Halk TV yazarı Serpil Yılmaz, Uluslararası Ticaret Odası Tahkim Merkezi'nin (ICC) Irak'ın Türkiye'ye açtığı davada kararın Türk medyasında birbirine zıt “iki farklı yorumla” duyurulduğuna dikkati çekti.
Irak’ın; Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) ile 2013'ten beri doğrudan ham petrol ticareti yaparak, iki ülke arasında imzalanan sözleşmeyi ihlal ettiği gerekçesi ile Türkiye hakkında Paris merkezli Uluslararası Ticaret Odası Tahkim Merkezi (ICC) nezdinde açtığı dava, 23 Mart’ta sonuçlandı.
Bugünkü yazısında muhalif medyanın haberi “Türkiye, Irak’a 1,4 milyar dolar tazminat ödeyecek”; AKP yanlısı medyanın ise “Irak, Türkiye’ye tazminat ödeyecek” başlıklarıyla duyurduğuna dikkati çeken Yılmaz, "İki haber de doğruydu, içerikler eksikti" yazdı.
Yılmaz, görüştüğü bir uluslararası enerji uzmanının Türkiye’nin IKBY yönetimi ile 1.4 milyar dolarlık tazminat ödemesinde “mahsuplaşma” yoluna gidebileceğini belirttiğini aktardı.
Yılmaz, yazısında davayla ilgili durumu şöyle açıkladı:
Türkiye Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı tazminata itiraz etmediğini açıklarken; tazminatı kimin, hangi koşullarda, nereye ödeyeceği sorularını açıkta bıraktı.
Görüştüğüm uluslararası bir enerji uzmanı, Türkiye’nin IKBY yönetimi ile 1.4 milyar dolarlık tazminat ödemesinde “mahsuplaşma” yoluna gidebileceğini belirtiyor.
Türkiye’nin Irak’a açtığı karşı davada ileri sürdüğü tezlerin başında, boru hatlarından taşınan petrolün düşük hacmi ve onlarca yıl öncesine dayanan nakliye ücretlerinin ödenmemesi geliyor.
Türkiye’nin Irak’tan 6 milyar dolar alacağı olduğu ileri sürülüyor.
Tahkim sonrası Irak ve Türkiye arasında yürütülen görüşmelerde tedarik şirketlerine yapılacak ödemelerde hangi bankanın kullanılacağı konusu da görüşülüyor.
Irak, bu güne kadar yapılan petrol ticareti ödemelerinde muhatap banka olan Halkbank’ın devreden çıkartılmasını, Irak Merkez Bankası’nın “yetkilendirilmesini” öneriyor.
* * *
Irak Bağdat yönetiminin, Irak-Türkiye Petrol Boru Hattı anlaşmasına göre ekonomik kullanışlılığını kaybetmemesi için Ceyhan-Kerkük boru hatlarından belli bir miktar petrol gönderme yükümlülüğü bulunuyor.
* * *
Mahkemenin Irak’ın Türkiye aleyhine açtığı davada 5 başlıktan 4’ünü “Kürdistan Bölgesi’nin Irak’ın anayasal bir birimi olduğu gerekçesi ile reddettiği” vurgulanıyor.
Mahkeme ayrıca Kürdistan Bölgesi’nin, Ceyhan petrol boru hattını kullanma ve depolama hakkı bulunduğuna ve Türkiye’nin yalnızca “yükleme ihlali” bulunduğuna hükmetti.
Türkiye; Irak-Türkiye Petrol Boru Hattı üzerinden petrol ihracatı planında yer alan miktara uymadığı gerekçesi ile de Irak'a karşı açtığı davayı kazandı.
Türkiye Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı geçtiğimiz Salı günü yaptığı açıklamada davanın aslında; Irak Merkezi Hükûmeti (Bağdat) ve IKBY (Erbil) arasında Irak Anayasası’nda yer alan “petrol gelirlerinin paylaşılması” konusunda süregelen uyuşmazlığın bir yansıması olduğunu vurguladı.
