İçişleri Bakanlığı, Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü arşivinde bulunan ve tarihi değer taşıyan nüfus kayıtlarının elektronik ortama aktarılarak koruma altına alınması için Dijital Arşiv Projesi’ni (DAP) başlattı. Proje kapsamında üç yıl içeresinde 320 milyon sayfadan oluşan belge taranarak dijital arşive aktarılacak.
Bu sayede mahkemelerden miras, tespit davaları nedeniyle istenilen kayıtlara daha hızlı ve kolay ulaşabilecek.
Nüfus hafızasına sahip çıkılmasını sağlamak için Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü tarafından DAP başlatıldı. Proje kapsamında 78 il ve ilçe nüfus müdürlüğünde bulunan nüfus ve vukuat defterleri ile dayanak belgeleri Ankara’ya getirilerek, Bakanlık bünyesinde oluşturulan nüfus arşivine alındı.
Yine, İstanbul, İzmir, Mersin il ve ilçe nüfus müdürlüklerinde bırakılan aile kütükleri ve vukuat defterleri de nüfus arşivine getirtilerek koruma altına alındı.
320 milyon sayfa belge dijitale aktarılacak
Koruma altına alınan ve tarihi değer taşıyan belgeler Ocak 2018'den itibaren dijital arşive aktarılmaya başlandı. 3 yıl içinde 320 milyon sayfadan oluşan belgeyi dijital arşive aktarmayı planlayan Bakanlık, projenin başladığı günden bugüne kadar ise 100 milyon sayfalık belgeyi elektronik ortama aktardı.
Belgelerin dijital ortama aktarılmasıyla Bakanlık; hizmet kalitesinin ve hızının artırılması, belgenin yok olmasından doğacak vatandaş mağduriyetinin önlenmesi, aşınma ve yıpranmaların azaltılması, olası bir afet durumunda ağır hasar almadan ya da tamamen yok olmadan önce sayısallaştırılarak kopyalarının çıkarılmasını amaçlıyor.
Bu sayede mahkemelerden veraset, tespit, aile bağlarının kurulması, nüfus kayıtlarının düzeltilmesi gibi olaylar nedeniyle açılan davalarda istenilen kayıtlara daha hızlı ve kolay ulaşılabilirken, vatandaş memnuniyeti artacak ve vatandaş hakları korunacak. Ayrıca günümüze kadar gelebilen kadim nüfus kayıtları elektronik ortamda yıllarca güvenli şekilde saklanacak, gelecek yıllara ve nesillere aktarılacak.
Nüfus yazımı
Osmanlı Devleti II. Mahmut döneminde 1831 yılında yapılan ilk genel nüfus yazımında erkek nüfus kayıt altına alınmıştır. 1882 yılında ilk defa kadın ve erkekler nüfusa kayıt edilmiştir. Bu kayıtların yazıldığı yüksek kalite ipek kâğıt defterler, günümüzde “Atik Nüfus Defteri” olarak adlandırılmaktadır.
II. Abdülhamit döneminde 1904 yılında Genel Nüfus Yazımı ile kadın ve erkeklerin yazıldığı esas nüfus defterleri, güncel aile kütüklerinin ve Merkezi Nüfus İdaresi Sisteminin (MERNİS) temelini oluşturmaktadır.
