Oyuncaklar, bir yandan çocuklar için eğlenceli anlar yaratırken diğer yandan da fiziksel, zihinsel ve psikososyal gelişimlerini destekler. İşte çocuğunuzun yaşına ve gelişim dönemine uygun oyuncaklar ve oyuncak seçiminde dikkat etmeniz gereken noktalar…
Çocuklar, eğlenmek için oyun oynar. Oysa daha yakından baktığımızda, oyunun eğlenceden daha fazlasını ifade ettiğini görürüz. Oyun ve oyuncak çocuğun hem dış dünyayı tanımasını sağlar, hem de fiziksel, zihinsel ve psikososyal gelişimini destekler. Ayrıca duygusal ve fiziksel gelişim açısından, en doğal ve en aktif öğrenme ortamı da oyun sırasında oluşur. Ancak her oyuncak, çocuğunuz için aynı derecede yararlı olmayabilir.
Oyuncak, bebeği oyalayarak annenin rahat etmesini sağlayacak bir nesne olarak değil, önemli bir eğitim aracı olarak görülmeli. Anne&Bebek Ürünleri Pazarlama Müdürü Özlem Bitlis Gül, oyunu bir deneyim kazanma ve öğrenme aracı olarak tanımlıyor.
Sadece keyif değil
Çocuğun sadece keyif amacıyla oyun oynamadığını aynı zamanda gözlemlediği her şeyi kendi iç dünyasında canlandırdığını belirtiyor. Oyunun çocuk için bir tür düşünme biçimi olduğunu söyleyen Gül, oyunun fiziksel gelişimi de desteklediğini vurguluyor.
Yeditepe Üniversitesi Hastanesi Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Oğuzhan Zahmacıoğlu ise, bebeğinizin gelişiminde bu derece önemli bir rol oynayan oyuncakların seçimini özenle yapmanız, alacağınız oyuncağın onun yaşına, gelişim dönemine, beceri ve ilgilerine uygun olması konusunda uyarıyor ve oyuncakla birlikte oyunun önemine dikkat çekiyor.
İlk haftadan itibaren sosyal beceri
Yeni doğan bebeğiniz, dünyaya geldiği ilk haftadan itibaren sosyal beceriler kazanmaya başlar. Önce sesinizi, sonra da yüzünüzü tanır. Kısa bir süre sonra sizinle iletişime geçer. Altıncı hafta civarında size ilk kez gülümser. Üçüncü ayda bebeğiniz değişik sesler çıkarmaya başlar ve yalnız kalmaktan hoşlanmaz.
Dört aylıkken etrafındakilerin ilgisini üzerine nasıl çekebileceğini keşfeder. 5-6 aylıkken diğer bebeklere ilgi göstermeye başlar. Özellikle aynada kendi görüntüsüne ilgisi çok artar. Üstelik henüz bu yansımanın kendisi olduğunun farkında değildir.
Leonardini’nin Kurucusu Cemile fienulubaş Tankurt, bu dönemde bebeklerin görme, duyma ve dokunma duyularının gün geçtikçe geliştiğini belirtiyor ve bu gelişimi desteklemek üzere yatak başına asılan müzikli, hareketli dönencelerin ve yatarak oynayacakları aktivite oyuncaklarının önemini vurguluyor.
Üçüncü aydan itibaren ise çıngırak ve dişliklerin bebeğin hayatında rol aldığını söyleyen Tankurt, hepsinden önemlisinin bebeklerin yüzlerine yakın mesafede hareket eden insan yüzüne, özellikle de anne ve babalarının yüzüne, sesine verdiği tepkiye dikkat çekiyor. Bu yüzden bebeğinizle konuşmak, çıkardığı sesleri taklit etmek onu en çok eğlendiren oyunlar arasında yer alır.
6-12 AY
Bebeğiniz altıncı ay itibari ile çevresindekilerle daha interaktif etkileşimlerde bulunmaya başlar. Artık “hoşçakal” dediğinizde size el sallayabilir. Bu dönemde çevresindeki diğer çocuklarla zaman geçirmesi, sosyal aktivite becerilerinin gelişiminde etkin rol oynar. Ayrıca ilerde arkadaş edinme konusunda da bebeğinize yardımcı olur.
Gittikçe kendi varlığının da farkına varan bebeğiniz, tanımadığı kişilere karşı tepki geliştirebilir ve yabancılara alışması biraz zaman alabilir. Yedinci ayda, onu odada yalnız bıraktığınızda ortadan tamamen kaybolduğunuzu düşünür ve endişelenir. Ancak zamanla nesnelere karşı süreklilik duygusu gelişir ve sizi göremese de, hala var olduğunuzu bilir.
Leonardini’den Cemile Şenulubaş Tankurt, bebeklerin oturma ve emekleme becerilerinin arttığı bu aylarda; oyun bilincini oluşturan ve oyun zamanı kavramının gelişmesine yardımcı keşif-aktivite oyuncaklarına, üst üste konulabilecek oyuncaklara, kulelere, neden-sonuç ilişkisini keşfetmeye başlayacakları sesli ve ışıklı oyuncaklara dikkat çekiyor. Ayrıca bu dönemde ağız yolu ile keşfe çıkan bebekler için çıngırak ve diş kaşıyıcıların önemi artıyor.
Bu aylarda bebeğiniz ile oynayacağınız “ce-e” oyunu hem etki-tepki algısının gelişmesini, hem de kişilerin, nesnelerin varlığı ve yokluğu konusunda fikir geliştirmesini sağlar. Bebeğiniz ile bol bol konuşmak, müzik eşliğinde dans etmek de keyifli paylaşım anlarından biridir.
12-24 AY
Bebeklikten çocukluğa geçiş döneminde, yürümeyi öğrenmesi sayesinde artık daha bağımsız hareket eden bebeğiniz, aynı zamanda merakını da tatmin edecek yeni oyun ve oyuncaklarla tanışır. Cemile Şenulubaş Tankurt, bu dönemde yapılacak oyuncak seçimlerinde temel kriterlerin ses, ışık, müzik ve hareket olduğunu belirtiyor.
Bununla birlikte üç yaşına kadar sürecek bu en hareketli süreçte, dayanıklı oyuncakların seçilmesinin altını çiziyor. Bebeğin elinden tutarak yapılan her türlü yürüyüş ve kısa süreli merdiven çıkma egzersizi bebeğinizin fiziksel gelişimine yardımcı olur, oyun parklarında kontrollü bir şekilde salıncak keyfi de heyecan duygusunu tatmin eder.
İlk adımlarını atmaya başladığında onu yürüme konusunda cesaretlendirmek için bazı oyuncaklardan yararlanabilirsiniz. Onu ayakta durmaya teşvik edecek hareketli oyuncaklar onun için doğru seçimler arasında. Evde oyun oynarken, bebeğinizle konuşabileceğiniz oyunlar kurmak ve ilk yap-boz’ları ile bebeğinizi tanıştırmak önemlidir. Bebeğiniz yapabildikleri ve yapmak istedikleri ile sizi sürekli şaşırtmaya devam eder. Bu dönemde yatma zamanının en keyişi aktivitesi ise, fonda hafif bir müzik eşliğinde, ona okuyacağınız masallar ya da anlatacağınız hikayelerdir.
(BEBEĞİMLE ELELE)
