İlk dinozor beyni bulundu

Bilim insanları bir dinozora ait fosilleşmiş beyin dokusu bulmayı başardı.

Dinozorların fizyolojileri hakkında sahip olduğumuz bilgi ile kafalarının içinde neler oluyora dair sahip olduklarımız arasında, tarif edilemez mesafeler bulunuyor. Zira 66 milyon yıl önce soyu tikenmiş bu canlılardan herhangi bir yumuşak doku örneğinin günümüze ulaşması çok zorken, ulaşan varsa onun bulunması daha zordu; düne kadar.

Aslında bu küçük kahverengi doku, bir fosil avcısı tarafından Sussex’te (İngiltere) bulunmuş, ne olduğu anlaşılana kadar da on yıldan uzun süre saklı kalmış. Peki beyin dokusu gibi saatler içinde bozulmaya başlayan bir doku, günümüze kadar nasıl korunmuş?

Doğa beynin turşusunu kurmuş

Cambridge Üniversitesi’nde çalışan ve araştırmanın yazarlarından bilimci David Norman durumu şöyle açıklıyor: “Tahminlerimize göre dokunun sahibi olan dinozor ya suyun içinde ya da çok yakınında öldü ve kafası kısmen suyun dip çökeltisi içine gömüldü. Suyun içindeki oksijen miktarı çok düşük ve ortam da oldukça asidik olduğu için beyin yumuşak dokusu korunmuş ve vücudun kalanı çökeltiye tamamen batmadan önce de vücuttan ayrılmış olmalı.” Buradan anladığımız; doğa ana milyonlarca yıl önce bir dinozorun beyninin direkt turşusunu kurmuş ve çakıl taşı büyüklüğünde de olsa bu dokunun bize ulaşmasına imkan sağlamış.

Tarayıcı elektron mikroskobu (SEM) ile gerçekleştirilen detaylı taramalar ve görüntülemeler sonucu ekip; beyin omurilik zarı, kollajen iplikleri ve kan damarlarını tespit edebilirken, beyin korteksine ait olabileceğini düşündükleri yapıları da fark etmişler.

Ekip kalıntının Iguanodon adlı 133 milyon yıl önce yaşamış otobur ve büyük gövdeli bir dinozor türüne yakın bir tür olduğunu düşünüyor. Fosilleşmiş beyin dokusunun içinde gözlemlenebilen dokular ve yapı, dinozorların yaşayan en yakın akrabaları kuşlar ve timsahlarla benzerlik gösteriyor.