Avrupa Birliği'ne verilecek 3. Ulusal Program taslağı son şeklini alıyor. Önceki gün Bakanlar Kurulu'nda görüşülen taslak, giriş, siyasi kriterler, ekonomik kriterler ve üyelikle ilgili yükümlülükler başlıklarıyla dört bölümden oluşuyor. Dört yıl içinde AB ile ilgili yapılacakların yer aldığı taslak için, 131 yasa değişikliği yapılması gerekiyor. Bir kısım siyasi kriterlerle ilgili olarak da anayasa değişiklikleri yapılacak.
Avrupa Birliği 3. Ulusal Program taslağında ’siyasi kriterler’ hedefinde, önümüzdeki 4 yılda gerçekleştirilecek düzenlemeler arasında önemli değişiklikler öngörülüyor. TSK’nın iç güvenlikle ilgili durumu gözden geçirilirken, sivil iradenin güçlendirileceği belirtiliyor. Ulusal Program’da yer alan başlıklardan bazıları şöyle:
MGK danışma organı: Milli Güvenlik Kurulu’nun danışma organı olma niteliği, Anayasa ve ilgili yasa değişiklikleriyle yeniden tanımlanmıştır. Gerçekleştirilen bu reformların etkin şekilde uygulanmasının sağlanmasına devam edilecektir.
Askeri harcamaya denetim
Anayasa’nın 160. maddesindeki değişiklik doğrultusunda, TSK’nın harcamaları Sayıştay tarafından yapılmaya devam edilecektir ve kalan teknik düzenlemelerin tamamıyla yerine getirilmesi amacıyla yeni Sayıştay Kanunu’nda bir madde yer alacaktır. Yapılacak düzenlemeler ile askeri mahkemelerin görev ve yetkilerinin demokratik hukuk devletinin gerektirdiği ölçüler çerçevesinde tanımlanmasına devam edilecektir.
İç güvenlikte sivil irade
İç güvenlik hizmeti, sivil iradenin belirleyeceği politikalar doğrultusunda ve yine onun denetim ve gözetiminde, ’hukukun üstünlüğü’ve ’insan hak ve hürriyetleri’çerçevesinde, kolluk kuvvetlerinin profesyonel ve uzmanlaşmış birimleri tarafından yerine getirilecektir. Bu kapsamda, iç güvenlik yönetiminin koordinasyonunu ve sivil idarenin iç güvenlikle ilgili görev, yetki ve sorumluluklarını etkin olarak yerine getirmesini güçleştiren mevzuat hükümleri ve uygulamaları değiştirilecektir.
Yargı işlevleşecek
Hakimler Savcılar Yüksek Kurulu, objektiflik, tarafsızlık, şeffaflık ve hesap verebilirlik temelinde geniş tabanlı temsil esasına göre yeniden yapılandırılacak ve Kurul kararlarına karşı etkili bir itiraz mekanizması oluşturulacaktır. Adli Yargı’da istinaf mahkemeleri faaliyete geçirilecek ve İdari Yargı’da istinaf mahkemelerinin kurulması ve faaliyete geçirilmesi çalışmaları sürdürülecektir. Yargı’nın işlevselliği ve verimliliğinin arttırılmasına yönelik olarak gerekli altyapı çalışmalarına hız verilmiştir. Bu bağlamda, yeni mahkemelerin kurulması ve faaliyete geçirilmesi birbirine yakın adliyelerin birleştirilmesi ihtisas mahkemelerinin yaygınlaştırılması Adli Tıp Kurumu’nun güçlendirilmesi hakim, savcı ve yargı çalışanı sayısının yeterli seviyeye getirilmesiyle, fiziki ve teknolojik altyapının güçlendirilmesine ilişkin çalışmalar hızla devam etmektedir. Adalet Bakanlığı’nca “Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu Tasarısı” hazırlanmıştır. Yargı mensupları için etik kurallar belirlenecektir.
İHAM kararları
1 Ocak 2006 tarihinden itibaren yürürlüğe giren çeşitli konulardaki Adalet Bakanlığı genelgeleriyle, gerek AİHS’ye ve İHAM kararlarına, gerek Anayasamızın 90. Maddesi’ne atıflar yapılmıştır. Ayrıca, 20 Ocak 2006 tarihinde yürürlüğe giren “Yazılı ve Görsel Basınla İlgili Uygulamalar” başlıklı genelgeyle, temel hak ve hürriyetlerin en önemlilerinden biri olan ifade ve düşünce özgürlüğü kapsamında yapılan inceleme ve soruşturmalarda İHAM kararları da dikkate alınarak, yapılan düşünce açıklamalarının eleştiri sınırları içinde kalıp kalmadığının titizlikle değerlendirilmesi konusunda gereken dikkat ve özenin gösterilmesi talep edilmiştir.
Sendikal haklar
AB standartlarına ve ilgili ILO sözleşmelerine uyumlu bir şekilde sendikaların kurulması, grev ve lokavt ile toplu iş sözleşmesi haklarına yönelik tüm sendikal hakların gözetilmesine yönelik çalışmalara devam edilecektir.
Kadın hakları
Kadınların eğitimi, işgücü, siyasi ve sosyal hayata katılımları da dahil olmak üzere toplumdaki statüsü daha da güçlendirilecektir.
