Dünyanın ilk sıtma aşısı 2018 yılında Afrika ülkelerinden Gana, Kenya ve Malavi'de denenecek.
RTS,S aşısı sivrisinek ısırıklarıyla yayılan sıtma parazitine karşı bağışıklık sistemini eğitiyor.
Dünya Sağlık Örgütü (WHO) aşının on binlerce insanın hayatını kurtaracağını açıkladı.
Aşı toplam dört doz uygulanacak. Bunlardan ilk üçü üst üste her ay, sonuncusu da 18 ay sonra yapılacak.
Ancak dünyanın en yoksul ülkelerinde aşının uygulanmasına yönelik kuşkular bulunuyor.
Sıtma aşısı deneme süresi boyunca sıkı denetim altındaki kliniklerde uygulandı. Bu nedenle de sağlık hizmetine erişimin sınırlı olduğu gerçek dünyada uygulama konusunda ne gibi sıkıntıların ortaya çıkabileceği henüz bilinmiyor.
Bu nedenle WHO sıtma aşısı programının bütünüyle uygulanıp uygulanmadığını görmek için üç Afrika ülkesinde deneme süreci başlatıyor. Aynı zamanda aşının verimliliği ve güvenilir olup olmadığı da test edilecek.
WHO'nun Afrika bölgesel direktörü Dr. Matshidiso Moeti, "Sıtma aşısı umudu harika bir haber. Deneme programında elde edilecek bilgiler aşının daha geniş kullanımı hakkındaki kararlar konusunda bize bilgi verecek" dedi.
Moeti, "Mevcut sıtma tedavilerinin yanı sıra bu aşı Afrika'da 10 binlerce kişinin hayatını kurtarma potansiyeline sahip" diye konuştu.
Aşının deneme programına 5-17 aylık 750 bin bebek katılacak. Bu bebeklerin yarısına sonuçları gözlemlemek için sıtma aşısı yapılması planlanıyor.
Bu yaş grubundaki çocuklarda, her 10 kişiden dördünde görülen sıtmanın engellenmesi için dört doz aşı uygulanacak.
Aşı, ciddi sıtma vakalarını üçte bir düşürüyor ve hastane tedavisi ve kan nakli gereken çocuk sayısını da azaltıyor.
Ancak aşının dördüncü dozu olmadan sağladığı faydalar da oldukça düşük.
Gana, Kenya ve Malavi'nin seçilme nedeni bu ülkelerin sıtmayla mücadele için ciddi programlar yürütmesi. Buna karşın bu ülkelerde sıtma vakaları hala çok yüksek.
Her ülke kendi aşı programını belirleyecek ancak yüksek risk bölgelerine öncelik verilmesi planlanıyor.
Bu alanda büyük ilerleme sağlanmasına karşın her yıl 212 milyon sıtma vakası yaşanıyor ve 429 bin kişinin ölümüyle sonuçlanıyor.
Sıtmanın en çok görüldüğü kıta olan Afrika'da ölümlerin çoğunu çocuk ölümleri oluşturuyor.
Sıtma aşısı deneme programının fonu Gavi, Vaccine Alliance, Aids, Tüberküloz ve Sıtmayla Mücadele Küresel Fonu, WHO ve GSK gibi kuruluşlar tarafından karşılanıyor.
Gavi'nin üst düzey yöneticisi Dr. Seth Berkley, "Dünyanın ilk sıtma aşısı 30 yıldır üzerinde çalışılan gerçek bir başarı. Sıtma dünyanın en yoksul ülkeleri üzerinde binlerce insanın hayatını alan ve ekonomik gerilemeye neden olan büyük bir yük. Bu aşılar bu yükün azaltılması için çok önemli" dedi.
