İngiltere’de HPV aşısı uygulanan gençler üzerinde yapılan bir araştırma, aşının rahim ağzı kanseri vakalarını yüzde 90 oranında azalttığını gösteriyor.
Bilim insanları, aşının, yakın gelecekte bu hastalığı ortadan kaldırabilecek denli işe yaradığını kaydediyor.
Yapılan çalışma, aşının en fazla 12 - 13 yaşlarındaki gençlere uygulandığında koruma sağladığını gösteriyor.
Aşı ayrıca, papilloma virüsü (HPV) enfeksiyonlarını da önleyerek genital siğillere karşı da koruma sağlıyor.
Londra’da yaşayan 36 yaşındaki Gem Sofianos, 2015 yılında yapılan bir taramada rahim ağzı kanserine yakalandığını öğrendi.
Onun gençliğinde HPV aşıları mevcut değildi.
Sofianos küçüklüğünde bu aşı var olsa yaptırmaktan çekinmeyeceğini söylüyor ve “Küçük kız kardeşime okulda ilk kez HPV aşısı yapıldı. Onun ve diğerlerinin rahim ağzı kanserine yakalanma olasılığının daha düşük olduğunu bilmek beni rahatlatıyor" diyor.
Gem Sofianos erken teşhis sayesinde kanserden kurtuldu ancak hâlâ düzenli taramalara giriyor.
Genç kadın halen kanser teşhisi sonrası kaynaklı sıkıntılar yaşadığını anlatıyor ve “Umarım bir gün rahim ağzı kanserinin ortadan kaldırıldığı bir dünyada yaşarız" mesajını veriyor.
İngiltere Kanser Araştırmaları kurumunun finanse ettiği ve Londra Queen Mary Üniversitesi'ndeki uzmanlar tarafından yürütülen çalışma, HPV aşının, taramayla birleşmesi durumunda rahim ağzı kanseri vakalarının, istisna haline geleceğini gösteriyor.
Yapılan çalışma, bu hastalığın daha sık görüldüğü düşük gelirli toplum kesimlerinde, daha fazla vakanın engellendiğini de ortaya koydu.
İngiltere’de yayınlanan prestijli tıp araştırmaları dergisi British Medical Journal'da yayınlanan çalışmanın baş araştırmacılarından Profesör Peter Sasieni, HPV aşısının tüm sosyo ekonomik grupların faydasına olduğunu söylüyor.
Sasieni, aşının ücretli yapıldığı dönemlere atıfla şunları söylüyor:
“Tarihsel olarak rahim ağzı kanseri, sağlık eşitsizliği ile diğer bütün kanser türlerinden daha fazla eşleştiriliyordu. HPV aşısının yüksek risk gruplarına ulaşamayacağı endişesi vardı.
"Bu sonuçlar, dar gelirli toplum kesimlerine de aşıyı ulaştırma konusunda okul temelli yapılan çalışmanın büyük başarısını ortaya koyuyor."
Ankara ve İstanbul’da ücretsiz aşı dönemi
Dünyada 100'den fazla ülke HPV aşısını rutin aşılama programına almış durumda.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi 16 Mayıs'tan itibaren ücretsiz HPV aşısı uygulamasına başlayacaklarını duyurdu.
Aşı ilk etapta sosyoekonomik yoksunluk çeken bireylere uygulanacak.
9 – 26 yaş aralığındaki bireylere ücretsiz uygulanacak aşı için belirlenen web adresi üzerinden başvurularak randevu alınabilecek. HPV aşısı alınan randevu sırasına göre uygulanacak.
Ankara Büyükşehir Belediyesi de Mart ayında 30 yaş altı ve sosyal destek alan kadınlara HPV aşı uygulaması başlatmıştı.
Sağlık Bakanlığı da, Ulusal Kanser Tarama Programı uyarınca, 30-65 yaş aralığındaki kadınlara her 5 yılda bir HPV ve Pap Testi uygulandığını belirtiyor.
HPV nedir?
HPV (human papillomavirus) çok yaygın bir virüs grubunun adı.
Rahim ağzı kanseri vajinadan rahme giriş bölgesinde (servikste) gelişiyor.
Rahim ağzı kanseri vakalarının yüzde 99'u cinsel temas yoluyla bulaşan ve son derece yaygın bir virüs olan yüksek riskli HPV ile enfeksiyonla bağlantılı.
HPV enfeksiyonlarının çoğu kendiliğinden düzelip hiçbir belirtiye yol açmasa da, kalıcı enfeksiyon kadınlarda rahim ağzı kanserine neden olabiliyor.
100'den fazla farklı HPV türü var ve enfeksiyonlar genellikle herhangi bir semptoma yol açmıyor ancak bazı türleri siğillere neden olabiliyor. Bunlar elde, ayakta, cinsel organda veya ağız içinde görülebiliyor.
Fakat çoğu durumda insanların vücutları, bu kişiler enfekte olduklarını bile anlamadan virüsü atıyor.
Yüksek risk taşıyan HPV türleri ise kansere yol açabilen anormal doku büyümesine ve başta rahim ağzında olmak üzere genital bölgelerde kansere neden olabiliyor.
Bu virüs, yaşamın ilerleyen dönemlerinde bazı kanserlerin gelişme riskini artırıyor:
- rahim ağzı kanseri
- penis kanseri
- bazı ağız ve boğaz kanserleri
- anüs ve genital bölgelerin bazı kanserleri
Araştırmalar aşının HPV enfeksiyonuna karşı en az 10 yıl koruma sağladığını gösteriyor, uzmanlar ise korumanın daha uzun sürebileceğini düşünüyor.
2020 yılında dünya genelinde tahminen 604 bin kadına rahim ağzı kanseri teşhisi kondu ve yaklaşık 342 bin kadın bu hastalıktan hayatını kaybetti.
Bu ölümlerin yaklaşık yüzde 90'ı düşük ve orta gelirli ülkelerde meydana geldi.
Aşı kaç doz ve öncelikli gruplar hangileri?
HPV aşılarının öncelikli olarak, tüm kız çocuklarına cinsel olarak aktif hale gelmeden önce yapılması gerekiyor.
WHO tavsiyelerine göre, aşı 1 veya 2 doz olarak verilebiliyor.
- 9-14 yaş grubundaki kız çocuklarına 1 ve 2 doz
- 15-20 yaş grubu için 1 veya 2 doz
- 21 yaş üzeri kadınlar için 6 ay arayla 2 doz uygulanması tavsiye ediliyor.
Bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerin ideal olarak 2 veya 3 doz alması gerekiyor.
Bazı ülkeler, HPV'nin toplumdaki yaygınlığını daha da azaltmak ve erkeklerde HPV'nin neden olduğu kanserleri önlemek için erkek çocuklarına da aşı uyguluyor.
WHO'ya göre, aşı ile önümüzdeki 100 yıl içinde 60 milyon rahim ağzı kanseri vakası ve 45 milyon ölüm önlenebilir.
