalarına rağmen düzenlenen partide konuşma yaptığı anlaşılan basın danışmanına güveninin tam olduğunu açıklayarak destek verdi.

Eleştirilerinin dozunu sertleştiren İşçi Partisi lideri Keir Starmer ise, Boris Johnson'un kamuoyunun güvenini kaybettiğini artık başbakanlık yapamayacaını söylüyor.

İşçi Partisi: Soruşturma göstermelik

İşçi Partisi Genel Başkan Yardımcısı Angela Rayner, partiye bizzat başbakanın basın danışmanının katılmasının ve danışmanın partide konuşma yapmasının, açılan soruşturmanın göstermelik olduğunu ortaya çıkardığını söyledi.

Öte yandan BBC'nin edindiği bilgilere göre, Başbakan'ın etik davranış ölçütleri danışmanı Lord Christopher Geidt, geçen yıl tartışma yaratan Başbakanlık Konutu'nun yeniden dekore edilmesi sırasında yapılan harcamaların karşılanma biçimi konusunda Yüksek Seçim Komisyonu tarafından hazırlanan raporun içeriğinden memnun değil.

Ana muhafetteki İşçi Partisi rapora göre, Başbakan'ın bu yılın başında soruşturma yürüten Lord Geidt'e yalan söylediğini kaydediyor ama konunun yeniden soruşturulmasını istiyor.

Komisyon geçen hafta iktidardaki Muhafazakar Parti'yi "yapılan bir bağışı doğru bildirmediği" gerekçesiyle 17 bin 800 sterlin para cezasına çarptırmıştı. Bahsi geçen ve bir iş insanı tarafından yapılan bağışın bir kısmının Boris Johnson ve eşinin kaldığı Başbakanlık dairesinin yenilenmesinde kullanıldığı anlaşılmıştı.

Hükümet kendi kurallarını çiğnedi mi?

Başbakanlık basın danışmanınının geçen kuralları ihlal eden bir Noel partisinde konuşma yaptığının ortaya çıkmasıyla, son birkaç gündür muhalefetin ağır suçlamalarıyla karşı karşıya gelen hükümet üzerindeki baskı iyice arttı.

Jack Doyle hakkındaki haber ilk olarak ITV Televizyonu'nda yayımlandı.

Doyle'un 18 Aralık 2020'de konuşma yapıp çalışanlara bazı ödüller de dağıttığı anlaşılan parti, hükümetin başkent Londra'yı da "3. bölge" ilan etmesi yani Londralıların aynı evde yaşamadıkları kişilerle iç mekanlarda buluşmasının yasaklanmasından iki gün sonra yapılmıştı.

Başbakanlık böylesi bir partinin o gün geçerli Covid yasaklamaları ve kurallarına nasıl uygun olabileceği yolundaki soruları, derinleşen ve yoğunlaşan tartışmalara rağmen yanıtlamayı günlerce reddetti.

Çarşamba günü Avam Kamarası'nda milletvekillerinin sorularını yanıtlayan Başbakan Johnson, o gün parti verilmediği ve hiç bir Covid kuralının ihlal edilmediği konusunda kendisine defalarca teminat verildiğini söyledi.

• Boris Johnson, İngiltere'de başbakanlık çalışanlarının 'Noel partisi' iddialarıyla dalga geçtikleri video nedeniyle özür diledi
• İngiltere'de zorunlu otel karantinası davası temyizde: 'Hapsediliyor ve faturasını ödüyoruz'
• İngiltere'de Omicron önlemleri: Evden çalışma, Covid pasaportu, maske

Hükümetin önde gelen isimleri BBC'ye söz konusu etkinliğin bir parti değil bir "toplantı" olduğunu ve katılanların koronavirüsle mücadele konusunu tartıştıklarını söyledi.

Hatta Muhafazakar Parti Grup Başkanvekili Mark Spencer "Başbakanlık çok çok büyük bir bina, gerçekten yüzler ve yüzlerce ofis ve odası var. Bu bunalarda neler olduğunu bir kişi bilemez. Dev binalar bunlar" dedi.

22 Aralık 2020'de, partilerle ilgili eleştirilerle dalga geçilen bir sahte basın toplantısına katıldığı video görüntüleriyle ortaya çıkan Boris Johnson'un eski basın danışmanı Allegra Stratton, Çarşamba günü gözyaşları içerisinde özür dileyerek istifa etmişti.

Johnson da videonun ortaya çıkmasından sonra, görüntülerin kendisini öfkelendirdiğini ve Noel döneminde kuralların ihlal edilip edilmediğinin araştırılması için soruşturma talimatı verdiğini söylemişti.

18 Aralık'daki partiyi soruşturan kıdemli bürokrat Simon Case bunun dışında yine geçen yıl 10 Aralık ve 27 Kasım tarihlerinde yapılan iki başka partiyi de inceleyecek.

Eğer iddiaların geçerli olduğu görüşüne varılırsa soruşturma genişletilebilir.

Başbakan Johnson bu hafta Omicron varyantı nedeniyle yeni daha sıkı Covid önlemleri açıklayarak sadece muhalefetin değil partisinin milletvekillerinin de öfkesini üzerine çekti.

Muhafazakar Parti'den onlarca milletvekili gelecek hafta Avam Kamarası'nda yapılacak oylama öncesinde yeni açıklanan önlemler özellikle de gece kulüpleri ve büyük toplantılara getirilen kısıtlamalara tepki gösterdi.

Başbakan'ın basın danışmanının partiye katılmış olması neden önemli?

Laura Kuenssberg, BBC Politika Editörü

Parlamento'da konuştuğumuz kaynaklar Jack Doyle'un artık görevde kalıp kalamayacağını sorguluyor.

Bu kısmen, son bir hafta içinde başbakanlık basın dairesinin geçen yıl düzenlenen Noel partileriyle ilgili iddiaları yalanlaması ve ne olup ne olmadığını açıklamayı reddetmesinden kaynaklanıyor

Bakanlar ve Başbakan şu anda Kafkaesk bir imkansızlık kıskacında sıkışmış durumda. Bir yandan hiç bir kuralın ihlal edilmediğinden emin olduklarını, ama aynı zamanda da tam olarak ne olup ne olmadığını da bilmediklerini söylüyorlar.

Eğer ne olup ne olmadığını bilmiyorlardıysa, o zaman hiç bir kuralın ihlal edilmediğinden nasıl emin olabiliyorlar?

Ve eğer çok sayıda kaynak, söz konusu buluşmaya onlarca kişinin katıldığını ve Başbakanlık çalışanı olmayan kişilerin de davet edildiğini söylüyorlarsa o zaman bu etkinlik nasıl olur da başbakanlığın ifadeleriyle "Covid önlemleri alınmış bir ofiste bir masa etrafında bir kaç kadeh bir şeyler içilmesi" olarak tanımlanabilir?