İsrail’in önde gelen gazetelerinden Ha’aretz, İsrail Dışişleri Bakanlığı Genel Direktörü Dore Gold ile Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı Feridun Sinirlioğlu’nun İtalya’nın başkenti Roma’da gizli bir görüşme yaptığını yazdı. Görüşmenin 7 Haziran seçimlerinden sonra gerçekleştiğini belirten gazete, gizli yapılan görüşmeye ilişkin ayrıntı vermedi.
Görüşmenin “bir yıllık aradan sonra iki ülke arasında uzlaşma sağlamak üzere yapıldığını” yazan Ha’aretz, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’ya yakınlığıyla tanınan Dore Gold’un Türk yönetimi nezdinde “İsrail dosyası"ndan sorumlu olduğunu kaydetti.
Gazete, görüşmeden İsrail Ulusal Güvenlik Danışmanı Yossi Cohen ve Başbakanlık Ofisi Türkiye Özel Temsilcisi Joseph Ciechanover’ın haberdar olmadığını belirtti.
Dışişleri Bakanlığı yalanlamadı
Cumhuriyet'te yer alan habere göre, Haaretz gazetesi, Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı Feridun Sinirlioğlu ile İsrail Dışişleri Bakanlığı Genel Müdürü Dore Gold’un Roma’da gizlice bir araya geldiğini belirtirken, Dışişleri kaynakları soru üzerine yorum yapmadı. Kaynaklar, Haaretz’ın yaklaşık bir yıl aradan sonra yeniden gerçekleştirilen görüşme haberiyle ilgili yorum yapmaktan çekinirken, Sinrilioğlu’nun yurt dışında olduğu öğrenildi. Roma’da yapıldığı iddia edilen görüşmeyle ilgili Dışişleri kaynakları “Ne doğrular ne yalanlarım, yorum yok” yorumunu yaptı. Yaklaşık bir yıldır Mavi Marmara baskını nedeniyle tazminat görüşmelerinde mutabakat sağlanamayan İsrail ile görüşmelere Dışişleri’nin, seçimin hemen ardından harekete geçtiği iddiası dikkat çekti.
Görüşme, Mavi Marmara krizini yöneten isimlerden habersiz gerçekleşti
Ciechanover’ın son beş yıldır İsrail hükümeti adına Erdoğan’la ilişkileri yürüten ve Sinirlioğlu ile “iletişim hatlarını açık tutan” kişi olduğunu hatırlatan Ha’aretz, Cohen ve Ciechanover’in Şubat 2014’te İsrail ile Türkiye arasında Mavi Marmara krizi sonrasında hazırlanan anlaşma taslağını yazdıklarını da belirtti. Ha’aretz’e göre bu iki ismin Gold’un Roma’da Sinirlioğlu’yla yaptığı görüşmeden, görüşme yapıldıktan sonra haberi oldu.
İsmi açıklanmayan bir İsrailli yetkili ise Gold’la Sinirlioğlu arasındaki görüşmenin resmi nitelikte olmadığını ve görüşmenin müzakerelerin durumuna ilişkin bağlayıcı olmadığını söyledi.
2013’te İsrail Başbakanı Netanyahu, Barack Obama’nın talebi üzerine Erdoğan’ı arayarak Mavi Marmara krizi konusunda uzlaşma çağrısı yapmıştı. Türkiye kamuoyuna “İsrail özür diledi” şeklinde yansıtılan telefon görüşmenin ardından, Aralık 2013’te bir İsrail heyeti İstanbul’a gelmiş, bundan birkaç hafta sonra da bir Türk heyeti Kudüs’e gitmişti.
Taraflar Mavi Marmara’da öldürülenlerin ailelerine ödenecek tazminat konusu da dahil “krizin aşılması” konusunda görüşmüş, İsrail, 20 milyon dolar tazminat ödemeyi kabul etmişti. Ha’aretz bu görüşmelerde tazminatın doğrudan ailelere değil, bir vakfa verilmesi konusunda anlaşmaya varıldığını ve Şubat 2014’te bu konuları içeren bir anlaşma taslağı hazırlandığını belirtti.
'Netanyahu anlaşmayı erteleyerek gerilimi sürdürüyor'
Gazeteye göre iki ülke ayrıca Türkiye’de İsrailli yetkililer hakkında yürüyen davanın TBMM’nin çıkaracağı bir kanunla sona erdirilmesi ve iki ülke arasındaki ilişkilerin normalleştirilmesi konusunda da anlaşmaya vardı.
Ancak Netanyahu anlaşmayı imzalamayı ertelerken Obama, Erdoğan’ı arayarak anlaşmayı kabul etmesi için baskı yaptı. Erdoğan’ın Obama’ya “top Netanyahu’nun sahasında” yanıtını verdiğini aktaran Ha’aretz, üst düzey bir İsrailli yetkilinin anlaşmanın hazır olmasına rağmen Netanyahu’nun bunu imzalamayı erteleyerek gerilimi sürdürdüğü yönündeki sözlerini aktardı.
