İnsan Hakları Derneği (İHD) 2020 yılında meydana gelen cezaevlerindeki hak ihlâllerine dair raporunu yayımladı.
2020 Yılı Hapishaneler Raporu'na göre, aynı yıl içerisinde toplam 1182 tutuklu işkence ve kötü muamele, sağlık, iletişim ve bilgiye erişim gibi nedenlerle derneğe hak ihlâli başvurusu yaptı.
352 sayfalık raporda, geçen yıl bu konuların yanı sıra Covid-19 salgını ile ilgili olarak yaşanan hak ihlâlleri sonucu da çok sayıda başvuru yapıldığı kaydedildi.
'276 bin tutuklu ile en yoğun dönem'
Cezaevlerinde kapasitenin üzerinde tutuklunun olduğu belirtilen raporda, "Türkiye hapishaneleri mahpus sayısı bakımından tarihinin en yoğun dönemini yaşamakta ve bu durum yoğun hak ihlâllerini de beraberinde getirmektedir" denildi.
Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü'nün resmi rakamlarına göre 28 Şubat 2021 itibarıyla hapishanelerde toplam 276.438 tutuklu bulunuyor. Bu sayıya, Covid-19 tedbirleri kapsamında cezasının infazı durdurulan tutuklular da dahil.
17 kişi Covid nedeniyle yaşamını yitirdi
İHD'nin raporunda, salgın döneminde cezaevlerinde toplam 17 kişinin koronavirüs nedeniyle yaşamını yitirdiği belirtiliyor.
Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü'nün 18 Şubat'ta yaptığı açıklamasında ise şu bilgilere yer veriliyor:
"Cumhuriyet Başsavcılıklardan alınan bilgilere göre; Kovid-19 salgınının ülkemizde etkili olduğu 14 Mart 2020 tarihinden bu yana hayatlarını kaybeden 19 tutuklu/hükümlünün kronik rahatsızlıkları (diyabet, hipertansiyon, tüberküloz, KOAH, astım, böbrek yetmezliği, beyin kanaması, göğüs hastalıkları) nedeniyle salgın öncesinde veya salgın sırasında hastanelerde tedavi edildikleri, 9 hükümlünün ise Kovid-19 virüsüne bağlı olarak bağışıklık sistemlerinde gelişen komplikasyonlar sebebi ile vefat ettiği tespit edilmiştir."
20 farklı hapishaneden 489 tutuklunun Covid-19'a yakalandığına dair İHD'ye başvuru yaptığı rapordaki bir diğer bilgi.
İHD, koronavirüs belirtisi gösterenlerin "muayene ve tedavi taleplerinin karşılanmadığı ya da geç cevap verildiğine" ilişkin çok sayıda başvuru aldıklarını belirtiyor.
Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü'nden yapılan açıklamada, 18 Şubat'a kadar hapishanelerde toplam 240 Covid-19 vakası görüldüğü kaydedilmişti.
Hasta mahpusların tedavileri 'ciddi aksamalara uğradı'
İHD'nin raporunda ayrıca Covid-19 ile mücadele kapsamında alınan tedbirler nedeniyle hasta tutuklu ve hükümlülerin düzenli kontrol ve tedavilerinin salgın döneminde "ciddi aksamalara uğradığı" belirtiliyor.
Rapora göre Türkiye'de hapishanelerde 604'ü ağır olmak üzere toplam 1605 hasta tutuklu bulunuyor.
Raporda, "hapishanelerde bulunan ağır hasta mahpusların tümünün tam teşekkülü herhangi bir hastane raporuna istinaden derhal salıverilmeleri" çağrısında bulunuluyor.
Raporda, cezaevlerinde yaşanan temel sağlık sorunları arasında, "aşırı kalabalık koğuşlar, revire geç çıkarılma, revirlerde her zaman doktor olmaması, hastane sevklerinin ya geç yapılması ya da hiç yapılamaması, ağır hastaların hastalıklarının son dönemlerinde dahi tahliye edilmemesi, ısıtılmayan ve havalandırılmayan koğuşlar, temiz suya erişim" sıralandı.
'18 kişi ile ilgili intihar iddiası bulunuyor'
Raporda, Türkiye'deki hapishanelerde 2020 yılı başından bu yana en az 60 tutuklu ve hükümlünün yaşamını yitirdiği, 18 kişi ile ilgili ise intihar iddiasının bulunduğu kaydediliyor.
Bunların önlenmesi için "tedbir alınması, sağlığa erişim hakkı sağlanması, kişilerin bedensel psikolojik bütünlüklerinin korunması için insan onuruna yakışır tüm koşulların eksiksiz sağlanması" çağrısı yapılıyor.
İHD, 2020 yılında en az 174 kişinin hapishanelerde çıplak aramaya ya da bu uygulamaya direndiği için fiziksel şiddete maruz kaldığının tespit edildiğini de belirtti.
İHD, hak ihlâllerinin ortadan kaldırılması amacıyla 2020 yılı içerisinde iki kez Adalet Bakanlığı ile iki kez de Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü ile görüştüklerini kaydetti.
Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü'nün verilerine göre Türkiye'de 10 Mart 2021 itibarıyla 267 kapalı ceza infaz kurumu, 780 müstakil açık ceza infaz kurumu, 4 çocuk eğitimevi, 9 kadın kapalı, 7 kadın açık, 7 çocuk kapalı ceza infaz kurumu olmak üzere toplam 374 ceza infaz kurumu bulunuyor.
