Millet İttifakı, "Mutakabat Metni"ni açıkladı. Metinde, ekonomiye geniş yer ayrılırken birçok hedef belirtildi. Metinde, Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın ikiye ayrılacağı, Türkiye Varlık Fonu'nun kapatılacağı ifade edildi. Merkez Bankası'nın tek sorumluluğunun fiyat ve finansal istikrarı sağlamak olacağı belirtilen metinde, Kur Korumalı Mevduat (KKM) hesaplarının açılmasının iktidar değişir değişmez yasaklanacağı, açılmış hesapların da vadesi geldiğinde kapatılacağı kaydedildi.
Metinde, büyümeye ilişkin, "Ortalama büyüme hızının yüzde 5’in üzerinde gerçekleşmesini sağlayacağız" ifadelerine yer verildi. Enflasyonun 2 yıl içerisinde tek hanelere gerileyeceği vadedilirken kişi başına düşen milli gelirin 5 yıl içerisinde ikiye katlanacağı belirtildi.
Türkiye'nin "yatırım yapılabilir ülke" seviyesine yükseleceği, 5 yılın sonunda ihracatın 600 milyar dolara, yüksek teknoloji ürünlerinin ihracattaki payının ise ikiye katlanacağı, 5 yılda en az 5 milyon istihdam sağlanarak işsizliğin tek hanelere gerileyeceği ekonomiye dair genel hedefler arasında dikkat çekiyor.
Hazine, Maliye Bakanlığı'ndan ayrılacak
Mutabakat Metni'nde, ekonomik kurumların güçlendirilmesine dair şu hedefler paylaşıldı:
- Hazine, Maliye Bakanlığı'ndan ayrılacak.
- Türkiye Varlık Fonu kapatılacak.
- Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu, asli fonksiyonuna geri dönecek.
- TÜİK Yasası yeniden düzenlenecek.
- Merkez Bankası Kanunu'nda temel görevleri, araç bağımsızlığını ve üst düzey atamaları ilgilendiren değişikliklerin TBMM’de nitelikli çoğunlukla yapılabilmesini sağlayacak mevzuat
düzenlemesini gerçekleştirilecek.
- Merkez Bankası Başkanı ve Para Politikası Kurulu üyelerine en fazla iki defa atanma sınırı getirilecek.
- TCMB’nin merkezi başkent Ankara’dadır. Bankanın İstanbul’daki birimlerinin Ankara’ya taşınma sürecini mümkün olan en kısa sürede sağlanacak.
- Fiyat İstikrarı Komitesi kaldırılacak.
- Başkan, başkan yardımcısı ve kurul üyelerinin TCMB Kanunu dışındaki bir düzenlemeye dayalı olarak görevden alınamaması temin edilecek.
Merkez Bankası ve KKM
Metinde, TCMB'nin tek sorumluluğunun fiyat ve finansal istikrarı sağlamak olacağı belirtildi. Makro ihtiyati tedbirlerin asıl işlevi doğrultusunda mevcut riskleri azaltmak için kullanılacağı ifade edilen metinde, KKM hesaplarının açılmasının iktidar değişir değişmez yasaklanacağı, açılmış hesapların da vadesi geldiğinde kapatılacağı hedefler arasında sıralandı.
Merkez Bankası'nın Hazine'ye doğrudan kaynak aktarımı suretiyle parasal genişlemeye yol açmasının önleneceği ve uluslararası döviz rezervlerinin güçlendireceği de hedefler arasında belirtildi.
Metinde, kamu kuruluşlarının düzenlemesine dair hedefler de paylaşıldı. Hedefler arasında, KİT'lerde yönetişim reformunu gerçekleştirmek, İşsizlik Sigorta Fonu'nun amacı dışında kullanımının engelleneceği ve TOKİ'nin Sayıştay denetimine tabi olacağı sıralandı.
Vergi
Metinde belirtilen hedeflere göre;
- Vergi istisna ve muafiyetlerini gözden geçirerek en aza indirilecek.
- Beyana tabi gelir unsurlarının kapsamını genişletecek, böylece dolaylı vergilerin ağırlığını
azaltan bir vergi yapısı tesis edilecek.
- Tarım sektöründe kullanılan mazottaki ÖTV yükü kaldırılacak.
- 2050 Net Sıfır Karbon Emisyonu hedefimiz doğrultusunda yeşil vergileri öne çıkaran bir
dönüşüm gerçekleştirecek.
- Vergi cennetlerine yapılan ödemelerden stopaj alınması dâhil gerekli önlemleri alınacak.
- Kayıt dışılıkla etkin bir şekilde mücadele edecek, kayıt dışılığı OECD ortalamasının altına
indirilecek.
- İşyeri kira ödemelerinde stopaj oranı sıfırlanacak.
- İlk kez konut alımında tapu harcı alınmayacak.
- Her türlü eğitim ve öğretim hizmetinden alınan KDV indirilecek.
Finans sektörü ve Borsa
Finans sektörüne yönelik birçok hedef de metinde sıralandı. BDDK, SPK gibi finans sektöründeki düzenleyici ve denetleyici kurumların idari ve mali bağımsızlığını sağlanacağı belirtilirken düzenleyici ve denetleyici kurumların hesap verebilirliğin artırılarak bu kurumların TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’na yılda en az iki defa sunum yapmalarının önünün açılacağı belirtildi.
Metinde, dijital para, kripto varlıklar, Fintek’ler ve dijital ödeme sistemlerine ilişkin düzenleyici ve
denetleyici mevzuatı ve kurumları net bir biçimde tanımlanacağı, Ziraat Bankası’nı çiftçinin, Halk Bankası'nı esnaf ve KOBİ’lerin bankası yapılacağı ifade edildi.
Metine göre, halka açılmayı teşvik eden vergisel düzenlemeler çeşitlendirilecek, halka açık şirketlere çalışanlarının ortak olmasını teşvik edecek düzenlemeler yapılacak. Borsa’da manipülasyon ve yolsuzluk iddialarına ilişkin ilgili kurumları da kapsayacak şekilde bir inceleme ve denetim başlatılacak.
İstihdam
Metinde, istihdamla ilgili de şunlar kaydedildi:
- İŞKUR’un kurumsal yapısını ve işgücü politikalarını geleceğin mesleklerini önceleyen, dezavantajlı vatandaşların istihdam edilmelerini ve istihdamda kalmalarını gözeten, girişimciliği
destekleyen bir yapıya kavuşturulacak.
- Turizm, ulaştırma ve dağıtım, haberleşme, medya, oyun, e-spor ve emlak sektörlerinde yeni
nesil iş modellerine yönelik özel destekler kurgulanacak.
- İŞKUR aracılığı ile öğrencilere part-time çalışma imkânı sunacak güvenli iş imkânları için
altyapı çalışmalarını başlatılacak.
- Özellikle ev işlerinde güvencesiz ve kayıt dışı çalışan kadın ev işçilerinin İş Kanunu’na tabi
olmasını sağlanacak.
- İşsizlik Sigortası Fonu, yüzde 2’lik işveren katkısının yarısını, “Yarına Hazırlık Fonu’na” aktaracak, bu fon aracılığıyla işsiz kalma riski yüksek çalışanlara yönelik beceri kazandırma ve
özellikle KOBİ’lerin çalışanlarına yönelik beceri geliştirme yatırımlarına finansman sağlanacak.
- Mesleki eğitimi; İşbaşı Eğitimi (işletmeler, yetişkinler-daha az beceri gerektiren işler), Mesleki Temel Beceri Eğitimi (Uygulamalı Bilimler Liseleri, özel kurslar), Kurumsal Yetkinlik Eğitimi (Tarım Liseleri, Teknoloji Liseleri, Teknoloji ve Uygulamalı Bilimler Fakülteleri) şeklinde yapılandırılacak.
- Meslek okullarını genişletecek, okullar ve firmalar arasındaki bağlantıları güçlendirilecek.
