T24 Haber Merkezi
Hak örgütleri, yeni tip Koronavirüs'ün (Kovid-19) cezaevleri için büyük risk oluşturduğunu belirterek, "Hasta, hamile ve çocuklu kadınlar serbest bırakılmalı, cezaevleri her gün dezenfekte edilmeli" dedi. Tutuklu Aileleri Derneği (TUAY-DER) de Adalet Bakanlığı'na çağrı yaparak, tutukluların tahliye edilmesini istedi.
İnsan Hakları Derneği( İHD), Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV), Özgürlük için Hukukçular Derneği (ÖHD), Çağdaş Hukukçular Derneği (ÇHD), Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası(SES) ve Ceza İnfaz sisteminde Sivil Toplum Derneği (CİSST) gibi hak örgütleri, Koronavirüs salgını nedeniyle cezaevleri için bir açıklama yaptı.
Hak örgütleri, Adalet Bakanlığı'nın hapishaneler ile ilgili açıkladığı önlemleri yetersiz bulduklarını belirterek, Türkiye’deki hapishanelerin mevcut kapasitelerinin çok üstünde insan barındırdığına dikkat çekti.
Açıklamada, cezaevlerinde 457'si ağır hasta olmak üzere 1333 hasta tutuklunun bulunduğu, 11 bin civarında tutuklu ve hükümlü kadınının olduğu ifade edilerek, bu tutukluların Koronavirüs nedeniyle tahliye edilmesi gerektiği vurgulandı.
Açıklamada şu ifadelere yer verildi:
"Türkiye’de hapishanelerin mevcut kapasitelerinin çok üstünde insan nüfusu barındırması, fiziksel koşulların daha da ağırlaşmasına neden olmakta ve sağlık açısından ciddi riskler taşıyan önemli bir tehdit olarak durmaktadır. Bu gibi kapalı kurumlarda virüsün yayılmasının ne kadar ciddi problemler yaratabileceği hali hazırda İtalya ve İran hapishanelerinde görülmektedir. Hapishanelerdeki mahpusların ve hapishane personelinin; mahpus yakınlarının ve avukatların sağlığı sorununun bir halk sağlığı sorunu olduğu göz önünde bulundurularak ilgili kamu kurum ve kuruluşların buralarda da gerekli önlemleri almaları gerekmektedir. Adalet Bakanlığının hapishaneler ile ilgili açıkladığı önlemlerin yetersiz olduğunu belirtmek isteriz"
Hak örgütleri taleplerini şöyle sıraladı:
- Ağır hasta mahpusların salgın hastalık durumunda ciddi risk grubunda bulunması nedeniyle serbest bırakılarak infazlar ertelenmeli, tutuklu olanlar serbest bırakılmalı, virüsün özellikle 60 yaş üstü kişilerde ölümcül etkisi göz önünde bulundurularak 60 yaş üstü mahpusların tedbiren serbest bırakılarak infazları ertelenmeli, tutuklu olanların serbest bırakılmalı.
- Hamile ve çocuklu kadınların(780 çocuk anneleri ile birlikte kalıyor), çocuğun üstün yararı ilkesi gözetilerek serbest bırakılmaları ve infazları ertelenmeli.
- Çocuk tutuklular bir an önce serbest bırakılmalı.
- Terörle Mücadele Kanunu (TMK) kullanılarak suçlanan siyasi tutukluların (Milletvekileri, Belediye eş başkanları, belediye meclis ve il genel meclis üyeleri, Avukatlar, Gazeteciler, İnsan hakları savunucuları, aydın ve yazarlar, aktivistler, sendikacılar, öğrenciler gibi ) bir an önce serbest bırakılmalı.
- Son dönemde kamuoyu gündeminde olan infaz düzenlenmesine ilişkin yasa teklifi çalışmalarının infazda eşitlik ilkesi, infaz süreleri kısaltılmalı ve dezavantajlı mahpus grupların mağduriyetleri göz önünde bulundurularak derhal yasalaştırılmalı.
- Tutuklamanın istisna olduğu gerçeğinden hareketle tüm tutukluların durumları dosya üzerinde incelenerek bir an önce tahliyeleri sağlanmalı.
- Mahpusların hak mahrumiyetine sebep olacak(şartla infaz süresinin uygulanması, görüş hakkı, sevk hakkı gibi) disiplin cezalarının uygulanmasından vazgeçilmesini savunuyoruz.
- Koronavirüs (COVID- 19) ile ilgili bütün kaynaklarda virüsün yayılmasını engellemek için kişisel hijyeni sağlamanın önemine dikkat çekilmektedir. Hapishanelerde mahpusların sağlıklarının korunabilmesi, bulundukları alan ve kendi kişisel temizliklerini sağlayabilmeleri için, acilen temizlik malzemelerinin kendilerine ücretsiz verilmesi ve parası olmayan mahpusların da temizlik ürünlerine erişimi sağlanmalıdır. Hapishanelerde de çevresel ve kişisel hijyenin sağlanması için gerekli önlemleri almak hastalığın yaygınlaşmasını önlemek için azami özen göstermek hapishane idarelerinin ve devletin temel sorumluğudur.
- Hapishanelerdeki banyo, tuvalet gibi ortak alanların her gün dezenfekte edilmeli.
- Mahpusların yeterli, dengeli ve sağlıklı beslenmesinin sağlanmalı, vitamin takviyesi yapılmalı.
- Risk grubunda ve kişisel hijyenlerini sağlamakta yetersiz olan kronik hasta, engelli, yaşlı, çocuklu, hamile mahpusların adli kontrol yoluyla cezalarının ertelenmesi sağlanana kadar, kalabalık koğuşlar yerine kapasitesi ve hijyen koşulları uygun ortamlarda tutulmalı.
- Sağlık Bakanlığı ve Türk Tabipleri Birliği’nin önerileri ve uyarıları dikkate alınarak hapishanelerde görev yapan tüm personelin bilgilendirilmeli, atılması gerekli olan adımların ve uyulması gerekli olan kuralların belirlenmeli, mahpusların iletişim araçlarına erişimlerindeki kısıt dikkate alınarak ilgili personel tarafından bu bilgilerin paylaşılmalı, telefonla görüş hakkının her mahpusa haftada en az iki kere olacak şekilde uygulanmalı.
- Hapishane içine girecek kişilerin salgını önlemek için uyması gereken hijyen kuralları ve alması gereken önlemler konusunda bilgilendirilmeli, mahpuslarla temasın söz konusu olduğu durumlarda bu önlemlerin yanı sıra uygun ortam ve koruyucu malzemeler sağlanmalı.
- Sağlık çalışanları başta olmak üzere mahpuslarla temas eden tüm çalışanlara koruyucu giysi ve malzeme temin edilmeli. Özellikle risk grubunda olan çalışanlar başta olmak üzere tüm hapishane çalışanları için çalışma koşullarını da kapsayacak şekilde gerekli önlemler alınmalı.
- Kurumda düzenli ve yeterli sayıda sağlık personelinin bulunmalı.
- Tüm mahpus, hapishane çalışanı ve mahpus yakınlarından olası belirtiler gösteren kişilerin testlerinin hızlı ve güvenilir şekilde yapılabilmesi için gerekli önlemler alınmalı.
- Görüşlerin yapıldığı alanlarda mahpusların görüş haklarını ihlal etmeyecek şekilde hızla önlemler artırılmalı ve alanların sıklıkla dezenfekte edilmeli, mahpusların yakınlarıyla haberleşebilmesi için imkanlar arttırılmalı.
- Hapishanelere yakın yerlerde bulunan hastanelerde ve mahpuslara sağlık hizmeti verilen sağlık kurumlarında uygun – yeterli sağlık hizmeti verilebilmesi için gerekli önlemler alınmalı.
- Mahpusların sağlık kurumlarına ve hastanelere ring araçlarıyla değil; daha hijyenik ve sağlığa uygun araçlarla taşınmalı.
- Sağlık gerekçesiyle alınacak önlemlerin mahpusların temel haklarını ihlal etmeyecek şekilde uygulanmasına özen gösterilmeli.
- Hapishanelerde Koronavirüs salgını ile ilgili alınan/alınacak önlemler, karantina uygulamaları ile mahpusların sağlık durumları konusunda başta mahpusların aile ve avukatları olmak üzere kamuoyunun düzenli olarak bilgilendirilmesi zorunludur.
TUAY-DER: Tutuklular tahliye edilmeli
Tutuklu Aileleri Derneği (TUAY-DER) de hükümet yetkilileri ve Adalet Bakanlığı’na çağrıda bulunarak tutukların tahliye edilmesini istedi.
Mezopotamya Ajansı'nın haberine göre, TUAY-DER yaptığı yazılı açıklamada, Sağlık Bakanı’nın Koronavirüs'e ilişkin uyarılarda bulunduğunu, hasta tutukluların sağlık durumunun ciddi riskler taşıdığı kaydedildi.
Açıklamada, "Hasta tutsaklardan Semire Direkçi Diyarbakır Kadın Kapalı Cezaevi'nde tutuklu olup Haziran 2019 tarihinde ameliyat olmuş ve 9 aydır bağırsakları dışarıda yaşamını sürdürüyor. Mehmet Emin Özkan ise 80 yaşlarında, kalp, KOAH, yüksek tansiyon ve zehirli guatr hastasıdır. Bir başka hasta tutsak da Halil Güneş'tir. Güneş, kemik kanseri, kemik erimesi, epilepsi ve karaciğerde modül olup tüm bu hastalıklar ile yaşamaktadır" denildi.
Tüm tutukluların serbest bırakılması gerektiği ifade edilen açıklamada, "İran cezaevlerini boşaltırken, ABD cezaevlerini boşaltmayı tartışırken, Türkiye'de ise cezaevleri hakkında hiçbir tartışmanın olmaması biz aileleri kaygılandırmaktadır. Adalet Bakanlığı ve hükümet yetkililerinden, başta hasta tutsaklar olmak üzere, tüm tutsakların derhal tahliye edilmesini veya ceza ertelemesi yapılmasını talep ediyoruz" denildi.
