IMF'nin gelir idaresinin özerk olması yönündeki taleplerinin yanı sıra, vergi mükelleflerine harcamalarının kaynağının sorulması ve belediye gelirlerinin kısılması ile ilgili istekleri var. Başbakan Tayyip Erdoğan, IMF ile Türkiye arasındaki stand-by pazarlıklarının düğümlendiği üç konuyu açıkladı.
Erdoğan, Gelir İdaresi'nin özerk kuruma dönüştürülmesi, mükelleflere 'nereden buldun' sorgulaması yapılması talepleri ile yerel yönetimlerin gelirini artıran yasal düzenlemenin iptali beklentisini karşılamalarının mümkün olmadığını söyledi.
Mardin mitingi dönüşü uçakta Sabah gazetisine konuşan Erdoğan, "IMF'den yeni bir perspektif beklendiği söylendi. Anlaşmanın seçim sonrasına kalacağı yorumları yapılıyor. Tıkanıklık yaşanan konular neler?" sorusuna şu yanıtı verdi:
"Seçimden önce, seçimden sonra... Bu noktadaki ilkelerimizde değişim söz konusu değil. Türkiye'nin çıkarına olacak bir IMF sözleşmesi önümüze gelirse imzalarız. Türkiye'nin çıkarına olmayacak IMF anlaşmasını imzalamayız. Gelir İdaresi'ni özerk kurum hale getirmemizi istiyorlar. Böyle bir şey mümkün değil."
Varlık barışı bozulur
Gelir İdaresi'nin reforme edilmesi, 4 ayrı denetim mekanizmasını bir araya getirmek için çalışma yaptıklarını kaydeden Erdoğan, diğer iki talebi şöyle açıkladı: "Daha önce olduğu gibi sayın (Zekeriya) Temizel dönemindeki gibi 'Nereden buldun'u?' kamufle ederek sormak istiyorlar. Çıkardığımız Varlık Barışı Kanunu ile kayıt dışını kayda alalım istiyoruz. Bunu getirdiğiniz zaman bu ülkede kimse kayıt dışını kayıt altına aldırmaz. 'Benim başıma nerden buldun çıkacak' diye buna girmez. Yerel yönetimlerle ilgili gelirleri artırmaya yönelik kanun var. 'Bunu geri alın' diyorlar. Geri alamayız. Yerel yönetimler merkezi yönetimin büyük bir sıkıntısını elinden alıyor. Yerel yönetimlerin gelirlerinin artırılması onlara ekstra bir şey sağlıyor değil tam tersine onların altyapı hizmetlerini yapması ile merkezi yönetimin yükü azalıyor."
IMF'nin üç kritik talebi
Gelir idaresi özerk olsun
IMF, Gelir İdaresi Başkanlığı'nın, Merkez Bankası benzeri, özel bütçesi olan, siyasetten bağımsız kuruma dönüştürülmesini öneriyor. Maliye Bakanlığı'nda Gelir Politikaları Genel Müdürlüğü kurulduğuna işaret ediyor. Denetimin etkinleştirilmesini talep ediyor.
'Nereden buldun'u sorun
IMF, krizin vergi gelirlerini azaltacağını, bu koşullarda ilave vergi koymanın mümkün olmadığını görüyor. Bu yüzden vergi tabanını genişletecek otokontrol mekanizması ile mükellefe harcamasını vergisi ödenmiş kazançla yapıp yapmadığının sorulmasını istiyor.
Belediye musluklarını kısın
IMF, merkezi yönetim bütçesinden yerel yönetimlere ilave kaynak aktarımına itiraz ediyor. Bütçe gelirlerini aşındıran bu yasa uygulaması yerine İl Özel İdaresi ve Belediye Gelirleri yasasının çıkarılmasını, mahalli giderlerin bölgede yaşayanlarca karşılanmasını öneriyor.
Erdoğan neden 'hayır' diyor?
- IMF'nin Gelir İdaresi Başkanlığı'nın, Merkez Bankası benzeri, özel bütçesi olan, bağımsız kuruma dönüştürülmesini önerisine vergi denetimi yetkisini tek başına bürokratlara bırakmak istemeyen hükümet karşı çıkıyor.
- IMF vergi tabanını genişletecek otokontrol mekanizmaları istiyor hükümet ise dış kaynağın kesildiği, gelirlerin azaldığı bir dönemde sermayeyi ürkütecek talebe karşı duruyor.
- IMF'nin mahalli giderlerin o bölgede yaşayanlarca karşılanması talebi karşısında hükümet belediyelerin esasen merkezi yönetimin yükünü aldığını düşünüyor ve IMF talebine "evet" demiyor.
