Politika

Her ilin en az 2 vekil çıkarması mahkemelik oldu

CHP, her ilin en az 2 milletvekili çıkarmasını düzenleyen kanunu, Anayasa Mahkemesi'ne götürdü.

06 Kasım 2009 02:00

CHP, her ilin en az 2 milletvekili çıkarmasını düzenleyen kanunu, "eşit oy ve temsilde adalet ilkesine" aykırı olduğu gerekçesiyle Anayasa Mahkemesi'ne götürdü.

CHP Grup Başkanvekili Hakkı Suha Okay, kanunun, Anayasa'nın 2, 10, 67 ve 80. maddelerine aykırı olduğunu öne sürerek, iptali ve yürürlüğünün durdurulması için Yüksek Mahkemeye başvuruda bulunduklarını bildirdi.

Söz konusu kanun ile ikinci milletvekili çıkaramayan illere ikinci milletvekili verilmesinin düzenlendiğini hatırlatan Okay, değişiklik öncesinde ise nüfusu ne olursa olsun her ile en ez bir milletvekili verildiğini belirtti.

Yapılan değişiklikle her ilin en az iki milletvekili çıkarması ilkesinin getirildiğini anlatan Okay, bu düzenlemenin, seçimlerin, "eşit oy ve temsilde adalet ilkelerinin" ihlali niteliğinde olduğunu kaydetti.

Düzenlemenin, Anayasanın bu ilkeleri düzenleyen maddelerine de aykırı olduğunu öne süren Okay, değişikliğin seçmen iradesinin dışlanması sonucunu doğurduğu, geçerli oylarla seçilen üye sayısı arasında adil bir oranın kurulmasının ortadan kaldırıldığı görüşünü savundu.

Milletvekili Seçim Kanunu'nun milletvekili sayılarının tespitinde zaten adaletsiz bir sistem öngördüğünü ifade eden Okay, yaptığı yazılı açıklamada şu gerekçelere yer verdi:

"Yapılan değişiklik, bu adaletsizliği daha da derinleştirmektedir. Yaklaşık 150 bin nüfusa 1 milletvekili çıkarılması gerekirken, yasal değişiklik öncesi nüfusu 150 binin altında olan illere zaten birer milletvekilliği verilmekteydi. Şimdi yapılan bu düzenleme ile nüfusu yaklaşık 70 bin olan bir ilin 2 milletvekili çıkarması sağlanmaktadır.

Söz konusu değişiklik kamuoyuna, 'Bayburt ilinin çıkaracağı milletvekili sayısının artırılması amacıyla yapılıyor' şeklinde tanıtılmış ve böyle bir algılama yaratılmak istenmiştir. Ancak, Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi sonuçları her yıl yeniden ilan edilmekte ve illerin çıkaracağı milletvekili sayısı bu sonuçlara göre yeniden tespit edilmektedir.

Yapılan yasa değişikliği, TÜİK tarafından ilan edilen illerin 2008 nüfusu baz alındığında, Mersin ilinin çıkaracağı 1 milletvekilinin, Bayburt iline geçmesiyle sonuçlanmaktadır. Ancak nüfusun yılda bir kez olmak üzere her yıl ilan edildiği düşünüldüğünde, değişik ileri ki dönemlerde yalnızca bir ili değil, nüfus hareketlerine göre Bayburt dışında başka illeri de ilgilendirebilecektir. Bu eşitsizlik ve adaletsizliğin yanında, yapılan değişiklik seçim yasaları konusunda sabıkalı olan AKP'ye masa başında yeni seçim oyunları oynama zemini hazırlayacaktır."

Okay, açıklamasında değişiklik siyasi iktidarın tercihleri doğrultusunda yeni illerin kurulmasının gündeme gelebileceğini savunarak, "siyasi iktidar işine geldiği gibi yeni iller kurabilecek, bu illerde 2 yerine 3 milletvekili çıkarabilmesine ilişkin yapacağı düzenlemelerle, temsilde adalet ve eşit oy ilkelerini tamamen ortadan kaldırabilecektir" görüşünü bildirdi.